Thay đổi chính là bản chất của cuộc sống, là quy luật của vũ trụ. Một khi là quy luật của vũ trụ, không một ai có thể chống đối hoặc đứng ngoài tầm tác động của nó. Chúng ta sẽ không thể tưởng tượng ra và càng không thể sống trong một thế giới không hề thay đổi mỗi ngày. Vì nếu thế giới không thay đổi hẳn chúng ta cũng không hề tồn tại trên đời.
Cho đến nay, tại thời điểm này, mọi thứ trên đời đều đã thay đổi, đang thay đổi và sẽ luôn thay đổi không bao giờ dừng lại. Đó là một quy luật, một quy luật hiển nhiên như việc loài người phải hít thở không khí để sống, trái đất phải quay quanh mặt trời và từng cái cây cọng cỏ đều có ý nghĩa riêng mặt nào đó.
Một khi biết sự thay đổi là quy luật của vũ trụ rồi thì tại sao chúng ta không thừa nhận và tìm cách chung sống với nó theo cách có lợi nhất?
Tại sao đa phần chúng ta lại quá e sợ sự thay đổi đến như vậy?
Đó nhất định là vì cảm giác an toàn. Mọi người sợ thay đổi vì sợ mất đi cảm giác an toàn nhưng họ lại quên mất rằng, thay đổi mới chính là an toàn. Chính nhờ thay đổi mà loài người chuyển từ thịt sống sang ăn chín uống sôi, chuyển từ ở hang sâu sang lều trại rồi nhà cửa hay sao?
Tôi thì không còn đồng tình với thuyết tiến hóa của Darwin nữa nhưng vẫn còn đồng ý với việc nếu không nhờ những thay đổi thì xã hội chúng ta đang sống ngày nay sẽ không hề tồn tại, ít nhất không ở trạng thái như hiện tại này. Không như mọi người thường hay e ngại và sợ hãi sự thay đổi. Tôi yêu thích và biết ơn sự thay đổi. Vì nhờ có thay đổi mà mọi thứ được như hôm nay.
Tôi được đi xe máy, ô tô, máy bay chứ không còn phải đi bộ hay cưỡi ngựa.
Tôi có thể dùng điện thoại và internet chứ không phải nhờ đến chim bồ câu đưa thư và một vài tờ báo giấy để biết tin tức.
Tôi đã có chính kiến của riêng mình chứ không còn phải bám vào một niềm tin sai trái bị nhồi sọ…
Kể làm sao cho hết những biết ơn mà sự thay đổi mang lại cho tôi, cho chúng ta, cho thế giới này. Ấy thế mà chúng ta vẫn sợ sự thay đổi. Một người bạn khác, một công việc khác, một tư duy khác, một thể chế khác… Tất cả đều là quy luật, là điều kiện để phát triển, chẳng có gì ghê gớm như mọi người vẫn nghĩ. Đừng bao giờ e ngại sự thay đổi. Bởi bạn có thể mất đi một vài điều tốt đẹp, nhưng bạn lại có thể nhận được những điều còn tốt đẹp hơn.
Hãy thử tưởng tượng một cuộc sống mà bạn, mỗi sáng thức dậy mặc đúng một bộ đồ, ăn sáng một món, đi đến một nơi làm một công việc, ở bên chỉ một vài người cả đời, đêm về xem tivi chỉ một chương trình duy nhất phát đi phát lại và tối ngủ cũng chỉ duy nhất một giấc mơ. Tưởng tượng nổi không? Chịu đựng nổi không? Chấp nhận nổi không? Đó là nhà tù hay nhà ở? Đó là cuộc sống của tù nhân hay người bình thường?
Đọc một cuốn sách đọc đi đọc lại đã chán rồi, xem một bộ phim tới lần thứ hai thứ ba đã nản rồi. Ấy vậy mà vẫn có những người chấp nhận cuộc sống như thế. Chấp nhận sự nhàm chán, tẻ nhạt, đơn điệu chỉ vì họ sợ thay đổi.
Bạn nghĩ làm gì có ai sống như thế cả đời sao? Ôi không, tôi biết rất nhiều người như thế đó. Tôi biết những người làm chỉ một việc cả đời dù họ ngán nó tận cổ bởi vì họ cho rằng bản thân mình không thể làm gì khác, vì họ nghĩ rằng việc họ đang làm là tốt nhất rồi, vì họ tin rằng họ được sinh ra trên đời chỉ để làm mỗi một việc đó và chết đi.
Tôi biết có những người cả đời sống bên một người khác, không phải vì yêu thương hay trách nhiệm, mà đơn giản chỉ vì họ sợ. Sợ dư luận, sợ đàm tiếu, sợ không còn ai trên đời yêu thương nổi mình, sợ không ai chịu nổi người kia. Thế rồi cuộc đời họ tự xây nên cái nhà tù cho mình trong chính ngôi nhà của họ, tự kí vào bản án chung thân cho chính mình. Sống như thế có đáng không? Họ cho rằng họ đang trả nợ cho người làm họ đau khổ. Không, họ chỉ đang trả nợ cho sự hèn nhát của chính mình.
Tôi biết những người cả đời không thể trưởng thành dù thân xác đã lớn và tuổi đã số nhiều. Những người này họ sợ thay đổi, sợ lớn lên, sợ phải trưởng thành, sợ chịu trách nhiệm cuộc đời của họ. Tự họ nhốt mình trong nhà tù của sự bao bọc và hình phạt cho họ là sẽ không bao giờ cảm nhận được cảm giác tự tin của một người trưởng thành thực sự.
Tôi cũng biết những người vì sợ hãi mà chấp nhận cho người ta nhồi vào đầu mình mọi điều người ta muốn mà không chút chống cự, phản kháng dù là trong tâm tưởng.
Tôi biết những người chỉ tin duy nhất một niềm tin dù cho nó đã được chứng minh là sai trái.
Tôi biết những người dùng mọi lý lẽ để ngụy biện cho sự ù lỳ, thụ động chỉ vì một lý do duy nhất: họ sợ sự thay đổi.
Đối với tôi mà nói, họ chẳng khác gì những tù nhân, tù nhân trong chính cuộc đời họ, tù nhân cho chính cái xã hội mà họ khao khát được thoát ra nhưng khi được mở cửa lại không dám bước ra khỏi buồng giam vì sợ ánh sáng hay vì đã quen với việc sống trong bóng tối.
Mọi người thường ghét khi bị nhận xét là “đã thay đổi rồi”. Riêng tôi thì ngược lại, ai khen tôi khác xưa rồi, thay đổi rồi thì tôi rất lấy làm thích thú. Vì tôi biết mình khác theo hướng tích cực. Hoặc giả không tích cực lắm, tôi vẫn vui, vì mình đang tuân theo quy luật của vũ trụ, quy luật của sự thay đổi. Những người thuận theo quy luật của vũ trụ, sẽ sống. Những ai phản lại những quy luật của vũ trụ, sẽ không bao giờ có kết cục tốt đẹp. Khi tôi tuân theo quy luật này, tôi sẽ sống. Còn những người từ chối thay đổi theo guồng quay của vũ trụ ư? Họ sẽ bị đào thải nhanh thôi.
Tôi không thích những người, bất cứ ai cũ kĩ, theo đúng nghĩa đen. Họ luôn chỉ một mái tóc, một cách ăn mặc, một kiểu tư duy, một lối sống. Cứ thế ngày qua ngày tháng qua tháng, thật đơn điệu, thật nhàm chán. Nếu họ không thay đổi một tý ty nào cả thì cần gì phải dành nhiều thời gian cho họ? Bạn sẽ chẳng học hỏi được gì cả. Bạn bè có thể thay đối, thói quen có thể thay đổi, tư duy cũng có thể thay đổi thì có gì không thể chứ?
Hãy thay đổi đi, để khám phá ra sự thú vị vô cùng của cuộc sống này
Bạn có đang chán cái cuộc sống hiện tại bạn đang sống không? Con người bạn, những người quanh bạn, công việc bạn đang làm, nơi bạn đang ở… Hãy tự hỏi câu đó mỗi sáng khi ngủ dậy và mỗi tối trước khi đi ngủ. Hãy tự hỏi mình, nếu câu trả lời là có, đừng chần chừ nữa, bạn cần thay đổi ngay. Vì nếu câu trả lời là có mỗi ngày thì sự thay đổi không còn là sự lựa chọn nữa, nó trở thành trách nhiệm, thành điều bạn buộc phải làm, nhất định phải làm.
Bắt đầu thay đổi từ những cái nhỏ, rồi cái lớn dần, từ cái dễ, rồi cái khó dần. Bạn sẽ tự tạo nên một bản sao mới, một phiên bản mới cho riêng mình, cho xã hội bạn đang sống. Không gì là không thể cả.
Bản chất cuộc sống là mọi thứ phải tiến hóa, không phải mọc thêm mắt thêm cánh mới là tiến hóa, chỉ một tư duy khác đi, tiến bộ hơn về cuộc đời, về thế giới, về bản thân, là ta đã tiến hóa hơn ta so với ngày hôm qua rồi. Sự tiến hóa xảy ra không ngừng, đó cũng là quy luật của vũ trụ không ai có đủ quyền năng để chống lại.
Một người mẹ không muốn con mình tiến hóa lớn lên, trưởng thành bước ra cuộc sống mà mãi muốn bao bọc chúng như những đứa trẻ trong lồng kiếng thì sớm muộn cả bà và đứa trẻ sẽ nhận lãnh hậu quả không mong muốn vì đã đi ngược lại quy luật tiến hóa của vũ trụ.
Một người không cho phép người khác thay đổi tình cảm trong khi chính bản thân mình lại luôn thay đổi mỗi ngày, người đó sẽ nhận hậu quả sớm thôi. Nói một cách đơn giản, chúng ta không có quyền và khả năng bắt một người phải chung thủy yêu thương ta trọn đời, mười năm sau cũng hệt như mười năm trước, khi mà bản thân ta cũng luôn thay đổi không còn là chính ta của những ngày đầu nữa. Con người tiến hóa, vạn vật tiến hóa, tình cảm cũng tiến hóa. Sự thay đổi chính là tiến hóa.
Thay vì phản kháng và hụt hẫng vì những thay đổi diễn ra xung quanh, sao chúng ta không hòa vào nó, tạo nên nó và sử dụng nó sao cho mang lại nhiều lợi ích nhất.
Lịch sử đã chứng minh rồi, loài vật nào tiến hóa nhanh nhất sẽ làm chủ muôn loài, dân tộc nào tiến hóa nhanh sẽ dẫn đầu các dân tộc khác. Bản thân người nào tiến hóa nhanh, trong tư duy và óc sáng tạo, sẽ là người tạo nên thay đổi cho thế giới.
Muốn tiến hóa, phải thay đổi, đó là điều hiển nhiên không thể chối cãi
Ấy vậy mà chúng ta vẫn mãi sợ hãi và tránh né khi nhắc đến thay đổi. Thật lạ lùng làm sao! Thay đổi chính là cách để chúng ta học hỏi những điều mới, chính là bước đầu tiên trong quá trình trải nghiệm cuộc đời, chính là khởi đầu để tạo nên một thế giới tốt đẹp. Không có thay đổi sẽ không có kết quả tốt đẹp, loài người sẽ không thể tiến hóa mà lùi về thoái hóa. Và thoái hóa chính là bước đầu phá hủy tất cả công trình của vũ trụ.
Người từ chối thay đổi, từ chối tiến hóa là đi ngược lại quy luật vũ trụ, họ sẽ phải nhận trách nhiệm một ngày không xa. Nhưng những người phản đối tiến hóa và làm mọi cách ngăn cản sự tiến hóa, những người đó sẽ phải chịu báo ứng. Bởi vì tương tự như tiến hóa, nhân quả chính là một quy luật của vũ trụ không một ai có thể tránh được.
Nếu bạn không ủng hộ tiến hóa thì ít nhất cũng đừng ngăn cản nó. Vì cứ cố ngăn cản thì sẽ có ngày dù cho sự tiến hóa không tác động tới bạn nhưng chính sự thoái hóa sẽ nghiền nát bạn. Khi bạn không ủng hộ tiến hóa, là bạn đã ủng hộ cho sự thoái hóa. Cũng giống như sự tự do, nếu như bạn không ủng hộ cho tự do, là bạn đang ủng hộ ngục tù, bạn sẽ không chỉ không có tự do mà còn bị ngục tù giam hãm đến chết. Và tự do, không chỉ mang nghĩa như cánh chim trên trời, không chỉ là đôi chân được đi lại trên mặt đất, mà còn phải là tự do về tâm trí, về sự sáng tạo, về nhân sinh quan và những quan niệm tinh thần.
Nếu như bạn không ủng hộ việc mọi người cùng có quyền ngang nhau trên mặt đất, thì bạn cũng không nên tìm cách chống đối những người đang cố gắng đòi cái quyền của họ.
Nếu như bạn không muốn mọi người học hành bằng mình, thì cũng đừng nên đốt sách của người khác.
Nếu như bạn không cần tự do, thì cũng đừng phản đối những người đang cố tìm kiếm tự do.
Đừng vội chê cười hay trách móc họ, đơn giản vì tâm trí bạn chưa tiến hóa đủ nhanh bằng họ. Bạn có quyền im lặng chờ sự tiến hóa xảy ra hoặc có quyền thay đổi bản thân để đẩy nhanh sự tiến hóa đó, còn bằng như bạn cố ngăn cản sự tiến hóa ư? Bạn tiêu rồi!
Thay đổi, chính là bước đầu của tiến hóa. Việc trở thành một con người mới ngay trong thân xác cũ không phải là điều gì quá ghê gớm và xấu hổ. Hãy tự hào về sự thay đổi của bản thân. Hãy tự hào vì ta đang tuân theo quy luật của vũ trụ.
Hẳn bạn đã nhiều lần nghe những câu sau:
“Thay đổi thói quen, thay đổi cuộc đời.”
“Thay đổi tư duy, thay đổi vận mệnh.”
Một sự thay đổi nhỏ có thể dẫn đến những kết quả lớn lao. Và mọi sự tiến hóa đều được góp phần bởi những đổi thay rất nhỏ. Không có ai có thể thay đổi suy nghĩ, tư duy, tình cảm một phát 180 độ. Mọi thứ đều có quá trình và hiển nhiên đến độ bạn không nhận ra mình đang thay đổi, ai đó đang thay đổi. Nhưng sự thật là ai, cái gì cũng đang thay đổi cả.
Hãy nhớ kĩ điều này để đừng ngạc nhiên khi ai đó không còn yêu bạn nữa, khi bạn không còn hào hứng với công việc bạn từng đam mê. Để thôi bỡ ngỡ khi một người bạn cũ nay đã khác xưa hoàn toàn hay một niềm tin bạn cho là chân lý nay vỡ vụn từng mảnh.
Cái giá của sự thay đổi, đó là cảm giác sợ hãi
Bước ra khỏi vùng an toàn, ai mà không sợ. Nhưng phải ra khỏi vùng an toàn, bạn mới thật sự khám phá được cuộc sống này, bạn mới thật sự sống chứ không chỉ là tồn tại.
Hãy luôn tâm niệm, cuộc đời thật ra là một cuộc trải nghiệm khổng lồ, không có sự lựa chọn đúng hoàn toàn hay sai hoàn toàn. Bạn cho rằng mình đã chọn bạn đời sai, thế bạn có chắc chắn ngày xưa mình chọn một người khác liệu giờ bạn có đang rất hạnh phúc? Bạn cho rằng mình chọn công việc sai, thế nếu ngày xưa bạn chọn một công việc khác có liệu bạn đang hài lòng tuyệt đối?
Chúng ta không giỏi hơn nhau trong việc lựa chọn những hướng đi trong đời. Nhưng nhiều người may mắn hơn người khác khi họ có đủ dũng cảm để thay đổi cái hiện thực họ không mong muốn trong khi đa phần người khác thì không.
Một công việc mới thì sợ không ổn như việc cũ. Một người bạn mới thì sợ họ không tốt. Một quán mới thì sợ không ngon. Một thể chế khác thì sợ không thể sống được… Cái gì cũng sợ, lúc nào cũng sợ, chúng ta luôn sống trong cảm giác sợ hãi, sợ đến cùng cực. Đến nỗi ai mà không sợ hãi sẽ bị chửi là đồ ngu, đồ điên, đủ thứ đồ.
Trẻ con được dạy phải sợ đủ thứ từ khi con nhỏ, học sinh sợ thầy cô, người ngu dốt sợ kiến thức, tất cả mọi người sợ cái xấu cái ác cái sai, ai cũng sợ lỗi lầm, sợ dư luận, sợ người khác đánh giá. Tuyệt đối không một ai được dạy nên sợ một cuộc đời tầm thường vô nghĩa, sợ cái sai lầm của tư duy và sợ sự ngu dốt.
Cái gì sợ thì người ta tránh xa, đó là điều hiển nhiên. Khi sợ bị đánh giá thì người ta làm mọi cách để làm vừa lòng người đánh giá. Khi sợ kiến thức thì người ta tránh xa kiến thức, sợ lỗi lầm người ta dùng mọi cách để che dấu lỗi lầm. Tương tự như thế, vì sợ hãi những điều mới mẻ nên người ta mới không dám thay đổi. Chính vì sợ nên đa phần người ta không bao giờ có được cảm giác hài lòng.
Càng trốn trong sự an toàn người ta càng mất đi sự an toàn
Vượt qua sự sợ hãi, bạn sẽ được nhận phần thưởng dành cho người can đảm. Tin vui cho những người sợ thay đổi vì sợ cảm giác sợ hãi, đó là cảm giác đó sẽ nhanh chóng qua đi và bạn sẽ nhận lại được nhiều thứ hơn rất nhiều. Những phần thưởng không phải ai cũng may mắn có được.
Người ta chỉ thực sự thay đổi khi họ buộc phải thay đổi. Khi đó họ trở thành nạn nhân của cuộc đời. Tại sao không chủ động tạo ra những thay đổi tích cực cho chính bản thân mình, khi đó, ta là người điều khiến và là chủ cuộc chơi. Ai mà không muốn làm chủ trò chơi cuộc đời?
“Thay đổi là một mối đe dọa nếu tôi là đối tượng thụ động của nó, nhưng sẽ là một cơ hội nếu tôi chủ động tạo ra nó.” – The Change Masters
Người bình thường sợ hãi sự thay đổi hoặc chấp nhận sống trong chung sự thay đổi. Nhưng người vĩ đại là người tạo nên sự thay đổi. Bạn không cần vĩ đại cho ai hay với ai, hãy vĩ đại với chính bản thân mình bằng cách chủ động tạo ra sự thay đổi, làm mới bản thân, cho chính mình cơ hội tiến hóa. Tiếp nhận một tư duy mới, hình thành một thói quen mới, dấn thân dô con đường trải nghiệm cuộc sống… đó là những việc nhỏ dễ dàng nhất trên con đường tiến hóa.
Chính lối tư duy tiểu nông của người Việt đang ngăn cản thế hệ trẻ tiến hóa, ngăn cản khả năng tiếp nhận thay đổi và tạo ra thay đổi của chúng ta. Tư duy tiểu nông là tích trữ những thứ hư nát cũ kĩ, tiếc nuối không dám vứt đi, keo kiệt không dám thay mới những thứ lỗi thời, thường thấy nhất là những tư duy lỗi thời lạc hậu. Và thậm chí là phản đối những sự đổi mới, sổ súy cho những thứ lỗi thời dưới danh nghĩa của truyền thống, văn hóa…
Sống lâu trong cái khổ người ta quen với việc bị khổ. Sống lâu trong sự ngu dốt người ta sẽ quen với sự ngu dốt. Lâu trong bóng tối người ta sẽ không còn muốn ra ánh sáng. Và lâu trong sự cũ kĩ cũng vậy. Sống trong căn nhà mục nát có người lại tự hào vì mình đang ở giữa kho đồ cổ. Cũ và cổ rất khác nhau. Đồ càng cũ càng cổ nhưng tư duy càng cũ thì càng mốc meo không thể bắt kịp thời đại mới. Thời đại mới không chỉ gồm công nghệ mới mà còn cả những tư duy mới. Không quen với cái mới thì làm sao mà tiến bộ? Không thay đổi thì làm sao mà quen với cái mới?
Khi còn nhỏ chúng ta thường ước mơ mình thay đổi được thế giới, lớn khôn hơn ta ước ao thay đổi đất nước. Lớn nữa thì ước có thể thay đổi được những người xung quanh. Và khi về già ta nhận ra, tất cả những gì ta cần làm chỉ đơn thuần là thay đổi chính bản thân mình.
Hãy cứ thay đổi đi, từng chút một, đủ lượng sẽ tạo nên chất mới. Nếu thay đổi là sai, tự ta sẽ nhận ra và điều chỉnh cho đúng. Chứ không thể nào biết được đường đi đó là đúng hay sai khi mà một bước chân cũng chưa dám bước.
Thay đổi cũng chính là trải nghiệm. Nếu tuổi trẻ không có trải nghiệm là vứt đi, thì đời người mà không có những thay đổi, dù to hay nhỏ nhiều hay ít, thì người đó, hẳn chỉ là đang tồn tại chứ không thật sự sống. Và họ, không chỉ không tiến hóa mà thậm chí là đang thoái hóa rồi.
Khi tôi nói thay đổi, tất nhiên là những sự thay đổi mới mẻ, tích cực, giúp con người học hỏi và tiến hóa. Còn những người dùng sự thay đổi này để biện minh cho hành động xấu xí của họ, thì, hiển nhiên, không nằm trong khuôn khổ bài viết này.
Ta của hiện tại chắc chắn đã khác ta của ngày xưa, và ta của năm nay cũng không còn là ta của năm ngoái nữa. Hãy hòa mình vào sự thay đổi, chấp nhận nó là điều thiết yếu như ăn uống và hít thở, ta sẽ ung dung sống mà không còn hụt hẫng về điều gì trên đời.
Nếu có một bài học cần nhớ để làm cho cuộc đời bạn trở nên thú vị và ý nghĩa. Hãy nhớ bài học này: đừng bao giờ e ngại sự thay đổi, vì đó là quy luật của vũ trụ bạn buộc phải tuân theo. Và khi thay đổi, có thể bạn sẽ mất đi một vài thứ tốt đẹp nhưng nhất định bạn sẽ nhận lại được những thứ còn tuyệt hơn rất nhiều.
