Cái vô dụng là khía cạnh khác của cái hữu dụng. Bạn có thể nói về cái hữu dụng chỉ bởi vì cái vô dụng. Nó là phần quan trọng. Nếu bạn loại bỏ nó hoàn toàn, thế thì chẳng cái gì hữu dụng cả. Các thứ hữu dụng bởi vì có những thứ vô dụng.
Nhưng điều này đã xảy ra cho thế giới. Chúng ta đã cắt bỏ tất cả những hoạt động vui chơi khi nghĩ rằng thế thì toàn bộ năng lượng của chúng ta sẽ chuyển vào công việc. Nhưng bây giờ công việc đã trở thành nhàm chán. Người ta phải chuyển sang cực đối lập - chỉ thế thì người ta mới được khoẻ khoắn lại.
Cả ngày bạn thức, ban đêm bạn rơi vào giấc ngủ. Hữu dụng của giấc ngủ là gì? Đấy là thời gian phí hoài - không ít thời gian đâu nhé. Nếu bạn sống chín mươi tuổi, ba mươi năm cuộc sống của bạn sẽ là giấc ngủ, một phần ba, tám tiếng mỗi ngày. Đâu là hữu dụng của nó?
Các nhà khoa học ở Nga đã từng nghĩ rằng đây là lãng phí lao động, năng lượng. Điều này rất không kinh tế, cho nên phải làm điều gì đó về nó: những thay đổi hoá học nào đó hay những thay đổi hoóc môn nào đó là cần thiết. Hay thậm chí nếu cái gì đó cần phải thay đổi ngay trong gen, ngay trong tế bào, cũng phải làm. Chúng ta phải làm cho con người nhận biết, tỉnh táo, thức tỉnh cả hai mươi bốn giờ.
Nghĩ mà xem… nếu họ thành công, họ sẽ giết chết! Thế thì họ sẽ làm cho bạn thành cái máy tự động, chỉ là một thiết bị máy móc, cứ đi làm việc và làm việc, không ngày, không đêm, không nghỉ, chỉ làm việc. Không có phía đối lập mà bạn có thể đi vào và quên!
Và họ đã bắt đầu nhiều thứ. Họ đã bắt đầu dạy trẻ con trong khi ngủ. Bây giờ hàng nghìn đứa trẻ ở nước Nga ngủ với băng ghi âm gắn vào tai chúng. Trong khi chúng đang ngủ, băng ghi âm này dạy chúng. Qua cả đêm băng ghi âm lặp lại điều này điều khác. Chúng cứ nghe nó và điều đó trở thành một phần của kí ức của chúng - dạy học khi ngủ, thôi miên. Và họ nói rằng chẳng chóng thì chầy tất cả những điều chúng ta dạy ở trường phổ thông cũng có thể được làm trong khi đứa trẻ ngủ, và thế thì ngày có thể được dùng theo cách khác nào đó.
Thậm chí giấc ngủ cũng bị khai thác. Bạn không thể được phép là bản thân mình ngay cả trong giấc ngủ. Thậm chí bạn không thể được phép tự do mơ. Thế thì bạn là cái gì? Thế thì bạn trở thành một cái răng trong chiếc bánh xe. Thế thì bạn chỉ là một phần hiệu quả của chiếc bánh xe, của cơ cấu. Nếu bạn hiệu quả là tốt; nếu không thì bạn có thể bị vứt đi, tống vào đống đồng nát, và ai đó khác, người hiệu quả hơn, sẽ thay thế bạn.
Điều gì xảy ra sau cả ngày làm việc? Bạn rơi vào giấc ngủ. Điều gì xảy ra? Bạn chuyển từ hữu dụng sang vô dụng. Và đó là lí do tại sao vào buổi sáng bạn cảm thấy tươi tắn thế, sống động thế, nhẹ gánh thế. Chân bạn có phẩm chất nhảy múa, tâm trí bạn có thể hát, trái tim bạn lần nữa có thể cảm - tất cả cát bụi của công việc bị rũ sạch, tấm gương lại trong trẻo. Bạn có sự sáng tỏ vào buổi sáng. Nó tới thế nào? Nó tới qua cái vô dụng.
