Nói đến nô lệ thì chắc hẳn không
ai trong chúng ta đều muốn cả. Chế độ nô lệ đã bị xóa vĩnh viễn từ lâu, tuy
nhiên có chắc là vĩnh viễn như thế không? Chưa ai dám quả quyết cả. Tôi nói vậy
bởi vì ngày nay thân phận con người tuy tự do là thế nhưng vẫn bị trói buộc một
cách âm thầm và tinh vi bằng những sợi dây ràng có khi rất dễ thương và cũng có
khi đó là những sợi dây ràng đáng ghét, trói ta lại bằng những thứ gông cùm
không khác gì kiếp nô lệ ngày xưa. Điều cần phân biệt ở đây là có người bị trói
và có người được trói. Được hay Bị gì gì đi nữa thì cũng đều là nô lệ cả.
Nhưng vì sao mà lại được trói
chứ? Chẳng lẽ được làm nô lệ hay sao? Nghe thì chói tai thật đấy nhưng cũng
không sai lắm đâu. Vì cuộc sống hôm nay không thiếu những người đang chấp nhận
kiếp nô lệ cho hư danh, cho tiền tài, cho lòng tham lam, cho cả nhục dục, cho
sự ganh ghét… nó thấm nhẹ nhàng vào máu nên chúng ta cứ tưởng là không hề gì,
nhưng kỳ thực nó đang làm cho chúng ta u mê bạc nhược lúc nào không hay. Quên
cả tình nghĩa, quên cả lòng tự trọng, quên cả nhân cách để chạy theo hư danh,
chiếm đoạt cái này cái kia mưu lợi cho mình thì có khác chi là ta đang làm nô
lệ cho nó. Tôi nói Được là vì họ rất muốn thế, vì họ có dám buông cái ghế của
họ ra đâu, còn tìm cách giữ cho thật lâu để kiếm ăn tới già nữa đó.
Còn những người bị trói vào vòng
nô lệ thì nhiều, hầu như là số đông, vì ai ai trong chúng ta sống thì phải làm
việc, mà làm việc thì bắt buộc phải bị trói buộc bởi thời gian, bởi đồng lương,
bởi quy luật xã hội, bởi quan hệ công chúng, lắm khi ta không muốn nhưng làm
sao ta dứt ra được chứ? Một chế độ lương bổng ta biết là không tương xứng,
nhưng ta phải chịu vì ta không muốn mất việc, mất việc thì vợ con ta đói. Biết
rằng ta không thích nói trây nói tục, nhưng đồng nghiệp ta hay nói thì ta đâu
có cấm họ được, đành phải chịu trận mà nghe chẳng hạn, do vậy mà ta bị trói
buộc, bị làm nô lệ cho công việc, cho lương tiền, cho quy luật xã hội, cho
những điều trái tai gai mắt… mà ta đành phải chịu, vì đó là cuộc sống.
Nói đến đây, tôi lại ngẫm nghĩ
rằng, tại sao ta không làm nô lệ cho những điều cao đẹp trong cuộc sống nhỉ?
Hãy cứ làm nô lệ cho lòng nhân ái để con tim mọi người biết rộng mở ra hơn đón
lấy tình thương. Hãy cứ làm nô lệ cho niềm đam mê chân chính để những ước mơ
cao đẹp trở thành hiện thực. Hãy cứ làm nô lệ cho các giá trị văn hóa để tâm
hồn được thăng hoa. Hãy cứ làm nô lệ cho tình yêu để biết rằng con tim ta vẫn
biết nói lời dịu ngọt và biết sống vì người khác, và nhất là hãy làm nô lệ cho
con tim, vì con tim chúng ta chẳng bao giờ bảo ta đi đàng trái cả…