Nếu không có đạo đức, con người chỉ là một con thú vật thông minh, hung ác, gian xảo, lừa đảo nhất trong các loài động vật.Trong đời sống con người không có việc gì cao đẹp bằng lòng thương yêu sự sống của muôn loài. Chính lòng thương yêu ấy, sẽ giúp các bạn có một đời sống biết chan hòa tình thương với muôn loài vạn vật.
Đừng vì sự sống của mình, mà nỡ tâm sống trên sự đau khổ của người khác, vật khác. Đừng vì sự sống, sự an vui của mình, mà nỡ lòng để nước mắt của người khác, loài vật khác phải rơi! Như vậy có được gọi là lòng thương yêu không, các bạn? Đừng vì sự sống, sự ăn uống, vui chơi, giải trí của mình, mà nỡ tâm để nước mắt và xương máu của loài vật khác phải đổ xuống? Như vậy các bạn sống có công bằng không? Công lý của sự sống ở chỗ nào, thưa các bạn?
Loài người xuất hiện là một loài động vật cao cấp, để trở thành người anh cả trong muôn loài. Nhưng cớ sao người anh cả lại không thương những người em vô minh, khờ dại, ngu tối, lại nhẫn tâm bắt các em của mình ra ăn thịt? Như vậy con người có xứng đáng là người anh của muôn loài vật chăng? Hay cũng chỉ là một loài vật tầm thường như bao nhiêu loài vật khác?
Nếu loài người không thực hiện được đạo đức hiếu sinh, thì sự sống của con người sẽ ra sao? Vì thế, trong loài người có một tôn giáo ra đời đã xác định quả quyết: Đời là khổ.
Đời là khổ, nhưng chúng ta biết chuyển nó thì nó sẽ hết khổ, các bạn ạ! Có nghĩa là chúng ta sống với lòng yêu thương chân thật đối với sự sống của muôn loài. Vì sự sống của loài người mà sự sống chết của muôn loài vật khác như chỉ mành treo chuông. Vì thế, chúng phải khóc thương, khóc thương cho kiếp sống khổ đau của mình phải chịu lầm than, bạc phước, bị loài người ác độc, vô đạo đức hiếu sinh đã, đang và sẽ giết hại để ăn thịt.
Sao lại nỡ nhẫn tâm vì sự sống của mình mà giết hại chúng sanh ăn thịt? Trong những tiếng kêu la thảm thiết của chúng, chúng ta không chút lòng thương xót sao? Sao lại nỡ nhẫn tâm chà đạp lên sự sống của muôn loài vật khác? Trong lúc đó mọi vật đều muốn sống, sống bình đẳng như nhau, sống bình an và hạnh phúc.
Mỗi khi nghe tiếng kêu của những con vật mà các bạn đang đập đầu, cắt cổ, nhổ lông làm thịt để làm thực phẩm, thì lòng tôi đau xót vô cùng, cảm thấy như chính mình đang chịu sự giết hại đó. Các bạn có biết đâu, mỗi một con vật bị các bạn giết là một phần nghiệp của các bạn, đang thọ quả khổ đau do các bạn đã từng làm ác tạo ra. Nói một cách khác cho dễ hiểu hơn, bạn đang giết và ăn thịt con của các bạn mà các bạn không biết. Vì mỗi con vật được sinh ra đều do từ môi trường sống. Trong môi trường sống có nghiệp ác hay thiện của các bạn. Hằng ngày hành động của các bạn đang thải ra trong không gian vũ trụ những nghiệp; đủ duyên hợp chất nghiệp thì sinh ra các loài vật hoặc loài người.
Mỗi khi tôi nhìn thấy các bạn giết hại chúng sanh và ăn thịt chúng thì tôi cảm thấy xót xa, thương cho các bạn vô cùng vì chính các bạn đang ăn thịt con của các bạn đấy, ăn thịt những người thân của các bạn. Các bạn có biết không, do sự vô minh mà các bạn đã đánh mất nền đạo đức hiếu sinh sự sống trong lòng của các bạn. Đó là nền đạo đức cao thượng tuyệt vời, nó đem lại sự sống an lành cho các bạn và cho mọi loài trên hành tinh này. Nó đem lại cho quả đất này một mầu xanh tươi đẹp, một vẻ đẹp đẽ vô cùng; nó đem lại một sự thanh bình an ổn cho muôn loài vạn vật, sống không còn lo âu và sợ hãi nữa.
Nếu một con người sinh ra mà để cho thú vật nuôi, thì con người đó sẽ không biết nói tiếng người, mà chỉ biết kêu, hú như loài vật. Và chẳng biết đi đứng bằng hai chân như con người, chỉ còn biết bò, đi 4 chân như loài thú vật. Một con chim được người nuôi dưỡng và dạy nói tiếng người, con chim sẽ nói được tiếng người một cách dễ dàng, không mấy khó khăn. Có khi nào các bạn nghe chim nói tiếng người chưa? Có nhiều loại chim nói được tiếng người như: Chim anh vũ, chim sáo, chim cưỡng, chim nhồng, v.v... đều do con người dạy và tập luyện chúng. Bởi vậy con người cũng như thú vật, do sự học hỏi và tập luyện mà thành thói quen tốt hay xấu, có đạo đức hay vô đạo đức mà thôi.
Thói quen có hai phần: phần tốt và phần xấu. Vậy thói quen là gì? Thói quen là do một hành động gì huân tập nhiều lần đã thấm nhuần. Nếu một người thường sống theo ác pháp thì sẽ quen đi với những hành động ác. Ý thức chủ động điều khiển hằng ngày theo hướng ác thì ngày ngày tăng thêm một chút ác; mỗi chút ác ấy gom lại thành thói quen ác. Khi đã huân tập thành thói quen ác thì rất khó bỏ, muốn bỏ không phải dễ dàng. Ví dụ từ lâu chúng ta quen ăn thịt chúng sanh, bây giờ bỏ không ăn thịt chúng sanh nữa, thì đó là một việc làm không phải dễ dàng.
Muốn bỏ một hành động nào đã thành thói quen, thì chúng ta phải có nghị lực, có gan dạ và còn phải bền chí thì mới mong bỏ được. Một thói quen xấu mà muốn bỏ để trở thành thói quen tốt, thì phải vất vả, gian nan mới bỏ được. Tuy biết rằng ăn thực phẩm thực vật vẫn sống bình thường, nhưng vì thói quen, tâm chúng ta vẫn thèm thịt cá, vẫn thích ăn nước mắm hơn là ăn nước tương.
Chúng ta vẫn biết mỗi con vật bị đem ra giết để làm thực phẩm, đều có sự đau khổ, đều có phản ứng chống lại hoặc cầu cứu, van xin mong được chúng ta tha mạng sống. Nhưng chúng ta làm ngơ như không biết, hoặc chúng ta không biết thật sự, hoặc chúng ta thích thú khi thấy con vật bị cắt cổ nhổ lông, bị thọc huyết, bị đập đầu, bị chích điện... khiến cho con vật chỉ còn kêu lên một tiếng, giẫy giụa rồi ngã xuống bất động, chết một cách thương tâm nào có ai biết! Chết một cách đau đớn nào có ai hay! Chết một cách thê thảm, xương thịt được người phân chia ra từng ký lô, rồi từng người mua mang về làm thực phẩm ăn tươi nuốt sống một cách hả hê, thích thú...
Thói quen ăn thịt chúng sanh là một thói quen đã làm mất đi lòng thương yêu chân thật của con người đối với sự sống của muôn loài. Lòng thương yêu sự sống của muôn loài là một hành động đạo đức hiếu sinh cao thượng và cao đẹp nhất của loài người và chỉ có loài người mới thực hiện được, ngoài loài người ra thì không có loài vật nào có thể sống và làm được những hành động đạo đức cao thượng tuyệt vời này.
Con người không học hành, không tập luyện đạo đức hiếu sinh này thì cũng chẳng khác nào là những con thú vật. Con người có tập luyện học hành, biết sống có đạo đức, có lòng yêu thương này, thì con người sẽ hơn con thú rất nhiều. Nói cách khác cho dễ hiểu hơn là con người thoát ra khỏi bản chất của loài cầm thú.
Tập luyện, học hành sống có đạo đức hiếu sinh, biết thương yêu sự sống của muôn loài là tập thành thói quen tốt, thói quen tốt đáng được ca ngợi. Còn tập luyện, học hành sống không có đạo đức, không biết thương yêu sự sống của muôn loài thì thường giết hại, làm đau khổ mình và chúng sanh. Ngược lại hằng ngày nếu còn nỡ lòng ăn thịt chúng, thì đó là tập thành thói quen xấu ác. Thói quen xấu ác làm đau khổ mình, đau khổ người và đau khổ muôn loài vật; thói quen ấy không được ca ngợi, không được khen tặng, không được chấp nhận, luôn luôn bị chê bai và khinh bỉ. Làm người phải xa lìa, viễn ly những hành động xấu ác này, những hành động xấu ác này biến chúng ta trở thành ác thú hay là các quỷ.
Vì thế, trong sự ăn uống có sự đau khổ của loài vật thì đó là sự ăn uống trong các pháp ác, huân tập sự đau khổ vào thân của mình; tạo thành nghiệp ác; nghiệp ác ấy là nguyên nhân sẽ đưa đường dẫn lối cho các bạn gặp những tai họa khổ đau và bịnh tật.
Thói quen ăn thịt chúng sanh của con người, cũng giống như thói quen ăn uống của loài vật, đều do sự huân tập từ khi mới lọt lòng mẹ được sinh ra. Nếu được cha mẹ cho ăn uống như thế nào lúc mới biết ăn, thì sẽ thành thói quen ăn uống như vậy suốt đời. Ví dụ: Một đứa bé vừa sinh ra được loài khỉ vượn nuôi, thì đứa bé lớn lên ăn bằng trái cây mà không thể ăn thịt cá được. Cũng đứa bé ấy được loài sói nuôi thì đứa bé ấy ăn thịt sống của con vật khác; cũng đứa bé ấy nếu được con người nuôi thì ăn thịt nấu chín.
Trưởng lão Thích Thông Lạc
Xem thêm: Năm Giới - Thiện pháp của con người
