Cái gì là điều bí ẩn nhất trong bạn? Tiếng cười là điều bí ẩn nhất trong bạn. Không con vật nào có thể cười được, chỉ con người mới cười thôi. Đó là niềm vinh quang tối cao của con người. Không con vật nào cười cả, không cây cối nào cười cả - chỉ con người cười. Tiếng cười là yếu tố bí ẩn nhất trong con người.
Cuộc sống là bí ẩn. Bất kì khi nào bạn đương đầu với bí ẩn thì tiếng cười sẽ phát sinh, vì thế làm sao bạn có thể trả lời cho bí ẩn được?
Aristotle đã định nghĩa con người là sinh linh hợp lí. Đấy không phải là định nghĩa tốt bởi vì lập luận có cả trong con vật nữa. Khác biệt chỉ là ở mức độ, và điều đó cũng không nhiều lắm. Con người chỉ có thể được định nghĩa là con vật cười và khóc, không định nghĩa nào khác có tác dụng, bởi vì không con vật nào khác có thể khóc, không con vật nào khác có thể cười. Tính cực này chỉ tồn tại trong loài người. Đây là điều gì đó bí ẩn, bí ẩn nhất, trong con người.
Giận dữ tồn tại khắp mọi nơi, nó không là gì cả. Dục tồn tại khắp nơi, nó không là gì cả, nó không bí ẩn đến thế. Nếu bạn muốn hiểu dục, bạn có thể hiểu dục của con vật, và tất cả những điều áp dụng được cho dục của con vật thì sẽ áp dụng được cho con người. Theo cách đó con người chẳng là gì hơn con vật.
Giận dữ, bạo hành, hung hăng, sở hữu, ghen tị, mọi thứ đều tồn tại và tồn tại thuần khiết và đơn giản trong con vật hơn là trong bạn. Mọi thứ đều bị lẫn trong bạn. Đó là lí do tại sao các nhà tâm lí phải nghiên cứu chuột cốt để nghiên cứu con người. Chúng đơn giản, rõ ràng, ít lẫn lộn, và bất kì điều gì họ kết luận về chuột thì cũng đúng cho bạn. Tất cả các phòng thí nghiệm tâm lí đều đầy những chuột. Nó đã trở thành con vật quan trọng nhất cho các nhà tâm lí bởi vì nó giống con người theo biết bao nhiêu cách.
Chuột là con vật duy nhất đi theo nhân loại dù nhân loại đi đâu. Nó là phổ biến. Nếu bạn tìm thấy một người ở Siberia , sẽ có chuột ở đâu đó gần đấy. Bất kì nơi đâu con người tới, chuột cũng theo tới - không chừng rằng chuột cũng đã lên tới mặt trăng rồi! Không con vật nào khác có thể tồn tại ở mọi nơi giống như chuột. Và hành vi của nó hoàn toàn như người. Hiểu hành vi của chuột và bạn đã hiểu hành vi của nhân loại.
Nhưng chuột không thể cười được, chuột không thể khóc được. Cười và khóc là hai khía cạnh của cái gì đó chỉ tồn tại trong con người. Nếu bạn muốn hiểu cười và khóc bạn phải nghiên cứu nhân loại; không có cách nào khác để nghiên cứu điều đó cả. Đó là lí do tại sao có thể gọi nó là phẩm chất phân biệt nhất của tâm trí con người.
Bất kì khi nào bạn cảm thấy bí ẩn, bạn đều có hai khả năng: hoặc là bạn khóc hoặc là bạn cười. Điều đó tuỳ thuộc vào căn cước của bạn, kiểu người bạn. Khi bí ẩn như vậy bao quanh bạn, khi bạn gặp phải một bí ẩn không thể biết được đến như vậy không lời giải thích nào là có thể, bạn có thể làm được gì? Làm sao bạn có thể đáp ứng lại được?
Nhưng cười thì tốt hơn là khóc bởi vì khóc tới khi bí ẩn về cái chết bao quanh bạn. Thế thì bạn khóc. Câu hỏi về cuộc sống thì liên quan đến thế tới cười. Bất kì khi nào bạn gặp phải bí ẩn của cái chết, bạn khóc, bạn cảm thấy có liên quan bất kì khi nào cái chết có đó.
