Có hàng trăm, hàng trăm định nghĩa về văn hóa. Văn hóa theo nghĩa rộng lớn chỉ mọi thứ nhân loại sáng tạo ra để cho con người hưởng thụ, gồm cả vật chất lẫn tinh thần.
Con người cũng là động vật, cũng có bản năng động vật, ví như ăn uống, làm tình, nhưng phương thức ăn uống và làm tình của con người khác với động vật. Việc ăn của con người không đơn giản chỉ là ăn mà còn coi trọng kỹ thuật nấu nướng, yêu cầu thức ăn có đủ màu sắc hương vị vừa miệng lẫn giá trị dinh dưỡng, lại còn phải vệ sinh, có lợi cho sức khỏe cũng như việc ăn có những nghi thức – lễ tiết khác nhau đã trở thành một dạng thức văn hóa: Văn hóa ẩm thực.
Tư thế cơ bản của hành vi tình dục của con người là mặt đối mặt đã không giống động vật, mà còn được biến đổi thành rất nhiều kiểu dạng phong phú. Hành vi tình dục của con người nằm trong chuẩn mực xã hội về đạo đức, pháp luật, giới luật tôn giáo…, hôn nhân cưới gả cũng có nhiều tập tục và nghi thức đã thành tục lệ định trước. Con người vốn có năng lực cảm thụ tình dục cao độ nên không cần tới thời kỳ động dục, tâm lý tình dục của con người vô cùng phong phú và sôi nổi, còn có cả hệ thống tín hiệu thứ hai bao gồm âm nhạc và hình ảnh để hỗ trợ.
Để hòa hoãn những xung đột giữa tâm lý tình dục và quy phạm tình dục của con người, nhân loại đã sáng tạo ra nhiều tác phẩm nghệ thuật liên quan tới tình yêu và tình dục, mà hình thức cực đoan cao nhất của nó là những tác phẩm tình dục dâm đãng. Chúng đều thuộc phạm trù chung của văn hóa tính dục. Tình dục lại có liên hệ chặt chẽ với sinh đẻ, nhằm ngăn chặn sự bùng nổ về nhân khẩu, xã hội hiện đại lại phát minh ra kỹ thuật tránh thai, nhằm tách rời sinh hoạt tình dục và sinh đẻ. Để ngăn ngừa bệnh sinh dục, con người lại có y học tình dục cùng kỹ thuật của nó.
Để hiểu rõ mình và bảo vệ thế hệ sau, con người lại sáng tạo ra khoa học tình dục và giáo dục tình dục. Nhà nghiên cứu Đàm Đại Chính (Trung Quốc) cho rằng, khi chúng ta đem khoa học, kỹ thuật, giáo dục có liên quan bao gồm sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, khống chế nhân khẩu… đặt vào phạm trù văn hóa theo nghĩa rộng, thì sẽ hiểu rõ về văn hóa tính dục.
Ông dẫn chứng một định nghĩa trong cuốn Văn hóa nguyên thủy của một nhà nhân loại học người Anh: “Gọi là văn hóa hay văn minh, trên ý nghĩa dân tộc học rộng rãi, là một thể phức hợp gồm tri thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, pháp luật, tập tục và năng lực, thói quen mà con người có được với tư cách là thành viên của xã hội. Nếu thêm vào định nghĩa này một định ngữ “liên quan tới tình dục” thì nó thích hợp để xem là nghĩa của “văn hóa tính dục”, gồm cả tinh thần lẫn vật chất. Nói đơn giản, văn hóa tính dục là phương thức, quy tắc, tri thức và nghệ thuật liên quan đến tình yêu, tình dục của con người”.
Văn hóa tính dục nghĩa hẹp chỉ các ngành nghệ thuật như văn học, hội họa, âm nhạc, vũ đạo, điện ảnh… có nội dung liên quan mật thiết đến tình yêu, tình dục. Đó là những sản phẩm quan trọng trong tiêu thụ văn hóa của quần chúng (những thứ vượt quá sự hạn chế của quy ước phong tục văn hóa của dân tộc mình thì trở thành vật phẩm tình dục dâm đãng). Văn hóa tính dục nghĩa rộng, ngoài những thứ kể trên, còn bao gồm phương thức hoạt động tình dục, khoa học tình dục, giáo dục tình dục, đạo đức tình dục, phong tục cầu hôn, nghi thức cưới hỏi, trang sức, phục sức nam nữ… của con người và quan niệm tình dục thích ứng.
Không có một hệ thống tri thức - khái niệm làm xương sống thì chúng ta biết bấu víu vào đâu để nhìn nhận lại nền văn hóa tính dục của chính mình?
