Về mặt lý thuyết, chúng ta không bao giờ nên nói dối bản thân. Nói dối bản thân chắc chắn là phản tác dụng?
Nhưng hãy nhìn xung quanh và không khó để phát hiện ra những câu chuyện tự đánh lừa bản thân ở người khác. Vì vậy, có lẽ chúng ta cũng đang tự lừa dối bản thân theo những cách chúng ta không nhận thức rõ ràng? Nhưng liệu chúng ta thực sự có khả năng và thực sự tin vào những lời nói dối mà chúng ta 'nói' với bản thân không? Đó là những gì Quattrone & Tversky (1984) đã khám phá trong một thực nghiệm tâm lý học xã hội cổ điển được xuất bản trên tờ 'Journal of Personality and Social Psychology'.
Bất kỳ nghiên cứu về sự tự lừa dối nào cũng bao hàm một số sự lừa dối, và nghiên cứu của Quattrone & Tversky's (1984) cũng không khác biệt. Họ tuyển 38 sinh viên và nói họ sẽ tham gia vào một nghiên cứu về 'những khía cạnh tâm lý và y khoa của thể thao'. Thực tế thì các nhà nghiên cứu đang lừa những người tham gia vào suy nghĩ rằng họ có thể nhúng tay vào nước lạnh trong bao lâu sẽ chẩn đoán được tình trạng sức khỏe của họ, khi sự thật là nó cho thấy mọi người sẵn sàng lừa dối bản thân như thế nào. Đây là cách nhà nghiên cứu thực hiện.
Đầu tiên những người tham gia được yêu cầu nhúng tay vào nước lạnh càng lâu càng tốt. Nước khá lạnh và mọi người chỉ có thể giữ được khoảng 30 đến 40 giây. Sau đó những người tham gia được giao cho những nhiệm vụ khác làm họ nghĩ rằng họ thực sự tham gia vào một nghiên cứu về thể thao. Họ phải đi thử xe đạp tập thể dục và được nghe một bài giảng ngắn về tuổi thọ và nó liên quan như thế nào đến kiểu trái tim bạn có. Họ được cho biết có 2 kiểu trái tim:
Kiểu trái tim I: gắn liền với sức khỏe yếu hơn, tuổi thọ ngắn hơn và những bệnh về tim.
Kiểu trái tim II: gắn liền với sức khỏe tốt hơn, tuổi thọ dài hơn và ít có nguy cơ bị bệnh về tim.
Một nửa được nói rằng những người có kiểu trái tim II (rõ ràng là kiểu 'tốt hơn') chịu được nước lạnh cao hơn sau khi tập thể dục, trong khi một nửa còn lại được nói khả năng chịu nước lạnh giảm sau khi tập thể dục. Những lời nói dối này được bịa ra để làm cho những người tham gia nghĩ rằng thời gian họ nhúng tay trong nước lạnh là một cách đo lường sức khỏe của họ, với một nửa số người nghĩ rằng chịu được nước lạnh là một dấu hiệu tốt và nửa kia nghĩ rằng đó là một dấu hiệu xấu.
Những người nghĩ rằng đó là một dấu hiệu của trái tim khỏe mạnh đã giữ tay của họ dưới nước lâu hơn, trong khi những người tin điều ngược lại thì đột nhiên không thể chịu được lạnh. Nhưng liệu những người này có thực sự nói dối bản thân?
Sau khi nhúng tay vào nước lạnh, mỗi người tham gia được hỏi liệu họ đã chủ ý thay đổi thời gian họ giữ tay dưới nước. Trong số 38 người, 29 người phủ nhận điều đó và 9 người thú nhận, nhưng không trực tiếp. Nhiều người trong số 9 người đó nói rằng nước đã thay đổi nhiệt độ. Tất nhiên là không. Đây chỉ là một cách mọi người biện minh cho hành động của họ mà không phải trực tiếp đối mặt với sự tự lừa dối của họ.
Sau đó, tất cả những người tham gia được hỏi, liệu họ tin là mình có trái tim khỏe mạnh hay không. Trong số 29 người phủ nhận, 60% tin là họ có kiểu trái tim khỏe mạnh hơn. Tuy nhiên, chỉ có 20% trong số những người thú nhận nghĩ là họ có trái tim khỏe mạnh hơn. Điều này cho thấy những người phủ nhận có nhiều khả năng thực sự tự lừa dối bản thân và họ không chỉ cố gắng che dấu sự lừa dối của họ. Họ thực sự nghĩ rằng bài test đã nói họ có một trái tim khỏe mạnh. Trong khi đó, những người thú nhận đã cố gắng nói dối lại thực nghiệm viên, nhưng về mặt cá nhân, đa số thừa nhận là họ đang tự lừa dối bản thân.
Thực nghiệm này cho thấy những cấp độ khác nhau của sự tự lừa dối bản thân. Mọi người suy nghĩ và hành động như thể niềm tin sai lầm của họ là hoàn toàn đúng, hoàn toàn bỏ qua bất kỳ gợi ý nào từ thực tế.
Nghiên cứu này cho thấy, đối với nhiều người, sự tự lừa dối bản thân là dễ dàng và không khó khăn gì. Nhiều người không chỉ sẵn sàng nói dối bản thân nếu được đưa cho một lý do, mà họ còn sẵn sàng tìm kiếm bằng chứng xác nhận sự tự lừa dối đó của họ, và sau đó hoàn toàn tin vào những lời nói dối họ nói với bản thân.
Tham khảo
The Truth About Self-Deception
Nguồn: spring.org.uk
Danh ngôn về Sự thật & Dối trá
"Khi một lời nói dối bị thế giới bắt gặp, nó bị tìm cách thủ tiêu với nỗ lực tới mức đáng ngạc nhiên. Anh đập vào đầu nó cho tới khi nó dường như đã tan tác cả linh hồn, và hãy nhìn xem! ngày hôm sau nó đã lại nhơn nhơn khỏe mạnh. " Edward Bulwer Lytton
"Ai lừa gạt anh thường xuyên như chính bản thân anh? " Benjamin Franklin
"Anh sẽ biết sự thật, và sự thật sẽ khiến anh phát điên. " Aldous Huxley
"Bạn càng trở nên thật, mọi thứ khác càng trở nên không thật." John Lennon
"Bạo lực chỉ có thể che giấu bằng dối trá, và dối trá chỉ có thể gìn giữ bằng bạo lực. Bất cứ ai đã từng quả quyết áp dụng bạo lực làm phương pháp [cai trị] đương nhiên phải lấy dối trá làm nguyên tắc [chỉ đạo].” " Alexander Solzhenitsyn
"Bất cứ ai được trao quyền lực sẽ lạm dụng nó nếu không có động lực là tình yêu sự thật và đức hạnh, cho dù kẻ đó là hoàng tử hay dân thường." La Fontaine
"Cái gì có lý là sự thật, và cái gì là sự thật sẽ có lý. " Hegel
"Chẳng có gì đau đớn cho làn da mịn màng của tính kiêu căng tự phụ hơn là bị sự thật thô ráp chà vào. " Edward Bulwer Lytton
"Chẳng có sự trần trụi nào khó chịu hơn sự thật trần trụi. " Agnes Repplier
"Chỉ sự lừa lọc và dối trá sợ kiểm tra. Sự thật mời gọi nó. " Samuel Johnson
"Chúa không thể dối trá không đem lại sức nặng cho lí lẽ của anh, bởi vì chẳng có bằng chứng nào chứng tỏ rằng thầy tu hay Kinh thánh không thể dối trá. " Thomas Paine
"Chúng ta phải sống với sự thật mà chúng ta có thể đạt được hôm nay, và sẵn sàng để gọi nó là sai lầm vào ngày mai. " William James
"Chúng ta thường dễ tin người chúng ta không biết bởi họ chưa bao giờ lừa dối chúng ta. " Samuel Johnson
"Con người luôn luôn trở thành mồi cho sự thật của mình. Một khi đã thừa nhận chúng, anh ta không thể thoát khỏi chúng. " Albert Camus
"Công lý là hành động của sự thật hơn là đạo đức. Sự thật cho chúng ta biết điều gì do người khác, và công lý thực hiện sự thích đáng đó. Sự bất công là hành động của dối trá. " Horace Walpole
"Dễ dãi với sự dối lừa là điều nhục nhã. " Thomas Paine
"Để tất cả mọi người đều được dạy cách nói lên sự thật, cũng cần thiết tất cả đều học lắng nghe nó. " Samuel Johnson
"Đó là tình trạng bất khả cưỡng của sự thật, khi lẽ phải mong muốn, đòi hỏi được tự do xuất hiện.” " Thomas Paine
"Đôi khi lời nói dối của những người ta yêu thương làm giảm bớt cho ta phiền muộn hơn là những lời nói thật. " Lord Byron
"Dối trá không nằm trong ngôn từ; nó nằm trong sự việc. " Italo Calvino
"Dối trá và lừa lọc là hành động của kẻ ngu xuẩn không có đủ trí óc để trung thực. " Benjamin Franklin
"Hãy để tên tôi ở giữa những người sẵn lòng chấp nhận bị chế nhạo và chỉ trích vì sự thật, và rồi có quyền hân hoan khi sự thật thắng thế. " Louisa May Alcott
"Hãy đứng thẳng, nêu lên quan điểm, nói sự thật cho tất cả mọi người; hãy can đảm, tuyên bố nó ở mọi nơi. Người ta chỉ sống khi dám làm điều đó. " Voltaire
"Hãy làm những gì bạn biết, và rồi bạn sẽ có được sự thật mà bạn cần phải biết. " Louisa May Alcott
"Hãy luôn đi quá xa, bởi đó là nơi bạn sẽ tìm thấy sự thật. " Albert Camus
"Hãy yêu mến những người đi tìm sự thật, nhưng hãy thận trọng với những người đã tìm thấy nó. " Voltaire
"Hãy yêu sự thật, nhưng hãy tha thứ cho lầm lỗi. " Voltaire
"Hư cấu buộc phải bám vào những khả năng. Sự thật thì không. " Mark Twain
"Hư cấu là lời nói dối mà qua đó chúng ta bộc lộ sự thật. " Albert Camus
"Khắc ghi một sự thật lớn lao vào trí nhớ là đáng nể; khắc ghi nó vào đời mình là khôn ngoan. " William Arthur Ward
"Khi một lời nói dối bị thế giới bắt gặp, nó bị tìm cách thủ tiêu với nỗ lực tới mức đáng ngạc nhiên. Anh đập vào đầu nó cho tới khi nó dường như đã tan tác cả linh hồn, và hãy nhìn xem! ngày hôm sau nó đã lại nhơn nhơn khỏe mạnh. " Edward Bulwer Lytton
"Khi một người không thể tự lừa dối chính mình, anh ta hiếm khi có thể lừa dối người khác. " Mark Twain
"Khi nghi ngờ hãy nói sự thật. " Mark Twain
"Khi những điều xa xôi, không quen thuộc và phức tạp được truyền tới đông đảo quần chúng, sự thật phải chịu bóp méo đáng kể và đôi khi là hoàn toàn. Thứ phức tạp bị biến thành đơn giản, giả thiết thành võ đoán, và tương đối thành tuyệt đối. " Walter Lippmann
"Khó tin rằng một người đang nói thật khi bạn biết bạn sẽ nói dối nếu bạn ở vào vị trí của anh ta. " Henry Louis Mencken
"Không ai đem sự thật đặt vào tất cả những gì mình nói, và rất ít người nói tất cả những gì mình muốn. " Henry Brooks Adams
"Không ai tin kẻ dối trá, kể cả khi hắn nói sự thật. " Aesop
"Không có sự dối trá, nhân loại sẽ diệt vong vì tuyệt vọng và buồn chán. " Anatole France
"Không gì giả dối hơn tỏ vẻ nhún nhường. Thường thì nó chỉ là sự cẩu thả trong quan điểm, và đôi khi là khoe khoang gián tiếp. " Jane Austen
"Không ngạc nhiên gì là sự thật lại lạ lùng hơn hư cấu. Hư cấu phải có tính hợp lý. " Mark Twain
"Không phải tính tò mò, không phải sự kiêu căng, không phải việc cân nhắc lợi ích, không phải trách nhiệm hay vì làm theo lương tâm mà chính là cơn khát không chịu chấp nhận thỏa hiệp, đầy khốn khổ và không thể dập tắt, dẫn chúng ta đến sự thật. " Hegel
"Không phải vì sự thật quá khó khăn, không dễ thấy, nên chúng ta sai lầm… Chúng ta lầm vì đường lối dễ dàng, tiện nghi nhất là làm theo xúc động, nhất là vì cảm xúc vị kỷ.” " Alexander Solzhenitsyn
"Lịch sử là gì? Sự dối trá mà tất cả mọi người đều đồng ý... " Voltaire
"Loại sách lịch sử không chứa đựng chút dối trá nào cực kỳ buồn chán. " Anatole France
"Lời nói dối không có chân, nhưng tai tiếng thì có cánh. " Thomas Fuller
"Lòng dũng cảm với sự thật là điều kiện đầu tiên cho nghiên cứu triết học. " Hegel
"Lòng nhiệt tình là thiên tài của sự chân thành, và sự thật không dành được chiến thắng nào nếu thiếu nó. " Edward Bulwer Lytton
"Mọi sự thật trải qua ba đợt. Khởi đầu bị nhạo báng. Sau bị chống đối mãnh liệt. Cuối cùng, được chấp nhận, một cách tự nhiên.” " Schoepenhouer
"Mọi trí óc đều phải chọn lựa giữa sự thật và sự nghỉ ngơi. Nó không thể có cả hai. " Ralph Waldo Emerson
"Một nửa sự thật thường là điều dối trá to lớn. " Benjamin Franklin
"Một trong những điều cao cả nhất trên thế gian này là sự thật trần trụi. " Edward Bulwer Lytton
"Một trong những sự khác biệt nổi bật nhất giữa mèo và lời nói dối là mèo chỉ có chín mạng thôi. " Mark Twain
"Nếu anh bịt miệng sự thật và chôn nó xuống đất, nó sẽ lớn và ngưng tụ sức mạnh bùng nổ tới mức vào cái ngày mà nó mọc lên, nó sẽ thổi bay mọi thứ. " Emile Zola
"Nếu bạn ra ngoài để nói lên sự thật thì hãy để sự tao nhã lại cho thợ may. " Albert Einstein
"Nếu một người rồi sẽ mang tiếng nói dối, hắn cũng nên nỗ lực để xứng đáng với cái danh đó. " A. A. Milne
"Nếu sự thật tuyệt đối có thuộc về ai trên thế gian này, nó chắc chắn không thuộc về người hay đảng phái cho rằng mình có nó. " Albert Camus
"Nghĩa vụ của lòng ái quốc đối với bất cứ ai là nói dối vì đất nước của mình.Alfred Adler
"Nghiên cứu sai lầm không chỉ là sự phòng ngừa ở mức độ cao nhất, mà còn là sự thúc đẩy ta bước vào nghiên cứu sự thật. " Walter Lippmann
"Người không coi trọng sự thật trong những vấn đề tiểu tiết cũng không thể tin cậy được trong việc lớn. " Albert Einstein
"Người nào nói dối không có trái tim trong trắng, và không thể nấu súp ngon. " Beethoven
"Người ta không lúc nào thành thực hơn khi nhận mình là kẻ dối trá. " Mark Twain
"Người trí thức bị loại bỏ và ngược đãi chính lúc sự thật phơi bày hiển nhiên, khi bị cấm nói rằng hoàng đế không mặc quần áo. " Michel Foucault
"Nhìn thấy là tin tưởng, nhưng cảm nhận là sự thật. " Thomas Fuller
"Phải có hai người mới nói lên được sự thật: một người nói, và một người nghe. " Henry David Thoreau
"Quyền lực không phải bằng chứng vững chắc cho sự thật. " Samuel Johnson
"Rất nguy hiểm khi đúng về những vấn đề mà chính quyền hiện tại cho là sai. " Voltaire
"Sai lầm không trở thành chân lý vì lý lẽ của vô khối sự tuyên truyền, chân lý cũng không trở thành sai lầm vì không ai thấy nó. " Mahatma Gandhi
"Sự đau đớn buộc ngay cả người trong sạch cũng phải nói dối. " Publilius Syrus
"Sự giả dối có vô vàn biến thể, nhưng sự thật chỉ có một thể tồn tại duy nhất. " Jean Jacques Rousseau
"Sự thật cao hơn tất cả, thậm chí ngay cả khi nó làm chúng ta khó chịu và choáng ngợp. " Henri Frederic Amiel
"Sự thật đang diễu hành và không gì có thể ngăn nó lại. " Emile Zola
"Sự thật không bao giờ mắc nợ lời dối trá. " Edward Young
"Sự thật không chỉ bị dối trá xâm hại; nó còn bị xúc phạm bởi sự câm lặng. " Henri Frederic Amiel
"Sự thật không có thời điểm riêng nào. Nó là ngay lúc này đây - luôn luôn như vậy. " Albert Schweitzer
"Sự thật không hấp dẫn có thể lời nói dối ly kỳ làm lu mờ. " Aldous Huxley
"Sự thật không ngừng tồn tại vì chúng bị làm ngơ. " Aldous Huxley
"Sự thật không thuộc sở hữu của cá nhân nào mà là báu vật của cả loài người." Ralph Waldo Emerson
"Sự thật là một loại quả mà không nên hái cho đến khi nó chín muồi. " Voltaire
"Sự thật là những điều bướng bỉnh; và cho dù mong muốn, khuynh hướng, tiếng gọi lòng nhiệt huyết của chúng ta có như thế nào, chúng không thể thay đổi được sự thực và bằng chứng. " John Adams
"Sự thật là thứ quý giá nhất chúng ta có. Hãy tiết kiệm nó. " Mark Twain
"Sự thật rất đẹp, không nghi ngờ gì nữa; nhưng dối trá cũng thế. " Ralph Waldo Emerson
"Sự thật thuần khiết không thể bị đám đông đồng hóa; nó phải được chia sẻ bằng sự lây lan. " Henri Frederic Amiel
"Sự thật thường là một thứ vũ khí công kích kinh khủng. Có thể dối trá, thậm chí giết người, với sự thật. " Alfred Adler
"Sự thật trong triết học có nghĩa là khái niệm và hiện thực bên ngoài phù hợp với nhau. " Hegel
"Sự thật tự nó không biến đi chỉ vì bị sao nhãng, không biết đến.” " Aldous Huxley
"Sự thật và hoa hồng đều có gai. " Henry David Thoreau
"Sự thật và lẽ phải chẳng liên quan nhiều đến nhau lắm. " William Faulkner
"Sự thật, giống như ánh sáng, làm người ta chói mắt. Sự giả dối thì ngược lại, là ánh chiều hôm tưoi đẹp bao trùm lên mọi vật." Albert Camus
"Sung sướng gấp đôi khi ta lừa được kẻ lừa lọc." La Fontaine
"Tất cả mọi thứ chúng ta gọi là thật sự được tạo nên từ những điều không thể coi là thật sự." Niels Bohr
"Tất cả sự lừa lọc trong đời thực chất chẳng là gì khác ngoài lời nói dối được thực hành, và sự dối trá chuyển từ ngôn từ vào sự vật." Robert Southey
"Thay vì tình yêu, thay vì tiền bạc, thay vì danh vọng, hãy cho tôi sự thật." Henry David Thoreau
"Thực sự thì tôi cho rằng không gì thực hơn hạnh phúc và không gì hạnh phúc và ngọt ngào hơn sự thật." Gottfried Wilhelm Leibniz
"Thực tế thì cứng đầu, nhưng số liệu lại dễ uốn nắn." Mark Twain
"Tính chân thực trong mọi tác phẩm của trí tưởng tượng: điêu khắc, hội họa và tiểu thuyết đều hoàn toàn chỉ nằm trong tưởng tượng; người nghệ sĩ không bao giờ tìm cách miêu tả sự thật hiển nhiên mà miêu tả hình ảnh sự thật được lý tưởng hóa." Edward Bulwer Lytton
"Tôi không nghĩ có cái gì gọi là sự thật. Chỉ có các góc nhìn." Allen Ginsberg
"Tôi vô cùng yêu thích sự thật, nhưng không thích lắm việc chết vì đạo." Voltaire
"Trong tất cả các môn khoa học, sai lầm đi trước sự thật, và tốt nhất nó nên đi đầu tiên hơn là đi cuối cùng." Horace Walpole
"Trong thời kỳ lừa đảo toàn cầu, nói sự thật trở thành một hành động cách mạng.” " George Orwell
"Trong tranh cãi gay gắt, sự thật bị đánh mất." Publilius Syrus
"Tự nhiên không bao giờ lừa gạt chúng ta; chính chúng ta tự lừa dối mình." Jean Jacques Rousseau
"Về sự thật và công lý, không có sự khác biệt giữa những vấn đề lớn nhỏ, vì những điều liên quan tới cách con người được đối sử đều giống như nhau." Albert Einstein
"Vì sự thật luôn lạ lùng, còn lạ lùng hơn là hư cấu." Lord Byron
"Với người sống chúng ta nợ sự tôn trọng, nhưng với người chết chúng ta chỉ nợ sự thật." Voltaire
Tâm Nghĩa (st)
