Nhân sinh vô thường, đời người ngắn ngủi, cuộc đời
là bể khổ, biết trân quý cái thân người khó được mà bước vào con
đường tu tập, thoát khỏi luân hồi sanh tử.
Cuộc đời như một dòng sông
Người như ghe nước xuôi dòng mà trôi
Bơi lội tuy nhọc ai ơi!
Lên bờ thoát khổ thảnh thơi an lành
Khi ta sinh ra, cùng cộng nghiệp
để có mặt trên cõi đời, là một “thành
viên” trên hành tinh này, từ đó Liên Hiệp Quốc, chính phủ sở tại và cha mẹ,
có bổn phận lo nuôi dưỡng, bảo vệ ta, không những từ thuở lọt lòng, mà từ lúc
nằm trong thai mẹ, cho đến khi trưởng thành, nghĩa là ta đang thọ nhận, cũng là
đang “vay, mấy chục năm trời”.
Buông trôi theo dòng đời thì quá
dễ, nhưng sẽ chìm vào biển khổ. Bơi lội vào bờ tuy nhọc, nhưng sẽ không bị lụy
đắm và hy vọng có khả năng lên bờ, trả được nợ. Vậy chúng ta phải cố gắng bơi
lội và có trách nhiệm lo “trả nợ”
bằng cách: học tập, luyện rèn cho giỏi, để phụng sự cho đời, đem an vui lợi ích
đến cho mọi người. Đó là điều nhớ ơn và đền ơn một cách cao đẹp. Nếu không, sẽ
“vay nợ” rất nhiều, rồi phải làm ‘đầy tớ’ hoặc nặng kiếp ‘mang lông đội sừng’ để gian lao cực khổ
trả nợ đời.
Ai ai sinh ra, cũng lớn lên, rồi
già, bệnh và phải chết, đó là định luật từ ngàn xưa, không ai tránh khỏi. Nếu
không giác ngộ, để lo thoát khỏi, thì sẽ mãi mãi bị sanh tử, lộn tới lộn lui
trong sáu cõi (Trời, người, atula, địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh), chứ không mất
đi đâu cả.
Cũng giống như một cái cây ta
trồng, khi lớn lên sẽ cho lá, lá già rụng xuống làm phân, nuôi cây lớn lên, rồi
ra hoa, kết trái, rụng xuống ươm mầm cho một cây khác sinh ra và lớn lên, rồi
cứ như vậy, tiếp diễn mãi. Nước cũng giống như vậy, sẽ bốc hơi gặp lạnh thành
mưa, rơi xuống, nơi ao, hồ, sông, suối, chảy ra biển cả, rồi bốc hơi, tiếp tục
vòng tròn luân chuyển, chứ không mất đi đâu.
Kiếp người cũng như cây và nước
vậy, thân xác nầy vay mượn của “tứ đại”
rồi cũng trả về với “đất, nước, gió lửa”,
phần tinh thần, tùy theo nghiệp mà thọ sanh, trong sáu nẽo luân hồi. Có những
người được sinh ở những nơi cao đẹp, thanh thoát, hữu ích cho đời, để mọi người
tôn kính, mến thương. Trong khi đó cũng có những người sinh ra ở những nơi tối
tăm, ô uế, khổ đau, để mọi người sợ sệt, xa lánh, ghét, khinh, hay phải đọa đày
vào chốn đói, khổ, u mê.
Khi ta sinh ra được ở những nơi
cao sang quyền quý, hay nơi thanh cao đẹp đẽ, gặp được nhiều may mắn, biết rằng
chúng ta “có phước”, đã tạo phước đức
trong nhiều đời nhiều kiếp, bèn nếu sanh ra trong cảnh nghèo hèn, khốn khổ, ốm
đau bệnh hoạn, gặp toàn những chuyện xui xẻo, khổ đau…biết rằng chúng ta “vô phước”, đã tạo nghiệp ác quá nhiều.
Chỉ có tu hành, mới có khả năng bảo toàn được phước báu và chuyển hóa được
nghiệp dĩ đã gieo tạo của mình.
Đã sinh ra làm kiếp người, cũng
giống như chiếc thuyền trong dòng sông, phải trôi xuôi theo dòng, nếu ‘có phước’ cập được vào ‘bến trong’ hưởng
được sự an lành, tốt đẹp, còn ‘vô phúc’
thì phải bị đưa đẫy vào bến ‘đục’, để
chịu nhiều lận đận, gian truân, khổ lụy, nhưng cuối cùng rồi cũng đổ ra biển
khổ mênh mông. Nếu ta biết tu, tức là biết nỗ lực lội bơi vào bờ, thì sẽ có
ngày vào đến bến, lên được bờ, khỏi bị chìm đắm trong khổ đau, vừa ý nghĩa có
được an vui và giải thoát cuộc đời.
Nên đã có thơ rằng:
“Một kiếp không tu muôn kiếp khổ,
Một đời không ngộ vạn đời sầu,
Tất bật hơn thua rồi cũng bỏ,
Thong dong tự tại sống vì nhau”
Trải nghiệm qua cuộc sống của một
kiếp người, ta sẽ thấy rõ, không có gì trường tồn, vĩnh cữu với thời gian. Tất
cả đều do duyên sinh, chúng ta sống được, cũng nhờ ở sự vay mượn không khí của
đất trời và sự tương giao, hỗ trợ của nhiều người trong xả hội, chứ một mình ta
cũng khó mà sống nổi. Khi chết rồi cũng đều trả về cho cát bụi, không có gì là
thật và còn mãi cả! Như vậy thân nầy cũng là giả tạm mà thôi. Khi ta biết là
vàng giả, tin tưởng rằng ta sẽ không bao giờ ham muốn cả.
Khi thấy cuộc đời là đau khổ, là
vô thường, thân nầy là vay mượn, nếu là “người
có trí” thì chắc chắn chúng ta ai ai cũng sẽ không bao giờ ưa thích, cũng
như muốn sống ở trần gian và luyến tiếc thân nầy làm chi, mà luôn mong muốn tìm
đường giải thoát, để tránh khỏi những đau thương lụy phiền của nhân thế.
Nếu không biết tu tập, tạo phước,
tìm đường thoát khổ, thì sẽ lặn hụp mãi trong biển trần, gây tạo nghiệp, sở hữu
những thứ vô thường, biến đổi, chết rồi bỏ lại cho đời, hoặc thành chó giữ của,
lại phải mang theo những tội lỗi, để chịu khốn khổ nơi ba đường ác (địa ngục,
ngạ quỷ, súc sanh). Cho nên chúng ta phải lo nương theo ánh sáng của Phật Pháp
nỗ lực tu hành, để tìm đường thoát ra khỏi chốn bụi trần, là người liễu ngộ và
cao đẹp nhất.
Kiếp nhân sinh còn luân hồi sanh tử
Thực tu hành mới khỏi lấm bụi trần
Hy vọng rằng đền đáp được tứ ân
Cùng giác ngộ tiến lên đường giải thoát.