Khổ có nhiều điều cho bạn mà hạnh phúc không thể cho được. Thực tế, hạnh phúc lấy đi nhiều điều khỏi bạn. Hạnh phúc lấy đi tất cả những thứ bạn đã từng có, tất cả những thứ bạn đã từng là; hạnh phúc phá huỷ bạn. Khổ nuôi dưỡng bản ngã bạn, còn hạnh phúc về cơ bản là trạng thái vô ngã. Đó là vấn đề, chính điểm nút của vấn đề. Đó là lí do tại sao mọi người thấy rất khó được hạnh phúc. Đó là lí do tại sao hàng triệu người trên thế giới phải sống trong khổ… đã quyết định sống trong khổ. Nó cho bạn bản ngã rất, rất kết tinh. Khổ, bạn có. Hạnh phúc, bạn không có. Trong khổ có kết tinh lại; trong hạnh phúc bạn trở thành lan rộng.
Nếu điều này được hiểu thế thì mọi sự trở nên rất rõ ràng. Khổ làm cho bạn thành đặc biệt. Hạnh phúc là hiện tượng phổ biến, chẳng có gì đặc biệt về nó cả. Cây cối hạnh phúc và con vật hạnh phúc và chim chóc hạnh phúc. Toàn thể sự tồn tại là hạnh phúc, ngoại trừ con người. Bị khổ, con người trở thành rất đặc biệt, phi thường.
Khổ làm bạn có khả năng hấp dẫn sự chú ý của người khác. Bất kì khi nào bạn khổ bạn đều được chăm sóc, được thông cảm, được yêu. Mọi người bắt đầu chăm nom bạn. Ai muốn làm tổn thương người khổ? Ai ghen tị người khổ? Ai muốn đối kháng với người khổ? Điều đó sẽ quá tầm thường.
Người khổ được chăm sóc, được chú ý. Có đầu tư lớn vào khổ. Nếu vợ không khổ, chồng đơn giản có xu hướng quên cô ấy. Nếu cô ấy khổ, chồng không thể bỏ bẵng cô ấy được. Nếu chồng khổ, cả gia đình, vợ, con, tất cả đều xoay quanh anh ấy, lo lắng về anh ấy; điều đó cho an ủi lớn. Người ta cảm thấy người ta không một mình, người ta có gia đình, bạn bè.
Khi bạn ốm, chán nản, trong khổ, bạn bè tới thăm bạn, để làm khuây khoả bạn, an ủi bạn. Khi bạn hạnh phúc, cũng những người bạn đó trở nên ghen tị với bạn. Khi bạn thực sự hạnh phúc, bạn sẽ thấy cả thế giới đã quay lại chống bạn.
Không ai thích người hạnh phúc, bởi vì người hạnh phúc làm tổn thương bản ngã của người khác. Người khác bắt đầu nghĩ, "Vậy là anh đã trở nên hạnh phúc còn chúng ta vẫn bò lê trong bóng tối, khổ sở, và địa ngục. Làm sao anh dám hạnh phúc khi chúng ta tất cả còn trong khổ thế!"
Thế giới bao gồm những người khổ, và không ai đủ dũng cảm để cho cả thế giới đi ngược lại mình; điều đó là quá nguy hiểm, quá mạo hiểm. Tốt hơn cả là bám vào khổ, nó giữ bạn là một phần của đám đông. Hạnh phúc, và bạn là cá nhân; khổ, bạn là một phần của đám đông.
Hạnh phúc sao? Bạn có biết hạnh phúc là gì không? Hạnh phúc đơn giản là hạnh phúc. Người ta được đưa sang thế giới khác. Người ta không còn là một phần của thế giới mà tâm trí con người đã tạo ra, người ta không còn là một phần của quá khứ, của lịch sử xấu xí. Người ta không còn là một phần của thời gian chút nào. Khi bạn là hạnh phúc, phúc lạc thực sự, thời gian biến mất, không gian biến mất.
Nhìn vào khổ của bạn, quan sát, và bạn sẽ có khả năng tìm ra lí do là gì. Và thế rồi nhìn vào những khoảnh khắc khi thỉnh thoảng bạn tự cho phép mình vui vẻ vì trong vui vẻ, và thế rồi xem khác biệt có đó.
Bạn sẽ để ý vài điều: khi bạn khổ bạn là người tuân thủ. Xã hội thích điều đó, mọi người kính trọng bạn, bạn có được sự kính trọng lớn lao. Bạn thậm chí trở thành thánh nhân; do đó thánh nhân của bạn tất cả đều là người khổ. Khổ này được viết to lên khuôn mặt của họ, trong đôi mắt họ. Bởi vì họ là người khổ nên họ chống lại mọi vui vẻ. Họ kết án mọi vui vẻ là chủ nghĩa khoái lạc; họ kết án mọi khả năng của vui vẻ là tội lỗi. Họ là người khổ và họ muốn thấy toàn thế giới khổ. Thực tế trong thế giới khổ họ mới có thể được nghĩ là thánh nhân! Trong thế giới hạnh phúc họ phải bị đưa vào bệnh viện, được điều trị tâm thần. Họ bệnh hoạn.
Nhìn vào khổ của bạn và bạn sẽ thấy những điều nền tảng nào đó. Nó cho bạn sự kính trọng. Mọi người cảm thấy thân thiện hơn hướng tới bạn, thông cảm hơn. Bạn sẽ có nhiều bạn bè hơn nếu bạn khổ. Đây là thế giới rất kì lạ, cái gì đó sai từ nền tảng với nó. Nó đáng phải không thế, người hạnh phúc phải có nhiều bạn hơn chứ. Nhưng cứ hễ hạnh phúc và mọi người trở nên ghen tị với bạn, họ không còn thân thiện nữa. Họ cảm thấy bị lừa; bạn có cái gì đó mà không sẵn có với họ. Sao bạn lại hạnh phúc? Cho nên chúng ta đã học qua nhiều thời đại một cơ chế tinh vi để kìm nén hạnh phúc và bày tỏ khổ. Nó đã trở thành bản tính phụ.
Bạn phải vứt bỏ cơ chế này đi. Học cách hạnh phúc và học cách kính trọng người hạnh phúc và chú ý nhiều hơn tới người hạnh phúc. Điều này sẽ là phục vụ lớn lao cho nhân loại. Đừng thông cảm quá nhiều với những người khổ. Nếu ai đó đang khổ, giúp đỡ nhưng đừng thông cảm. Đừng cho người đó ý tưởng rằng khổ là cái gì đó đáng giá. Để người đó biết hoàn toàn rõ rằng bạn đang giúp đỡ người đó, nhưng, "đây không phải là từ kính trọng, đây đơn giản bởi vì bạn đang khổ." Và bạn không làm gì ngoài việc cố gắng đem người này ra khỏi khổ của người đó bởi vì khổ là xấu. Để người này cảm thấy rằng khổ là xấu, rằng khổ không phải là cái gì đó đức hạnh, rằng người đó không làm việc phục vụ lớn lao nào cho nhân loại.
Hạnh phúc, kính trọng hạnh phúc, và giúp mọi người hiểu rằng hạnh phúc là mục đích của cuộc sống. Bất kì khi nào bạn thấy người phúc lạc, kính trọng người đó, người đó là linh thiêng. Và bất kì khi nào bạn cảm thấy một chỗ tụ họp mà phúc lạc, lễ hội, nghĩ về nó như một nơi linh thiêng.
