Em nói với anh rằng, em không biết sống làm gì. Em không biết đâu là động lực, đâu là ý nghĩa, để có thể thức dậy mỗi buổi sáng với niềm tin yêu. Em hỏi anh, sống để làm gì?
Anh im lặng và nhìn qua cửa sổ. Khoảng sân chiều dịu mát, một buổi cuối tuần bình yên. Nắng phai dần, rút đi sau những đám mây lững lờ. Gió thổi từng tán lá rung rung như dây đàn, những tiếng ồn lùi xa như ở một thế giới khác. Anh không biết.
Anh ước gì anh có thể trở về bốn năm trước đây, hay chỉ hai năm trước đây thôi. Giá như anh có thể, để nói với em rằng cuộc sống chúng ta đang trải qua là đáng sống. Giá như anh có thể. Anh sẽ nói rằng, với ánh mắt vẫn ngập đầy lòng tin như trước, chúng ta sinh ra đều có ý nghĩa. Có một lý do nào để để anh và em, ở đây, ngồi cạnh nhau, và những gì chúng ta từng trải qua, sẽ trải qua, là một phần của câu chuyện đẹp đẽ dẫn đến một kết thúc có hậu.
Anh có thể sẽ nói rằng, ý nghĩa lớn nhất là được sống bên cạnh những người thân yêu và cùng họ trải qua tất cả. Ý nghĩa không phải là một, là duy nhất, là cố định hữu hình, mà ý nghĩa là một tập hợp những cảm xúc, những kết quả của hành động, của sự nỗ lực và được đền đáp, của sự trưởng thành, thấy mình tiến bộ và bản lĩnh hơn, mạnh mẽ hơn. Ý nghĩa cũng là được công nhận, hoàn thành những trách nhiệm và có giá trị đối với cộng đồng.
Rằng, chúng ta sống để yêu thương và thực hiện những ước mơ. Ước mơ làm cho cuộc sống đáng sống. Nhưng ước mơ cũng không cố định, mà phân chia thành nhiều lối nhỏ. Ước mơ về nghề nghiệp, ước mơ về bản thân, ước mơ lớn và lâu dài, ước mơ nhỏ và ngắn hạn. Đó cũng là một con đường dài phải đi. Bước đầu tiên là xác định mình muốn gì, bước thứ hai là lập một kế hoạch, bước thứ ba là nỗ lực đi xa nhất có thể. Em chỉ cần nhắm mắt, và nói thật to điều gì mình mong muốn, bao nhiêu điều cũng được, và thế là em có ngọn đèn đầu tiên. Từ ngọn đèn đó, em soi chiếu đến thực tế cuộc sống, và tìm ra một lối nào khả dĩ nhất. Tất nhiên, điều quan trọng nhất vẫn là niềm khát khao. Nhưng em yên tâm, nó cũng là thứ có thể dựng xây.
Động lực sống của chúng ta là ước mơ và sự trưởng thành, đó là cảm giác hoàn thành một thành tựu và nhìn lại quá trình dẫn đến nó với sự hài lòng. Hay cũng có thể là thất bại và nhìn lại những gì mình đã học hỏi và không thấy lãng phí. Và tiếp tục bước tiếp, đặt ra những mục tiêu mới và hoàn thành nó. Còn nguồn năng lượng sống của chúng ta là tình yêu. Tình yêu giữa người với người, là tình thương với em trai em, là tình bạn với những người em thân thiết, là tình yêu em vẫn đang tìm kiếm và sẽ có được một ngày nào đó. Ước mơ là ngọn đèn, còn tình yêu là đôi chân, một dẫn đường và một bước đi. Từ đó, chúng ta sẽ đi hết con đường đời.
Đó là lý thuyết. Còn về hiện thực, anh có thể sẽ động viên em, xin đừng lo lắng mình lạc lối. Anh biết em đang lạc lối, chính xác hơn là không có lối thoát. Em bắt đầu bước vào khoảng thời gian khó khăn nhất, khi hoài bão bị giết chết trong một môi trường nhà nước nhàm chán và an phận, trong khi nỗi lo tiền bạc ngày càng đè nặng. Em kẹt cứng ở đó, ít nhất 5 năm nữa, và hoàn toàn không biết mình muốn làm gì, và phải làm gì. Anh sẽ nói, lo lắng cũng chẳng giúp được gì cho em, theo một cách sáo rỗng nào đó. Xin em đừng để sự lo sợ nuốt mất, hãy tận dụng thời gian rảnh để suy nghĩ và học tập. Hãy xem thời gian 5 năm là để tích lũy kinh nghiệm và vốn sống, nâng cao năng lực bản thân, để sẵn sàng vẫy vùng khi tự do.
Riêng vì sống để làm gì, anh có thể sẽ nói, hãy sống vì những điều tốt đẹp vẫn còn xung quanh em. Như tình yêu thương của em dành cho em trai. Như những người vẫn quan tâm và giúp đỡ em. Như nỗ lực thành công để không phụ lòng mẹ em, và chứng minh cho những người ngày xưa từng coi khinh gia đình em. Như anh, như các bạn, như cô Quỳnh Anh, như những người yêu thương em chân thành... Những lý do còn rất nhiều, chỉ cần em vững tin, những ngày buồn thảm sẽ qua. Vì cuộc sống là nỗi buồn niềm vui tiếp nối. Và mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn.
Anh xin lỗi.
Ước gì anh có thể nói được như thế. Ít nhất cũng khiến em nhẹ lòng hơn và vui vẻ hơn. Vì em vẫn tin anh, em vẫn tin rằng anh có thể trả lời được những câu hỏi đó. Nhưng anh không thể. Anh im lặng, và chỉ biết nhìn ra khoảng sân rộng đang trải mình dưới ngày tàn.
Những điều dối trá đó. Nó chỉ lừa dối được những đứa trẻ đang lớn, say mê với quyển hạt giống tâm hồn và mơ mộng về những khung trời xanh ngát. Anh đã từng cố trở thành một kẻ ngây thơ, vì anh tin, từ trong tiềm thức, đó là những người hạnh phúc nhất. Ngây thơ tin vào điều tốt đẹp sẽ khiến mọi thứ tốt đẹp. Nhưng rồi, đó không phải là con đường đúng, mà chỉ là một sự trốn tránh.
Ngay bây giờ, anh chỉ có thể trả lời em một cách cay đắng rằng, không có thứ gì gọi là ý nghĩa hay lý do để sống trên đời này. Không có. Về cơ bản, sinh ra không là một lựa chọn và làm sao, làm sao một bản thể, một cá nhân giữa 7 tỉ bản thể, 7 tỉ cá nhân này lại mang trong mình một ý nghĩa nào đó? Con người chỉ là những sinh vật cô đơn, một ngày nọ thấy mình bơ vơ giữa quả đất, điều duy nhất họ biết là ngày nào đó họ sẽ chết, và họ tìm mọi cách để sống cho đến ngày được chết. Ý nghĩa là thứ được sinh ra trong quá trình phát triển nhận thức xã hội, để 7 tỉ cá nhân này không đồng loạt treo cổ và dẫn con người đến mức tuyệt vong.
Chúng ta chỉ là một loài động vật với tư duy hạn chế và suy nghĩ hạn chế, không tính nhẩm nổi một phép nhân quá hai chữ số, và mịt mù không biết trước khi sinh ra và sau khi chết đi sẽ về đâu. Chúng ta cũng không hiểu gì về cái tôi này, bị ảnh hưởng toàn bộ và trói chặt với lề lối xã hội, những nếp nhằn về nhận thức, tâm linh, đạo đức, của cả ngàn năm lịch sử, của cả triệu năm phát triển. Thậm chí con người còn không xóa được nỗi sợ hãi bóng đêm, không làm chủ được bản năng, cảm xúc, yếu đuối và lệ thuộc. Con người có gì để tự hào và tự huyễn rằng có một ý nghĩa dành cho mình trên đời này?
Em có biết không, khi em hỏi anh, sống để làm gì, anh nghĩ em cũng đã trả lời rồi, sống để làm gì?
Không để làm gì cả. Sống chỉ để sống mà thôi.
Em có thất vọng không?
Nhưng em, em ơi, em thân yêu ơi, nếu em hiểu được anh, và nếu em tin anh. Thì khi chúng ta biết rằng không có ý nghĩa hay lý do nào để sống cả, thì đó sẽ là lúc chúng ta tìm thấy động lực sống. Đúng đắn nhất, chính xác nhất. Nếu không có ý nghĩa gì, vậy tại sao em, và anh, và biết bao những con người lại phải tốn công tìm kiếm ý nghĩa, và đau khổ khi không tìm thấy? Nó quá vớ vẩn và thể hiện sự nhu nhược của mỗi người, phải bám víu vào một thứ không thật để có dũng cảm đối mặt với ngày mai. Và dẫu cho có tìm thấy đi nữa, thì cũng sẽ không đủ để giúp chúng ta đứng vững.
Đã đến lúc, anh và em, thôi tự mình đặt ra những ý nghĩa nữa, thôi tìm kiếm một lý do. Và thay vì luôn tự hỏi, chúng ta sống để làm gì, thì phải đặt một câu hỏi khác, chỉ việc xáo trộn từ ngữ một chút: Chúng ta phải làm gì để sống?
Chúng ta có từ bỏ được không? Ý anh là thật dễ dàng nếu anh và em chỉ có một mình, không trách nhiệm, không ràng buộc. Và nếu thấy khó khăn quá và cô đơn quá, một liều thuốc ngủ, một sợi dây thừng, một con dao, một bờ sông vắng người, là đủ để kết thúc mọi gánh nặng, từ giã thế giới theo cách chúng ta đã đến, nhẹ nhàng và bình yên. Có sao đâu, bỏ hết những áp lực, luân lý, đạo lý, điều tiếng xã hội (có quan trọng gì khi chúng ta đã chết?), thì tìm đến cái chết sớm hơn một chút, lại là điều tốt đẹp, không còn là gánh nặng của một cộng đồng chúng ta không thân quen, không còn là gánh nặng của chính mình. Chết bây giờ, hay sau 50 năm nữa, khác gì nhau?
Nhưng làm sao có thể, phải không em, một ngàn lần không, một vạn lần không, một triệu lần không, một tỷ lần không. Vì chúng ta không đứng một mình trên đời. Chỉ một trò chơi nhỏ thôi, nhắm mắt lại và nghĩ rằng em đã chết, với anh, là anh đã chết. Và tưởng tượng rằng ai sẽ đau buồn. Em nhìn thấy ai? Em có thấy đôi mắt nhuốm lệ của họ, em có thấy lời tiếc thương của họ, em có thấy khoảng trống để lại trong tim họ, sẽ không bao giờ lành? Với anh, chỉ riêng đôi mắt của mẹ đã xé nát tưởng tượng này, và khiến mắt anh ướt đẫm. Cũng như khi chúng ta mơ đến cái chết của ai đó thân quen, gào khóc trong mơ và ướt gối khi thức giấc. Khi chúng ta còn biết đau vì người khác, vì biết rằng người khác sẽ đau vì mình, thì không thể có chuyện từ bỏ hay dừng lại.
Anh biết, em chưa bao giờ có ý định, hay thậm chí nghĩ về cái chết, em chỉ lạc hướng đôi chút. Anh cũng thế. Anh chỉ muốn em hiểu rằng, nếu đường nào chúng ta cũng phải sống, thì sao phải đắn đo sống vì lý do gì, động lực gì?
Chỉ đơn giản là phải sống, và để sống thì chúng ta phải cố gắng để làm mọi thứ tốt đẹp hơn. Chúng ta không cần phải lo lắng về việc không biết phải dựa vào đâu để tin yêu ngày mai, chúng ta cũng không cần hoang mang khi kẹt trong một tình thế hiểm nghèo nào đó. Vì điều hiển nhiên là chúng ta phải sống, nên chúng ta sẽ tìm cách để vượt qua nó, dù muốn dù không, dù thế này hay thế khác. Không có lựa chọn, trong trường hợp của anh và em, không có thối lui cũng không có từ bỏ, ngày vui sẽ đến, ngày buồn sẽ đến, ngày đáng sợ sẽ đến, ngày đau đớn sẽ đến...
... và nó sẽ qua, trước khi trở lại.
Những nỗi lo sẽ không dứt, những vấn đề, những điều phải giải quyết cũng thế, dù bây giờ hay sau 10 năm nữa. Lúc nào cũng như thế này thôi, dù chúng ta vẫn nghèo mạt rệp như hiện nay, hay giàu có như Bill Gates, mỗi hoàn cảnh, mỗi bối cảnh, mỗi nhân vật, đều có những câu chuyện riêng của họ, như chúng ta có câu chuyện của chúng ta. Chúng ta sống, qua chúng, ghi nhớ những niềm vui, trân trọng những khoảnh khắc, và cố gắng vượt qua khó khăn, nỗi buồn, áp lực. Cứ như thế, trên từng nấc đường đời, cho đến ngày nằm lại.
Em có hiểu anh không, em gái thân yêu của anh. Khi anh nhận ra mình vô tâm thế nào, và không hiểu chuyện thế nào, vô dụng thế nào, và đã làm em buồn thế nào, anh thấy ngực mình thắt lại và nước mắt chực rơi ra, như khi cùng em xem bộ phim cảm động chiều nay. Vì con người là những sinh vật cô đơn, cô đơn từ nguyên thủy, nên họ phát minh ra tình bạn, tình yêu, tình anh em, tình cảm gia đình, những tên gọi khác nhau của những mối liên hệ giữa người với người. Và nếu có thứ gì có thể gọi là ý nghĩa, thì chính là mối liên hệ ấy. Chúng ta ở đây, và chẳng cần phải đao to búa lớn làm gì, tự nhiên và rõ ràng, chúng ta sẽ cùng nhau sống sót.
Nếu thiếu tiền, thì anh và em sẽ tìm cách kiếm tiền, anh không biết cụ thể, nhưng sẽ phải xoay sở thôi và chắc chắn sẽ tìm thấy cách xoay sở. Anh chưa tốt nghiệp và chưa thể đi làm, thì sẽ cố hết sức để tốt nghiệp và đi làm. Anh sẽ nhận viết nhiều bài hơn, sẽ tìm việc làm thêm. Em kinh doanh, hoặc dạy học, chẳng hạn như thế. Nếu em bị kẹt vào một chỗ làm không vừa ý, và không có cách nào thoát ra được, ừ thì chấp nhận, và làm sao đó để tận dụng thời gian học hỏi, trau dồi, cố gắng tìm ra điều lợi ích trong những điều bất lợi. Chúng ta còn trẻ, và cùng như hàng chục ngàn người trẻ khác, cũng vừa mới bị thảy ra ngoài đường thế này, những khó khăn và lạc hướng ấy là rất bình thường. Không phải anh đang an ủi kiểu AQ đâu, mà chỉ để em thấy rằng, đừng vội bi quan chán nản. Chúng ta còn thời gian, chúng ta còn sống, chúng ta còn sức khỏe, chúng ta còn suy nghĩ được, và chúng ta sẽ tìm thấy cách.
Anh mong nhất là, em đừng tự dằn vặt mình để phải tìm kiếm một lý do, một động lực sống, một ý nghĩa nào để giúp mình trải qua tất cả tháng năm này. Không có đâu, không tìm thấy đâu. Mà vì chúng ta không còn quyền lựa chọn và không thể từ bỏ, hãy tìm cách để làm cuộc sống tươi đẹp hơn. Hãy thay thế những câu hỏi về giá trị, vốn không thể trả lời, bằng những câu hỏi tìm giải pháp, vốn tích cực hơn. Anh biết, nghe cũng sáo rỗng thật, nhưng nếu em hiểu những gì anh đang cố gắng nói, có thể sẽ giúp em được phần nào. Và nếu em vẫn không hiểu, hãy gọi anh và anh sẽ đến bên em ngay lập tức, như bao lần, dù điều này cũng sến súa sáo rỗng quá, nhưng là sự thật. Vì anh thương em.
Và khi chúng ta có niềm tin và bắt đầu cố gắng, thì từng chút một, mọi thứ sẽ tốt đẹp hơn. Niềm tin là một thứ phải dựng xây, và đừng hốt hoảng nếu em thấy mình không có. Một tòa tháp lớn cũng bắt đầu từ một viên gạch nhỏ. Từng chút một, bình minh sẽ về, gió sẽ ca hát, và một buổi chiều tà sẽ trở lại bình yên. Những đám mây u ám này sẽ qua. Và dù nó có quay lại, cũng không thể che hết ánh mặt trời được nữa. Khi một lần em biết rằng, luôn có mặt trời sau những đám mây, thì em sẽ không sợ hãi dù cho có mưa ảm đạm bao lâu đi nữa. Khi mặt trời còn ở đó, ánh nắng sẽ quay về. Niềm tin đó mới là ánh nắng bất diệt. Em có tin vào mặt trời không?
Cuộc sống này, cuộc sống này, cuộc sống này. Đơn giản là phải trải qua. Và hãy sống mạnh mẽ nhất có thể. Em biết mà, thái độ là điều duy nhất thuộc về bản thân mình, đó là cách để đương đầu với mọi thứ trên đời. Đừng cố trở thành người chiến thắng, hãy cố trở thành người mạnh mẽ. Người mạnh mẽ sẽ không thất bại, dù họ thất bại. Vì sẽ lại đứng lên thôi. Kẻ luôn đứng lên, như con lật đật mà bà ngoại đã tặng Nôbita một bài học, khiến anh rung động rất nhiều thời thơ bé, là kẻ duy nhất có thể mỉm cười trước cái chết, sau 50 năm nữa. Vị họ đã sống một cuộc đời không hối tiếc.
Vì thế, đừng hỏi anh sống để làm gì nữa nhé. Anh không thể biết, anh đã tìm và anh không tìm thấy, nó cũng khiến anh đau lòng lắm. Thay vào đó, hãy cùng chia sẻ những khó khăn, nỗi buồn, để cùng tìm cách sống tốt hơn hôm nay, sống tốt hơn ngày mai.
Phải làm gì để sống? Anh nghĩ đó mới là câu nên hỏi, mỗi ngày. Và may mắn rằng, đây là câu hỏi có thể trả lời được, cụ thể, thực tế, chi tiết, rõ ràng, và có thể kiểm chứng kết quả ngay.
Và biết đâu đó, ước mơ, động lực, nguồn vui sống, sẽ lại tràn về khi những vấn đề được giải quyết. Và biết đâu đó, những điều anh viết ở đoạn đầu bài viết này, những điều ngây thơ ấy, lại có thể thành sự thật?
Mai anh phải dậy sớm tập thể dục, mà tối nay lại ngủ trễ rồi. Nhưng anh rất vui vì đã viết ra những gì mình suy nghĩ cả buổi tối, để sáng mai em có thể đọc được. Và mong rằng sẽ giúp được em, nhỏ bé thôi cũng được, bớt đi chút xíu âu lo nào cũng được. Để những giấc ngủ của em không còn khó khăn và ánh mắt buồn bã chiều nay không lặp lại nữa.
Ánh mắt đó cũng xé nát tim anh, như những tưởng tượng của trò chơi cái chết. Cố gắng lên nhé, cố gắng lên! Rồi mọi thứ sẽ ổn, mọi thứ sẽ ổn thôi.
Mọi thứ sẽ ổn thôi.
Nguồn: yume.vn
