Nghĩ cũng lạ! Cái tên chỉ là một tiếng gọi (âm thanh), một vài chữ viết (ngôn ngữ, văn tự), tách rời khỏi con người mình chứ không dính sẵn vào cơ thể mình như là bàn tay, cái chân, sợi tóc...; cũng không gắn vào người mình như quần áo, đồng hồ, giây chuyền... Nó chẳng đụng gì tới mình cả. Nó ở ngoài khơi khơi, không hình sắc, không mùi vị; có ghi thành chữ thì cũng ghi trên một miếng giấy, một cái thẻ đeo trước ngực, rồi tháo xuống khi ra khỏi sở làm hay ra khỏi một ngày đại hội... Thế nhưng nó có đời sống dài lâu hơn thân xác, dai dẳng hơn cuộc đời của mình, bởi vì nó có mặt cùng thời với sự sinh ra của mình, có khi nó còn có trước khi mình sinh ra nữa kia, và khi mình chết đi rồi nó vẫn còn sống nhăn đâu đó trên bàn thờ, nơi bia mộ, trên sách báo, hay trong tâm tưởng của một vài người nào đó cho đến khi không còn ai nhắc nhở hay nhớ đến nữa...
Ô là là, chẳng ngờ cái tên lại đóng một vai trò thật quan trọng trong đời sống mình đến thế. Nó làm cho mình trở nên mình. Nó làm cho mình không phải là kẻ khác. Nó chạy theo mình (hay mình bị chạy theo nó?) suốt cuộc đời. Người thân của mình muốn mình được sung sướng thì cũng không cần phải sờ chạm chi vào người mình, mà chỉ cần gọi cái tên của mình lên, kèm theo một vài cái mỹ-tính-từ (như đẹp [trai, gái], thông minh, thật thà, tài trí, giỏi, hiền...) thì tự dưng mình được hạnh phúc lâng lâng, mặt mày tươi rói lên thấy rõ. Kẻ thù của mình muốn đánh mình đau, muốn làm mình khổ, cũng chẳng cần phải thượng cẳng tay hạ cẳng chân mà đạp mà đá mà đấm mà thoi mà véo mà ngắt mà day mà đẩy mà xô mà đì mà nghiến... mà chỉ cần gọi cái tên của mình rồi kèm theo một tràng những xú-tính-từ (như xấu, đểu, tham lam, độc ác, dữ dằn, bất tài, ngu dốt...) thì tự dưng mình cũng xọp người đi, đau khổ muốn điên cả người, rồi ăn không ngon, ngủ không yên...
Hớ, lạ nhỉ! Cứ nhìn lại xem nào, cái tên, nó có dính gì đến mình đâu, vậy mà nó lại tác động vào nỗi vui buồn sướng khổ của mình. Bơm cho cái tên nó mập ra thì nó càng làm khổ mình nhiều hơn; đai-ét, làm cho nó thon thon ốm ốm, rồi tiêu mòn dần cho đến mất hút thì đời mình sẽ ít lo lắng buồn phiền hơn. Cho nên, càng vô danh chừng nào thì lại càng thong dong, tự tại chừng nấy. Một mình cái tên thôi cũng đủ phiền mình lắm rồi, đừng có dại mà cố gắng cột, gắn, đeo, tròng... thêm cho nó những thứ phụ tùng khác (như các học vụ, nghiệp vụ, chức vụ...) để rồi chúng tiếp tay hành hạ mình nhiều hơn. Có người đã có tên rồi mà còn bắt người ta phải gọi chức vụ, hay học lực đi kèm theo nữa; người ta gọi không không thì không chịu, bắt phải nói cho đủ cả tên lẫn chức vụ nữa kia! Họ giỏi thật chứ hả? Cả đời chẳng biết mệt mỏi trong việc đeo mang một cái tên, và một lô các chức vụ, nghề nghiệp...
Thế thì, chúng ta sống ở đời, thực ra là sống vì cái gì, cho cái gì?—Cho sự tồn tại của một cái bản ngã mà người ta đã dán tên. Cái bản ngã ấy cần một cái tên để vươn rộng cánh tay của nó đến ngoại giới. Cái tên cần một cái ngã để nương tựa mà chứng minh sự có mặt của nó. Không có cái bản ngã thì cái tên chẳng có ý nghĩa gì cả, và cũng chẳng được "dính" vào đâu cả. Hễ mình "dính" vào cái tên, hay mình để cái tên "dính" vào mình, thì mình và nó cùng tồn tại, cùng đau khổ. Không cho nó "dính" vào đâu cả thì không có cái gì làm phiền hà đến mình.
Mình còn không có thì cái tên của mình làm gì có được nhỉ?
Nghệ thuật sống vui ở đời là hãy quên mình đi. Nhưng muốn quên mình đi, trước hết, hãy quên cái tên của mình cái đã. Cái tên mà không quên được thì cái "mình" không thể quên được đâu.
Nguồn: vinhhao.info
