Trong một ngày bình thường nọ,
tôi đã rưng rưng khi nghe ca khúc Khi mẹ khóc của nhạc sĩ Trần Lê Quỳnh. Bài
hát thực sự là những lời tâm sự chân thành, cảm động, được thể hiện bằng giai
điệu, ca từ rất mực giản dị nhưng có sức lay động lạ kỳ.
Thời gian làm cho con người lớn
lên, thay đổi nhiều đi “bao buồn vui trôi xa như tình yêu đầu. Niềm tin cũ
chẳng còn với con...”. Cuộc sống nghiệt ngã cứ cuốn ta đi với biết bao lo toan
thường nhật. Đôi lúc bình tâm nhìn lại, không mấy người lại không nhận ra sự
ngắn ngủi của kiếp người phù du, “thấy cuộc sống thênh thang như một nơi tạm”.
Tác giả ý thức rõ ràng về sự vô thủy vô chung của dòng thời gian, nhưng giai
điệu lại chậm, nhẹ, lắng đọng, chứng tỏ người viết đã từng trải qua bao thăng
trầm nên nhìn nhận cuộc đời có phần bình thản. Cuộc đời cũng hệt như cơn gió
thoảng, tất cả những buồn vui rồi cũng qua đi nhẹ nhàng: “Chuyện xưa có khi bùi
ngùi, rồi lại tan đi thế thôi...”. Ta thấy một ý niệm triết học phảng phất nơi
đây, gần gũi với thuyết “vô thường” của nhà Phật.
Phần đầu bài hát, ta chưa thấy
hình bóng người mẹ đâu cả, chỉ là những suy tư của nhạc sĩ về cuộc đời, tình
yêu. Tất cả đều buồn da diết, và tất cả những nỗi buồn ấy hệt như cái nền để bà
mẹ hiện lên nhân từ và bao dung với bờ vai nhỏ nhắn nhưng vững chãi cho con gục
đầu vào và khóc: “Những khi mẹ khóc, người đàn ông bỗng thấy mình bé lại...”.
Người con dẫu có trưởng thành đến đâu cũng trở thành bé nhỏ trước nỗi lo toan
và lòng nhân ái của mẹ. Khi gần mẹ, người con bỗng thấy “nhiều ước mơ thanh cao
cũng sống lại, thấy niềm kiêu hãnh làm người lại bừng lên giữa đêm dài u tối”.
Thật kiệm lời, nhưng có lẽ tác giả đã nói được rất nhiều. Nếu ý thức được niềm
kiêu hãnh làm người một cách thường trực, ta sẽ sống có ý nghĩa hơn rất nhiều,
và cũng chỉ có mẹ mới làm được điều đó một cách trọn vẹn!
Khi câu cuối của bài hát “Gắng
sống xứng đáng với tình yêu của mẹ” khép lại, ta thấy như có một dòng điện chạy
trong người, thôi thúc ta sống đẹp hơn. Toàn bài hát không hề có một ca từ, một
nốt nhạc lên gân, tất cả cứ nhẹ nhàng xâm chiếm hồn người bằng sức mạnh của sự
chân thành. Bài hát đã truyền tải thành công một ý tưởng tuyệt vời: Bé nhỏ
trước người mẹ là sự bé nhỏ vĩ đại nhất!
