Vì sao ta phải chết?

Sở dĩ con người không thể trường sinh bất tử vì phải sống nương nhờ vào các yếu tố đến từ bên ngoài rất nhiều. Người cần không khí để thở, cần nước để uống, cần thức ăn để ăn và nhiều cái cần khác. Nếu các điều kiện này không được cung cấp, người sẽ chấm dứt kiếp sống này và tái sinh trong kiếp sống khác tùy thuộc vào những gì người đã tạo trước đó như một sự tiếp nối.

Cho dù thọ mạng là vô lượng nhưng cái gọi là thọ mạng đó biến chuyển không ngừng, và nó đi ngang qua vô số kiếp. Người muốn trường sinh bất tử vì người sợ chết và do không thấy cái chết đang diễn ra nên tìm cách làm cho cái chết lâu đến. Có người chết rất tự nhiên, nằm ngủ rồi chết; nhưng cũng có người chết rất khổ, đau bệnh, hoặc bị tai nạn, hoặc bị giết hại mà chết. Cho dù công thành danh toại, tình yêu đậm sâu, của cải chất đống, thì cái chết cũng đến và cũng ra đi hai bàn tay trắng. Những gì được tạo ra đều không thể mang theo, chỉ có nghiệp mang theo và cuộc sống tiếp theo có hạnh phúc hay không tùy thuộc vào những gì đã làm trước đó.

Ham muốn trường sinh bất tử cũng là cái tham, tham sống lâu, tham sống mãi mãi. Nếu sống lâu mà không tu thì chật đất, ác nghiệp sâu dày và sẽ không còn trường sinh bất tử nữa. Dù sống trăm năm mà không thấy pháp sinh diệt, trong khi sống một ngày mà chứng được pháp sinh diệt, thì thọ mạng ngắn cũng không hề gì. Nếu sống ít đi để người khác có cơ hội được sống thì thọ mạng ngắn cũng không hề gì.

Có anh học trò hỏi tôi, “Thầy ơi, gia đình con đi hỏi 3 ông thầy, ai cũng nói con và bạn gái xung khắc, nếu cưới nhau thì con sẽ chết yểu, lo quá thầy ạ. Thầy là ông thầy thứ 4 đó”. Chưa chết đã lo rồi đấy. Tôi thì không biết coi tuổi xung khắc gì đâu, nhưng cũng khuyên cậu học trò, “Con đừng có lo lắng như thế, nếu hai vợ chồng sống với nhau cả trăm năm mà không có thương nhau đâu có bằng hai người sống với nhau chỉ có một ngày mà thương nhau thiệt”. Vậy mà cuối cùng anh cũng cưới vợ rồi sinh con đẻ cái. Quả thật cũng có những cặp vợ chồng sống vì tình nghĩa, vì con cái hơn là tình yêu, và cũng có cặp nam nữ thương nhau nhưng không thể đến với nhau vì giới cấm thủ, vì khác biệt tôn giáo, vì sự cản trở, vì chênh lệch tuổi tác, vì môn đăng hộ đối và đủ thứ vì khác.

Trời lúc nắng lúc mưa, nhưng cũng có lúc mưa nắng và cũng có lúc không nắng không mưa. Thời tiết thất thường giống tình cảm của con người; lúc thương, lúc không thương, lúc thế này, lúc thế kia. Dù sao đi nữa, khi tình thương vẫn còn trong lồng ngực thì vẫn cứ nguyện thương yêu. Ngày mai hay lát nữa đây ta có thể ra đi hay người kia có thể ra đi, lời yêu thương hay lời chia tay cũng không kịp nói, nên nếu muốn yêu thương thì hãy yêu thương ngay giây phút này.

Hiện tại có sức mạnh kỳ vĩ, nó không du dương như tiếng dương cầm, không rạng rỡ như bình minh buổi sáng, không đẹp đẽ như bảy sắc cầu vồng, nhưng quyền năng của hiện tại thì không thể chối cãi, vì nó dạt dào như biển cả mênh mông. Có duyên mới gặp nhau chứ không phải tự nhiên mà gặp. Khi gặp nhau thì hãy ban tặng yêu thương, có gì mà phải nuối tiếc. Người ta cứ chạy đua theo những thói cạnh tranh nhất thời. Trên thương trường thì giành từng chút thị phần. Trên chiến trường thì giành từng mạng sống hay từng miếng đất. Nếu con người thương nhau thì thế giới này đỡ biết mấy. Phim hành động có quá nhiều cảnh đánh đấm, giết hại. Phim tình cảm thì quá ủy mị, đau thương, nên người ta lại làm phim hài. Con người cứ chạy qua chạy lại và chưa bao giờ thỏa mãn.

Tình yêu cũng không mưa thuận gió hòa, có gặp được nhau trong 200 năm hay 300 năm nữa đâu mà không lo yêu thương nhau đi. Sự đấu đá của chính trị khiến người ta giết đồng loại của mình và do đấu đá nên thì giờ đâu để yêu thương. Trái tim còn đập trong lồng ngực, người thương vẫn còn có mặt đó thì hãy cho trái tim và người thương cơ hội để lắng nghe, để hiểu biết và để yêu thương. Mùa xuân qua thì mùa xuân sẽ lại tới, nhưng người không chờ đợi mùa xuân hay ước hẹn với mùa xuân. Mùa xuân đã có sẵn trong giây phút hiện tại. Bằng tâm xuân rải đi khắp nơi thì mùa nào gọi là hạ, thu và đông. Bốn mùa chẳng qua là sự di dời của thời tiết mà thôi.

Con tàu Titanic có nhiều khoang khác nhau. Khoang dành cho người giàu có, khoang dành cho trung lưu và kể cả khoang dành cho hạ lưu nữa; nhưng chết thì không có lựa hạng, người nghèo chết, người giàu chết, người khá giả chết. Xung quanh ta nhà nào cũng có người chết, và thử tưởng tượng người nằm trong cái hòm kia chính là mình. Một lúc nào đó, không sớm thì muộn, chính ta sẽ nằm trong cái hòm đó; được nằm trong hòm là cũng có phước lắm vì biết bao người đâu có hòm để nằm. Bây giờ người ta còn thiêu và đem tro vào chùa hay rải xuống song, được đem vào chùa hay được rải xuống sông cũng là có phước lắm vì còn có cái chùa để đem vào và còn có con sông để rải. Nhiều nơi đâu có chùa đâu mà đem về. Nhiều nơi cũng không có sông để rải tro, vì sông cạn hết hay con sông nằm ở nơi xa lắm.

Trước khi con tàu Titanic chìm xuống biển, người ta có những trò vui, trò buồn, trò giận, trò hờn, trò thương, trò ghét và các trò khác diễn ra trên đó. Đến khi cái chết gần kề, người ta mới giật mình, thấy sự sống còn sao mà mong manh quá. Nếu có người chấp nhận cái chết thì cũng có người cố giành cái không chết. Những người còn sống âu cũng là phước phần của họ. Những người chết sinh ra những nơi khác nhau, những ngày khác nhau, nhưng lại chết cùng một ngày. Chết chung như cộng nghiệp. Những người có hành động nghiệp tương tự nhau sẽ sống chung trong một hoàn cảnh và sau đó lại chết trong một hoàn cảnh tương tự. Một quốc gia sống dưới một chế độ chính trị cũng là cộng nghiệp.

Không ai trốn được cái chết, dù muốn bay vào sao hỏa để thử nghiệm cũng phải chết thôi. Những người tu tiên đi vào chốn non cao hay vào hang động nằm sâu trong rừng thì cũng chết. Tiên mà còn ở trần gian thì là tiên mắc đọa, nhưng nếu sinh về cõi trời thì đến lúc nào đó cũng rớt xuống để bị đọa tiếp. Nói cho vui vậy chứ khi chưa chứng được quả giải thoát, sinh vào cõi trời đi chăng nữa thì sau khi hưởng hết phước phần thì vẫn cứ phải chết. Chết có thể được hiểu là chuyển từ kiếp này sang kiếp khác hay từ dạng này sang dạng khác; chuyển từ trẻ thơ sang thanh niên, từ thanh niên sang trung niên, từ trung niên sang lão niên, cũng có thể gọi là thay hình đổi dạng.

Nhờ chết mà người được tiếp nối như thế và chuyện chết diễn ra như cơm bữa, nên đừng trốn chạy cái chết, chấp nhận và chào mừng cái chết như sự kiện được sinh ra. Đời sống có nhiều thử thách. Đối diện, chấp nhận và vượt qua thử thách thì con người phát triển. Phát triển đến lúc cũng phải thoái trào và chết. Cá chép tượng trưng cho sự tinh tấn, vượt vũ môn và hóa rồng. Cá chép trở thành rồng là một kỳ công về thay hình đổi dạng. Cá chép đã hóa rồng nên cá chép không có chết. Người cho là ai cũng chết thì vẫn còn kẹt, còn dính mắc vào tướng.

Tướng cũng không có chết nữa, nó chỉ tan thôi và đi theo các điều kiện tạo nên nó. Con rồng rồi cũng sẽ thay hình đổi dạng, cũng sẽ tan rã, chứ không thể là con rồng mãi. Người thường đóng vai trò kích hoạt, tức là sử dụng các điều kiện để kích hoạt quá trình thay hình đổi dạng. Vô thường làm duyên cho quá trình này được thành tựu. Thực chất chúng sinh nào cũng trường sinh bất tử, chỉ có tướng là không trường sinh bất tử thôi. Thọ mạng vô lượng thì không phải trường sinh bất tử chứ là gì. Chết là tứ đại tan rã, còn thọ mạng thì không chết. Sống là để yêu thương và nếu chọn con đường tu thì sống để tu tập. Đã yêu thương và tu tập ngay trong ngày hôm nay thì ngày mai có chết thì cái chết đâu làm cho người khổ.

Sinh ra bàn tay trắng

Chết rồi cũng trắng tay

Sống an nhiên tháng ngày

Hạnh phúc trong hiện tại.

Dù có lên non cao

Đi vào nơi rừng sâu

Hay lặn xuống đáy biển

Cũng không sao khỏi chết.

Chỉ có nghiệp mình tạo

Là sẽ đi theo mình

Như là bóng theo hình

Bất kể nhục hay vinh.