Yêu là đau bởi vì nó tạo ra con đường cho phúc lạc. Yêu là đau bởi vì nó biến đổi; yêu là chuyển hoá. Mỗi biến đổi đều sẽ là đau bởi vì cái cũ phải ra đi để nhường chỗ cho cái mới. Cái cũ là quen thuộc, an ninh, an toàn, cái mới là tuyệt đối không được biết tới. Bạn sẽ đi vào đại dương chưa từng được thám hiểm. Bạn không thể dùng tâm trí mình với cái mới; với cái cũ, tâm trí thành thạo rồi. Tâm trí có thể vận hành chỉ với cái cũ; với cái mới, tâm trí hoàn toàn vô dụng.
Do đó sợ hãi nảy sinh. Và bỏ lại thế giới cũ, thoải mái, an toàn, thế giới của tiện nghi, đau nảy sinh. Đó là cùng nỗi đau mà đứa trẻ cảm thấy khi nó ra khỏi bụng mẹ. Đó là cùng nỗi đau mà con chim cảm thấy khi nó cố gắng tung cánh bay lần đầu tiên. Nỗi sợ cái không biết, và an ninh của cái đã biết, không an ninh của cái không biết, điều không thể dự đoán được của cái không biết, làm cho người ta rất kinh hãi.
Và bởi vì việc biến đổi sẽ là từ cái ta hướng tới trạng thái vô ngã, đau là rất sâu sắc. Nhưng bạn không thể có cực lạc mà không trải qua đau. Nếu vàng muốn được thuần khiết, nó phải qua lửa. Tình yêu là lửa.
Chính bởi vì nỗi đau của tình yêu mà hàng triệu người sống cuộc sống không tình yêu. Họ đau khổ nữa, và đau khổ của họ là vô ích. Đau khổ trong tình yêu không phải là đau khổ vô ích. Đau khổ trong tình yêu là mang tính sáng tạo; nó đem bạn lên tầm mức tâm thức cao hơn. Đau khổ không có tình yêu thì hoàn toàn phí hoài; nó chẳng dẫn bạn đến đâu cả, nó giữ bạn đi vào trong cùng cái vòng luẩn quẩn.
Người sống không tình yêu là kẻ tự ái, người đó bị đóng kín. Người đó chỉ biết bản thân mình. Và người đó có thể biết bản thân mình được bao nhiêu nếu người đó không biết tới người khác? Bởi vì chỉ người khác mới có thể vận hành như tấm gương. Bạn sẽ không bao giờ biết tới bản thân mình mà không biết tới người khác. Tình yêu là rất nền tảng cho việc biết bản thân mình nữa. Người không biết tới người khác trong tình yêu sâu sắc, trong đam mê mãnh liệt, trong cực lạc hoàn toàn, sẽ không có khả năng biết mình là ai, bởi vì người đó sẽ không có tấm gương để nhìn phản xạ riêng của mình.
Mối quan hệ là tấm gương, và tình yêu càng thuần khiết, tình yêu càng cao hơn, tấm gương càng tốt hơn, tấm gương càng rõ hơn. Nhưng tình yêu cao hơn cần bạn cởi mở. Tình yêu cao hơn cần bạn mong manh hơn. Bạn phải vứt bỏ áo giáp của mình; điều đó là đau đớn. Bạn phải không thường xuyên đề phòng. Bạn phải vứt bỏ tâm trí tính toán. Bạn phải mạo hiểm. Bạn phải sống một cách nguy hiểm. Người khác có thể làm tổn thương bạn; đó là nỗi sợ trong mong manh. Người khác có thể bác bỏ bạn; đó là nỗi sợ trong tình yêu.
Sự phản xạ, mà bạn sẽ thấy trong người khác, về cái ta riêng của bạn có thể là xấu - đó là nỗi lo âu; tránh gương ra! Nhưng bằng việc tránh gương bạn sẽ không trở nên đẹp đâu. Bằng việc tránh né tình huống bạn sẽ không trưởng thành nữa. Thách thức phải được chấp nhận.
Và vứt bỏ bản ngã là rất đau bởi vì chúng ta đã được dạy trau dồi bản ngã. Chúng ta coi bản ngã là kho báu duy nhất của mình. Chúng ta đã từng phóng chiếu nó, chúng ta đã từng tô điểm nó, chúng ta đã từng liên tục trau chuốt nó.Và khi tình yêu gõ cửa, tất cả mọi điều cần thiết để rơi vào tình yêu là gạt bản ngã sang một bên. Chắc chắn điều đó là đau. Nó là công việc cả đời của bạn, nó là tất cả những gì bạn đã tạo ra - bản ngã xấu xí này, cái ý tưởng này rằng "Mình tách rời khỏi sự tồn tại."
Ý tưởng này là xấu bởi vì nó là giả. Ý tưởng này là ảo tưởng, nhưng xã hội chúng ta tồn tại là dựa trên ý tưởng này rằng mỗi người đều là một người, không phải là sự hiện diện.
Chân lí là ở chỗ không có người nào trên thế giới này cả; chỉ có sự hiện diện thôi. Bạn hiện hữu - không phải như bản ngã, tách rời khỏi cái toàn thể. Bạn là một phần của cái toàn thể. Cái toàn thể thấm vào bạn, cái toàn thể thở trong bạn, đập trong bạn, cái toàn thể là cuộc sống của bạn.
Tình yêu cho bạn kinh nghiệm đầu tiên về hài hoà với cái gì đó không phải là bản ngã của bạn. Tình yêu cho bạn bài học đầu tiên rằng bạn có thể rơi vào hài hoà với ai đó, người chưa bao giờ là một phần của bản ngã của bạn. Nếu bạn có thể trong hài hoà với người đàn bà, nếu bạn có thể trong hài hoà với người bạn, với người đàn ông, nếu bạn có thể trong hài hoà với con bạn hay với mẹ bạn, sao bạn không thể trong hài hoà với tất cả mọi người? Và nếu hài hoà với một người cho bạn niềm vui thế, kết quả sẽ là thế nào nếu bạn trong hài hoà với tất cả mọi người? Và nếu bạn có thể trong hài hoà với tất cả mọi người, sao bạn không thể trong hài hoà với con vật và chim chóc và cây cối? Thế thì bước nọ dẫn tới bước kia.
Tình yêu là chiếc thang. Nó bắt đầu với một người, nó kết thúc với cái toàn bộ. Tình yêu là chỗ bắt đầu, Thượng đế là chỗ kết thúc. Sợ tình yêu, sợ nỗi đau phát triển của tình yêu, là vẫn còn bị khép kín trong xà lim tối tăm. Con người hiện đại đang sống trong xà lim tối tăm. Đó là tự ái - tự ái là nỗi ám ảnh lớn nhất của tâm trí hiện đại. Và thế rồi có các vấn đề, toàn vô nghĩa. Có những vấn đề mang tính sáng tạo bởi vì chúng đưa bạn tới nhận biết cao hơn. Có những vấn đề chẳng dẫn bạn tới đâu cả; chúng đơn giản giữ bạn bị buộc lại, chúng đơn giản giữ bạn trong đống lộn xộn cũ của mình.
Tình yêu tạo ra vấn đề. Bạn có thể né tránh những vấn đề đó bằng cách né tránh tình yêu - nhưng đấy là những vấn đề rất bản chất! Chúng phải được đối diện, được đương đầu; chúng phải được sống và được trải qua và vượt ra ngoài. Và để vượt ra ngoài, con đường là đi qua. Tình yêu là điều thực duy nhất đáng làm. Tất cả những cái khác đều là phụ. Nếu nó giúp cho tình yêu, nó là tốt. Tất cả những cái khác chỉ là phương tiện, tình yêu là mục đích. Cho nên dù đau đớn thế nào, cứ đi vào tình yêu.
Nếu bạn không đi vào tình yêu, như nhiều người đã quyết định, thế thì bạn bị mắc kẹt với bản thân mình. Thế thì cuộc sống của bạn không phải là cuộc hành hương, thế thì cuộc sống của bạn không phải là dòng sông đi ra đại dương; cuộc sống của bạn là cái ao tù đọng, bẩn thỉu và chẳng mấy chốc sẽ chẳng có gì ngoài bùn và bẩn. Để giữ sạch, người ta cần giữ luồng chảy. Dòng sông vẫn còn sạch bởi vì nó cứ chảy mãi. Việc chảy là quá trình liên tục giữ trong trắng.
Người yêu vẫn còn trong trắng - tất cả mọi người yêu đều trong trắng. Những người không yêu không thể còn trong trắng được; họ trở thành im lìm, tù đọng; chẳng chóng thì chầy họ bắt đầu bốc mùi - và sớm còn tốt hơn là muộn - bởi vì họ chẳng có đâu mà đi. Cuộc sống của họ chết rồi.
Đó là chỗ con người hiện đại tìm thấy bản thân mình, và bởi vì điều này, đủ mọi loại thần kinh, đủ mọi loại điên khùng đã trở thành lan tràn tùm lum. Bệnh tật tâm lí đã chiếm tỉ lệ bệnh dịch. Không còn là chuyện vài cá nhân ốm yếu về tâm lí nữa; thực tế là toàn thể trái đất đã trở thành nhà thương điên. Toàn thể nhân loại đang chịu đựng một bệnh thần kinh, và chứng thần kinh đó tới từ tù đọng tự ái của bạn. Mọi người đều bị mắc kẹt với ảo tưởng riêng của họ về việc có cái ta tách biệt; thế rồi mọi người phát khùng. Và điên khùng này là vô nghĩa, vô ích, không sáng tạo. Hay người ta bắt đầu tự tử. Nhưng người tự tử đó cũng là những người không hữu ích, không sáng tạo.
Bạn có thể không tự tử bằng việc uống thuốc độc hay nhảy từ mỏm đá hay bằng việc tự bắn mình, nhưng bạn có thể tự tử theo một quá trình rất chậm chạp, và đó là điều đang xảy ra. Rất ít người tự tử một cách bất thình lình. Những người khác đã quyết định tự tử dần dần; chút một, từ từ họ chết. Nhưng xu hướng tự tử đã trở thành phổ quát.
Đây không phải là con đường sống. Và lí do, lí do nền tảng là ở chỗ chúng ta đã quên mất ngôn ngữ của tình yêu. Chúng ta không có đủ dũng cảm để đi vào trong cuộc phiêu lưu có tên tình yêu.
Do đó mọi người đều quan tâm tới dục, bởi vì dục thì không rủi ro. Nó là tạm thời, bạn không bị tham dự vào. Tình yêu là tham gia; nó là cam kết. Nó không tạm thời. Một khi nó bắt rễ, nó có thể còn mãi mãi. Nó có thể là việc tham gia cả đời. Tình yêu cần thân mật, và chỉ khi bạn thân mật thì người kia mới trở thành tấm gương. Khi bạn gặp gỡ với người đàn bà hay đàn ông về mặt dục, bạn chưa gặp gỡ chút nào đâu; thực tế, bạn đã né tránh linh hồn của người kia. Bạn chỉ dùng thân thể và trốn đi, còn người kia dùng thân thể bạn và trốn đi. Bạn chưa bao giờ trở nên đủ thân mật để làm lộ ra khuôn mặt nguyên thuỷ của nhau.
Nó đau đấy, nhưng đừng né tránh nó. Nếu bạn né tránh nó, bạn đã né tránh cơ hội lớn lao nhất để trưởng thành. Đi vào trong nó, chịu đau tình yêu, bởi vì qua cái đau đó thì cực lạc lớn lao mới tới. Vâng, có đau đớn, nhưng từ đau đớn đó cực lạc mới sinh ra. Vâng, bạn sẽ phải chết như bản ngã, nhưng nếu bạn có thể chết đi như bản ngã, bạn sẽ được sinh ra như Thượng đế, như vị phật.
Tình yêu sẽ cho bạn bằng chứng đầu tiên rằng cuộc sống không phải là vô nghĩa. Những người nói cuộc sống vô nghĩa là những người đã không biết tới tình yêu. Tất cả mọi điều họ nói đều là việc cuộc sống của họ đã bỏ lỡ tình yêu.
Cứ để có đau đi, cứ để có đau khổ đi. Đi qua đêm tối này, và bạn sẽ đạt tới ánh mặt trời lên đẹp đẽ. Chính là chỉ trong bụng mẹ của đêm tối mà mặt trời mới ló ra. Chính là chỉ qua đêm tối mà buổi sáng mới tới.
Bạn có thể quên Thượng đế; đó chỉ là từ trống rỗng. Bạn có thể quên lời cầu nguyện bởi vì chúng chỉ là những nghi lễ bị người khác áp đặt lên bạn. Tình yêu là lời cầu nguyện tự nhiên, không bị áp đặt bởi ai cả. Bạn được sinh ra với nó. Tình yêu là Thượng đế thực không phải là Thượng đế của các nhà thượng đế học, mà là Thượng đế của Phật, Jesus, Mohammed, Thượng đế của người Sufi. Tình yêu là phương cách, phương pháp để giết chết bạn như một cá nhân tách biệt và để giúp cho bạn trở thành vô hạn. Biến mất như giọt sương và trở thành đại dương - nhưng bạn sẽ phải trải qua cánh cửa của tình yêu.
Và chắc chắn khi người ta bắt đầu biến mất như giọt sương, và người ta đã sống lâu như giọt sương, điều đó gây đau, bởi vì người ta đã từng nghĩ, "Mình là cái này, còn bây giờ cái này đi mất. Mình đang chết." Bạn không chết, chỉ ảo tưởng đang chết thôi. Bạn đã trở nên bị đồng nhất với ảo tưởng này, đúng, nhưng ảo tưởng vẫn và ảo tưởng mà thôi. Và chỉ khi ảo tưởng mất đi thì bạn mới có khả năng thấy mình là ai. Và khải lộ đó đem bạn tới đỉnh tối thượng của niềm vui, phúc lạc, lễ hội.
