Đêm qua đã rất muộn, ba bỗng nhận được điện thoại từ Đài Bắc, cô của con đã qua đời ở cái tuổi 49, mặc dù cô con còn rất khỏe mạnh. “Cô ấy ra đi chẳng kịp nói điều gì, cô ấy thật sự đã đi rồi” - Chồng của cô nức nở trong điện thoại như thể đó là chuyện không thể xảy ra. Chú ấy gào lên không thành tiếng; cho dù chú ấy có không tin thì cô con cũng đã không còn nữa, đã thực sự xa chúng ta và chẳng bao giờ quay trở lại.
Ba ngồi lặng đi, thấy con cũng ngồi một góc trong phòng đọc, không gõ máy tính nữa mà im lặng. Cha len lén lau nước mắt, nhấc điện thoại gọi cho mấy nguời họ hàng ở nước Mĩ, sau rồi sang phòng vẽ, ngồi đối diện với mẹ con. “Tại sao gần đây nhà ta có bao nhiêu bạn bè thân thích, nguời thì ốm, nguời thì mất như thế?” Cuối cùng mẹ con cũng phá tan bầu không khí nặng nề ấy.
Ba cũng đang nghĩ về điều này. Đầu tiên là tiến sĩ Côn Lan, mới hơn 40 tuổi, một hôm không đi làm mà cũng không thông báo nghỉ. Cô thư kí gọi điện, không thấy ai nhấc máy; đến nhà ấn chuông cửa cũng không thấy động tĩnh gì, cảnh sát mở cửa ra mới phát hiện ông nằm trên sô pha, đã lạnh cứng từ bao giờ. Tiếp đến là chú Thôi trong giới báo chí, trước khi về nước còn gọi điện mấy lần mời ba dẫn chương trình. Thế mà lúc trở về Mĩ, chú ấy đã không còn nữa, từ lúc đổ bệnh cho đến lúc chết không quá 3 tuần. Sau đó là chú Lâm, nguời bạn hồi trung học, bỗng nhiên một hôm chú thấy trời đất quay cuồng, xe cứu thương đưa đến bệnh viện, bác sĩ mới phát hiện ra có một khối u nằm đè vào dây thần kinh thị giác, bác sĩ lập tức phẫu thuật ngay, phải đục một lỗ từ mũi xuyên thẳng lên tuyến yên dưới não. Lúc đó ba còn nhờ cô của con thay ba đi thăm hỏi, thế mà chính nguời đi thăm hỏi hôm ấy cũng đã vĩnh biệt cuộc đời!
Còn nhớ lần học đại học, có lần ba nói chuện với một nguời lớn tuổi hơn ba. Ông ấy nói: “Cậu biết thế nào là tuổi 40 không? Tuổi 40 là cái tuổi mà ngày nào cũng phải uống vitamin mới thấy yên ổn”.
Câu nói này ba mãi ghi nhớ trong lòng. Thế nhưng đến hôm nay khi chính ba bước vào cái tuổi 40 thì điều ba cảm thấy rõ ràng nhất lại là: Phải học cách đối diện với cái chết của thân hữu và của chính bản thân mình!
Ba luôn dằn vặt thường tự hỏi: Tại sao thế hệ trước không sớm dậy cho chúng ta biết về “cái chết”. Đúng vậy, ba nghĩ rằng: “Cái chết” có thể đem ra mà dạy được, không phải dạy chúng ta chết mà là dạy chúng ta cách đối mặt với cái chết. Nếu không, mỗi khi phải vĩnh biệt một nguời thân, chúng ta thường khó lòng vượt qua.
Mẹ con là một trường hợp, chuyên xét duyệt đầu vào của các học sinh mới, mẹ con phát hiện ra rằng có một số học sinh mấy năm học trung học đều có thành tích tốt, bỗng một năm nào đó đột nhiên sức học giảm xuống thì nguyên nhân hầu như đều do gặp phải biến cố gia đình, trong đó chủ yếu là sự ra đi của những nguời thân.
Trong khối văn phòng của nhà trường cũng có một thầy giáo nguời Trung Quốc, ông là một tiến sĩ tốt nghiệp trường Havard. Bác sĩ tâm lý yêu cầu ông mỗi tuần phải lên lớp hai ngày, không lương, chỉ chuyên làm những việc mà cả học sinh tiểu học cũng biết làm, mục đích chỉ để ông có cơ hội tiếp xúc với mọi nguời. Con biết vì sao không? Vì ông ta không tài nào chấp nhận một sự thực là vợ ông ta đã qua đời. Ông hầu như đang sống trong một thế giới hư vô, hoang tưởng.
Nhưng ba cũng có một nguời bạn, mặc dù tình cảm vợ chồng của cô chú ấy thực sự sâu sắc, lúc nào cũng quấn quýt với nhau; nhưng khi cô vợ mất đi, chú ấy vẫn kiên cường chịu đựng được. Bởi vì ngay sau khi chôn cất vợ xong, trở về nhà, chú ấy bỏ tất cả đồ đạc cũ trong nhà đi, thay mới toàn bộ giấy dán tường, giường tủ, ghế sô pha…, còn bản thân thì thường xuyên đi xa nghỉ ngơi. Chú ấy nói: “Nhìn thấy vật sẽ lại nhớ tới nguời, người chết thì đã chết rồi, khóc lóc có ích gì, nguời sống thì vẫn phải tiếp tục sống cơ mà. Masa (tên vợ chú ấy) nằm dưới đất, nếu có biết, chắc cũng sẽ mong muốn tớ vượt qua được nỗi khổ đau này. Yêu vợ cần phải tiếp tục sống tốt, chứ không phải là chết theo vợ”.
Ba ví dụ, cộng với việc cô con qua đời, ba muốn nói với con: Trước đây, ông bà nội con là những nguời của thế hệ trước với những quan niệm tại thời điểm đó, chỉ mong con mình học ở trường gần nhà, thậm chí sau này có dựng vợ gả chồng cho con cái thì cũng vẫn muốn ở chung một chỗ. Nhưng đến bây giờ, ba mẹ mong muốn con được ra ngoài mở mang, muốn con ra ở riêng. Hiếu thuận với bố mẹ không cứ phải suốt ngày quanh quẩn ở nhà giống như loài cây leo, tự mình không đứng thẳng được. Theo đúng lẽ trời đất, ba mẹ sẽ ra đi trước các con. Nếu sống chung nghĩa là ngày ngày mỗi một góc trong nhà sẽ đếu in hình bóng của cha mẹ và như thế nó vô tình sẽ tạo ra một sự hụt hẫng lơn hơn. Sau này, ba mẹ ra đi trước, lúc ấy con càng khó lòng mà chịu được sự mất mát ấy.
Con cái tôn kính cha mẹ thì cần phải giúp đỡ cha mẹ hoàn thành được ý nguyện của mình, tránh đi những luyến tiếc ân hận của cả cha mẹ và con cái. Bố mẹ yêu thương con cái thì càng phải giúp đỡ con cái vượt qua những đau đớn của việc chia ly mất mát. Kể cả khi bố mẹ mất đi, con cái vẫn đủ sức kiên cường bước tiếp trên con đường phía trước.
Hi vọng ngay từ khi còn trẻ, con đã có thể xác định cho mình nhân sinh quan về cái chết, tự trang bị cho tâm lí của chính mình. Con càng phải nhớ rằng, con nguời sinh ra là để sống, chứ không phải là để chết. Giả sử thần chết có đến gõ cửa, buộc ta phải chết vào ngày mai, thì hôm nay ta vẫn phải đàng hoàng mà sống!
Cho dù thần chết có đến gõ cửa, buộc ta phải chết vào ngày mai, thì hôm nay ta vẫn phải đàng hoàng mà sống.
Thu Hiền Biên dịch
