Hỏi: Ngài nói rằng chúng ta cần
xóa bỏ đi cái khuôn mẫu lề thói tạo ra sự xung đột giữa con người với nhau. Câu
hỏi của tôi là: ngài có nhận biết một sự việc gì đó thuộc về trình tự tiến hóa
chắc chắn sẽ xảy ra không thể nào tránh được chăng? Hoặc có phải ngài nhận thấy
một điều gì đó mà chúng ta phải nỗ lực làm hết sức mình để đạt được nó? Tại sao
tôi lại hỏi ý của ngài về vấn đề này, là vì trong một ý nghĩa nào đó sự việc
này có thể sẽ xảy ra hoặc không xảy ra trong tương lai, nhưng làm thế nào ngài
biết được rằng nó xảy ra?
J. Krishnamurti: Thưa ngài, tôi
hoàn toàn không hiểu câu hỏi của ngài.
Hỏi: Được, tôi xin nói lại. Ngài
nói về việc phá vỡ đi cái khuôn mẫu, mà loài người thì có khuôn mẫu, trí não có
khuôn mẫu, và khuôn mẫu này cần phải được phá bỏ đi để hòa bình xuất hiện trên
trái đất này.
J. Krishnamurti: Đúng vậy.
Hỏi: Vậy thì theo ngài, hành động
phá vỡ khuôn mẫu đó là một hoạt động chuyển biến tích cực, hoặc đó là tiến
trình phát triển tự nhiên trong sự tiến hóa của loài người?
J. Krishnamurti: Thưa ngài, chúng
ta có tiến hóa chút nào từ trước đến nay chăng?
Hỏi: Tôi nghĩ rằng chúng ta vẫn
đang tiếp tục trong tình trạng tiến hóa.
J. Krishnamurti: Thế là ngài chấp
nhận sự tiến hóa – tiến hóa về mặt tâm lý, chúng ta không nói đến sự tiến hóa
về sinh vật hoặc kỹ thuật ở đây – mà là bàn thảo về tiến hóa tâm lý. Sau một
triệu năm, rồi khoảng thời gian năm chục ngàn năm vừa qua, chúng ta có thay đổi
một cách sâu xa gì chăng? Không phải là chúng ta vẫn còn rất dã man, mọi rợ như
thời kỳ tiền sử ăn lông ở lổ sao? Vì vậy tôi xin hỏi, ngài có suy xét xem có
chút nào sự tiến hóa tâm lý chăng? Tôi tự hỏi thế, với tư cách cá nhân của diễn
giả, tôi không thấy có bất cứ sự tiến hóa về tâm lý nào cả: điều cần có duy
nhất hiện tại là chấm dứt sự đau khổ, mối lo âu muộn phiền, hiu quạnh, nỗi
tuyệt vọng chán chường, toàn bộ những tâm trạng đó... Con người đã sống với
những nỗi niềm này cả triệu năm rồi. Nếu chúng ta chỉ dựa trên thời gian – tư
tưởng chính là thời gian, tư tưởng và thời gian đi cùng với nhau – nếu chúng ta
tin cậy vào sự tiến hóa, thế thì trong một ngàn năm sắp tới hoặc hơn, chúng ta
cũng vẫn dã man, mọi rợ và hung tàn.
Hỏi: Câu hỏi của tôi là: cần phải
có điều đó gì xảy ra để có được sự tiến hóa về tâm lý – như diễn đã giả hiểu
biết về nó?
J. Krishnamurti: Cái gì là tiến
hóa về tâm lý? Tôi hoàn toàn không hiểu được câu hỏi.
Hỏi: Ngài diễn giải rằng ngài
nghĩ là không có tiến hóa về tâm lý. Vậy câu hỏi của tôi là: Cái gì có thể xảy
đến để mà nhờ đó sẽ có được, có thể có được sự tiến hóa về tâm lý.
J. Krishnamurti: Thưa bà, tôi e
ngại là chúng ta chưa thông hiểu lẫn nhau rồi. Chúng ta đã sống trên trái đất
này khoảng năm mươi ngàn năm – theo tra cứu lịch sử niên đại cổ xưa. Suốt trong
khoảng thời gian tiến hóa dài dằng dặc đó, nói về mặt tâm lý nội giới, chủ thể,
ít nhiều gì chúng ta vẫn còn dã man mọi rợ, và hung bạo – vẫn căm ghét và tàn sát
giết hại lẫn nhau. Và sự tiến hóa, tức là yếu tố thời gian thì không giải quyết
được vấn đề. Vì thế nếu có thể được, chúng ta hãy hỏi xem – mỗi người, những
người còn lại của thế giới này – rằng sự vận hành về tâm lý có thể dừng lại, và
nhận thấy một điều gì đó tươi tắn mới lạ xảy ra hay chăng?
Hỏi: Tôi muốn hỏi ngài câu hỏi
tương tự nhưng được diễn đạt trong một hình thức khác: chúng ta nên làm gì để
gây tác động hóa giải sự đối kháng bất đồng hướng về sự tiến hóa này. Tôi chỉ
muốn nói thêm một điều. Tháng vừa qua, tiến sĩ Bohm, một khoa học gia, bằng một
phương thức khác, cũng trình bày giải thích vấn đề tiến hóa tương tự như ngài
nói hôm nay. Tôi tự hỏi, ngài nghĩ chúng ta có thể làm gì ngay bây giờ để gây
tác dụng và đem lại hiệu quả vấn đề này?
J. Krishnamurti: Tôi hiểu ý ngài.
Chúng ta có thể làm gì ngay bây giờ? Phải thế? Thay đổi hoàn toàn! – về tâm lý
(nội giới) và ngoại giới. Bắt đầu cuộc cách mạng tâm lý ngay hiện tại, không
phải là sự tiến hóa, mà bằng cuộc cách mạng hoán chuyển toàn triệt. Đó là hành
động chân chính của nhân loại hiện nay, đừng cố công phí sức lực thời gian làm
những điều vớ vẩn ở ngoại vi.
Krishnamurti
Trích "BUỔI NÓI CHUYỆN TẠI
LIÊN HIỆP QUỐC CỦA J. KRISHNAMURTI,11TH APRIL 1985."
Nguồn: hoagiacngo.com
