Trong bối cảnh xã hội ngày nay, trên đà phát triển và hội nhập trong thời đại Internet hay công nghệ toàn cầu hóa, mọi người luôn rất bận rộn với mọi lo toan cho nhu cầu cuộc sống của bản thân, họ đâu còn có thời gian để quan tâm đến các giá trị của tinh thần.
Thiểu dục là muốn ít, tri túc là biết đủ. Muốn ít là đối với cái chưa có mà nhu cầu mong cho có như là muốn có một cái nhà để ở che nắng, che mưa, hay là cần một phương tiện để đi cho nhanh, cho lẹ để đỡ mỏi chân, đỡ tốn thời gian là được chứ không cần phải có một chiếc xe hơi xa hoa, lộng lẫy quá sức tài chính của mình. Người biết đủ là dù gặp hoàn cảnh nào cũng an phận tùy duyên, chuyện ăn, mặc, ở, tự thấy mình là đủ rồi, không tham cầu nhiều nữa, để khỏi phải khổ sở về tinh thần.
Tại sao ham muốn nhiều lại khổ đau? Vì bản chất cuộc đời là vô thường nên không đáp ứng thỏa mãn tham dục của con người. Vì bản chất của con người là dục vọng, là vô minh cho nên con người luôn luôn tìm cầu vui thú trong ngũ dục để từ đó đưa con người đến chỗ khổ đau, như khát nước mà uống nước biển, càng uống lại càng khát. Đó không phải là lời giải của khổ đau. Con người chúng ta thường hay chìm đắm trong ngũ dục (tài, sắc, danh, thực, thùy).
1. Người ham muốn về tiền của thì dù nhà cao cửa rộng, sống trong điều kiện vật chất sung túc cũng chưa thấy biết đủ, với lòng tham mong sao có thật nhiều tiền càng nhiều lại càng muốn thêm.
2. Người ham muốn về sắc đẹp, suốt đời rong ruổi đi tìm hoa, thấy ai có sắc đẹp là lòng ham muốn dục vọng khởi lên, đắm say, đi tìm cách này cách khác gần gũi cho bằng được. Khi đã thỏa mãn thì ruồng bỏ người đẹp này chạy theo người đẹp khác, luôn luôn bị sắc đẹp sai khiến mất hết cả nhân cách.
3. Người tham muốn về danh vọng: thì suốt đời mãi đi tìm kiếm chức cao, danh vọng. Họ luôn dùng mọi thủ đoạn để đạt được mục đích, khi ba mẹ sinh họ ra không hề có tật nhưng vì ham muốn danh lợi nên phải sinh ra tật, luồng cúi chỗ này đến chỗ khác.
4. Người ham muốn ăn ngon thì suốt đời lân la bên những cao lương mỹ vị, quanh quẩn bên những tiệc bàn, tìm khoái khẩu trong những miếng ngon vị lạ. Thế giới của họ thu hẹp lại trong những món ăn và những người bạn rượu.
5. Người ham muốn ngủ nghỉ thì quá nửa đời mình lẩn quẩn trên những chiếc gường, ăn xong lại nghĩ đến chuyện đi nằm, nằm là ngủ, ngủ xong lại muốn ngủ nữa, mất cả tự chủ của mình.
Lòng tham muốn quá độ là cho người ta xao xuyến, mất hết tự chủ của mình và làm nô lệ cho những ham muốn của bản thân mà thôi. Một khi đã bị lòng tham dục điều khiển thì con người sẽ gây ra không biết bao nhiêu tội lỗi, làm những chuyện tội ác mà không gớm tay. Lại chính những lòng ham muốn ấy mà mình không biết đủ, để đến khi muốn mà không được thì đổ lỗi cho người khác, nhân đó mà sanh ra cạnh tranh xung đột làm cho nhân loại chịu lắm điều khổ đau.
Lòng tham muốn quá độ làm cho con người tối mắt với những sự phải trái, thúc đẩy con người vào con đường tội lỗi, chẳng hạn như một kẻ không có năng lực, đạo đức gì cả mà muốn mình có quyền uy thế lực, nhà cửa cao rộng không ngần ngại gì mà bày ra các mưu mô xảo quyệt đen tối để đạt được mục đích cá nhân của mình, thậm chí có thể đánh đổi luôn cả tính mạng.
Túi tham đã không đáy thì càng tham lại càng thấy thiếu. Chúng ta đừng lầm tưởng rằng một khi lòng tham muốn được thỏa mãn thì sẽ hết tham muốn. Nhưng trái lại, hễ tham muốn được toại nguyện thì lòng tham muốn sẽ to hơn, lớn hơn.
Người mà lửa tham muốn nung nấu trong đầu thì lúc nào cũng luôn thấy mình thiếu thốn, thiếu món này lại thấy thiếu món khác, rồi thèm khác mãi không lúc nào được toại ý cả, mà không toại ý lại càng khổ. Vì vậy mà cúng ta phải biết tạo cho mình một nếp sống lành mạnh, tốt đẹp. Thích nghi với mọi hoàn cảnh có bao nhiêu ta hưởng bấy nhiêu để cho mình không thiếu thốn gì cả. Dù bất kỳ trong hoàn cảnh nào ta cũng luôn làm chủ mình để không bị nô lệ của dục vọng, làm nhân tốt cho sự giải thoát sau này.
Lòng tham muốn làm cho ta khổ sở bao nhiều thì thiểu dục tri túc làm cho ta hạnh phúc bấy nhiêu. Đó là lẽ đương nhiên. Nhờ thiểu dục tri túc mà ta biết yêu thương, chia sẻ, giúp đỡ với mọi người, biết trãi lòng mình ra khắp hết thảy chúng sanh. Nhờ thiểu dục tri túc mà con ma dục vọng không làm sao xui khiến được mình, nhờ thiểu dục tri túc mà con quỷ tham lam chẳng có quyền hành gì sai sử được mình nữa. Một khi con người không còn làm nô lệ cho vật chất nữa thì lòng người bắt đầu được tự do giải thoát. Bởi vì lòng ham muốn nhiều không mang lại hạnh phúc chân thật mà chỉ là khổ đau. Cần sống thiểu dục tri túc mới mang lại cho chúng ta niềm vui chân thật và đích thực.
Nguồn: chuabuuda.com
