. …Con người ở đâu cũng thế. Luôn luôn thiết tha với cuộc sống, cho dù là cuộc sống nghèo đói hay sung túc, hạnh phúc hay khổ đau. Mộng ước treo ở trước mắt. Cứ vậy mà đi tới. Mộng ước nhỏ. Mộng ước lớn. Mộng ước viển vông. Mộng ước thực tế. Mộng ước tầm thường. Mộng ước cao xa. Ôi, con người, sao mà tội nghiệp!
Còn tôi, tôi đi đâu, tôi trôi đâu, tôi tìm đến đâu... giữa trần gian này? Mộng ước của tôi là gì? Ai cũng cho rằng họ hiểu tôi, thấy và biết tôi muốn gì, tìm gì, đã có gì, đang có gì, đang mong gì... Chính tôi cũng nghĩ là tôi hiểu tôi, hiểu được mộng ước của tôi. Nhưng khi quan sát mộng ước của người khác trên đôi mắt họ, nơi nụ cười của họ, nơi bước chân của họ, nơi điệu bộ của họ... tôi quay lại với chính tôi của một phần tư thế kỷ trước, và biết rằng cái mộng ước năm nào của tôi không giống gì với họ; và cũng không giống gì với tôi bây giờ. Không phải là không giống, mà là... cái mộng ước năm nào của tôi, vẫn chưa tìm được.
Tất cả những gì tôi loay hoay tìm kiếm (rồi mất, rồi được, rồi có lại, rồi mất lại, rồi tìm cái khác mới lạ hơn) đều chẳng dính nhập đến cái mộng ước năm xưa cả. Ô, hóa ra hơn nửa đời người, tôi chỉ đi lòng vòng mà vẫn chưa tìm thấy (hoặc giả đò chấp nhận một cái gì đó rồi cho là đã tìm thấy) điều mà tôi kiếm tìm! Vậy mà tôi vẫn sống được, vẫn có thể biểu lộ được với mọi người rằng tôi có hạnh phúc. Bây giờ, tôi hiểu sâu hơn, qua kinh nghiệm sống, thực tập sống, yêu, thực tập yêu, của một phần tư thế kỷ, rằng người ta vẫn có thể sống được dù mộng ước của họ không bao giờ thành tựu.
...
Cũng có nghĩa rằng tôi chưa hề sống, chưa hề yêu. Tôi luôn hết mình với cuộc sống, và luôn hết mình với tình yêu; nhưng cuộc sống và cuộc yêu này hoàn toàn vắng bóng mộng ước sâu thẳm của tôi. Mà nếu tôi có thể đạt được mộng ước ấy ngay trong cuộc sống và cuộc yêu này, thì chính cuộc sống và cuộc yêu ấy cũng chẳng còn ý nghĩa nào đối với tôi nữa. Vậy thì, tôi chỉ sống trong mộng. Cũng không đúng. Tôi sống với một mộng ước treo ở trước mắt, và như thế, tôi đi tới, tôi trôi tới. Mộng ước là cái gì treo lơ lửng trước mắt, rất gần mà không vói tới được. Chỉ có thể bước tới, bước tới, bằng một chuyến đi vô định...
Ôi tôi, ôi tình tôi! Có chăng một cuộc tôi? Có chăng một cuộc tình? Hay chỉ là một chuyến đi? Hay chỉ là một cuộc trôi?
