Có thể chúng ta không chú ý quá nhiều đến việc ai đã bị những lời nói của ta làm tổn thương, ai đã vì sự ích kỉ của ta mà đau khổ, ai đã vì sự vô tình của ta mà cô đơn, ai đã vì sự tệ bạc của ta mà cùng quẫn. Cho đến khi người đó ra đi khỏi thế gian này.
Hôm nay gọi điện về cho mẹ, mẹ nói “con đã nghe tin chưa?”. Nghe mẹ nói, vẫn cứ hồ nghi mình đang nghe nhầm. Mới đầu tháng, cho con về chơi hè với ông bà ít hôm, vẫn còn gặp bạn, vậy mà nay đã nghe tin bạn đi rồi. Bạn ra đi đột ngột quá, xót xa quá, hẳn là để lại biết bao nhiêu tiếc thương.
Nhớ hôm rồi về gặp bạn, đầu đội chiếc nón lá cũ, chiếc áo rộng cũng không giấu nổi chiếc bụng bầu sắp đến ngày sinh. Bạn vẫn thế, ít nói và hay cười, như ngày xưa hai đứa vẫn còn chung bàn chung lớp. Bạn sinh ra vốn đã bị bệnh tim, nước da lúc nào cũng xanh lẻo, yếu ớt. Vẫn còn nhớ ngày xưa đi học, thỉnh thoảng bạn lại dọa cả lớp sợ xanh mắt vì bao lần tự nhiên lăn đùng ra ngất xỉu. Và cũng bởi vì bệnh tim, nên mãi đến hơn ba mươi tuổi, bạn mới có một người đàn ông góa vợ hỏi cưới. Hẳn cũng không phải vì yêu, mà bởi có lẽ cảnh “gà trống nuôi con” cô quạnh quá.
Hôm về dự đám cưới của bạn, hai đứa tỉ tê tâm sự hồi lâu, có nói với bạn, mỗi người đều có phúc phận riêng mình. Bệnh tình của bạn, nếu sinh con chẳng khác gì mạng đổi mạng, thôi cứ coi con chồng như con, yêu thương cho đi chắc có phần nhận lại. Bạn nghe xong chỉ cười, mắt rưng rưng.
Bạn có bầu, không ai trách bạn, chỉ thật thương. Đàn bà ai cũng chẳng khát khao được làm mẹ, được ôm ấp và nghe tiếng cười trẻ thơ. Hôm rồi gặp bạn, còn nghe bạn khoe “thằng bé này hư lắm, cứ đạp mẹ suốt. Cuối tháng nay tớ sinh rồi”. Nhìn bạn cười, lòng chợt vui lây, thương yêu làm sao cái hạnh phúc muộn mằn của bạn. Chỉ tiếc, đời quá cay nghiệt, bạn có con mà không được ôm con lấy một lần, con bạn vừa chào đời đã không được nếm mùi sữa mẹ. Ừ, thì ai rồi cũng phải ra đi, chỉ là cái cách bạn ra đi xót xa quá. Bạn ra đi đúng vào giây phút con bạn cất tiếng khóc chào đời. Bạn có kịp nghe con trai bạn khóc không, có kịp nghe không?
Cũng hôm rồi đọc tin, những dòng tin viết về người lính phi công đi mãi không về. Anh đi, để lại người vợ trẻ và cậu con trai chưa kịp chào đời. Anh đi, quà để dành cho con trai là con lợn đất với số tiền một triệu rưỡi để dành trong 6 tháng. Anh đi tìm đồng đội. Và anh không về nữa. Con trai anh sinh ra và lớn lên, chỉ có thể nhìn khuôn mặt bố qua di ảnh. Và những đồng đội cùng hi sinh như anh trên chuyến bay hôm ấy, một số người con vẫn còn rất nhỏ. Đọc mỗi dòng tin, nỗi đau như nấc nghẹn. Ranh giới giữa sự sống và cái chết chỉ là hơi thở mong manh. Trái tim ngừng đập rồi, chỉ còn lại bao yêu thương dở dang và bao ước mơ còn hoài dang dở.
Có lần tôi nói với chồng tôi: Em không biết mình sống bao nhiêu lâu, nhưng em vẫn muốn mình sẽ là người “ra đi” trước. Bởi chẳng có gì đau đớn hơn việc chứng kiến sự ra đi của những người ta yêu thương. Tôi đã chứng kiến bao cuộc chia ly như thế. Những cuộc chia ly mà biết chắc rằng: đã tiễn đi rồi vĩnh viễn không còn cơ hội đón họ về được nữa. Người ra đi hẳn là đã hết nợ cõi trần, nhưng những người ở lại bao giờ cho nguôi nỗi nhớ thương, bao giờ cho qua cảm giác chông chênh trống vắng.
Mỗi khi nghe tin một người nào đó vừa ra đi, là mỗi lần tôi thấm thía nhận ra: Chúng ta thật sự không có cơ hội để làm nhiều điều trong cuộc sống này. Và mỗi thứ chúng ta có cũng ít khi tròn vẹn. Chúng ta yêu nhau và rồi làm nhau đau đớn. Chúng ta gặp gỡ nhau giữa đời, cho nhau niềm vui, cho nhau nỗi buồn, làm cho nhau hạnh phúc lẫn khổ ải. Có thể chúng ta không chú ý quá nhiều đến những thứ đó đâu. Không quan tâm ai đã bị những lời nói của ta làm tổn thương, ai đã vì sự ích kỉ của ta mà đau khổ, ai đã vì sự vô tình của ta mà cô đơn, ai đã vì sự tệ bạc của ta mà cùng quẫn. Cho đến khi người đó ra đi khỏi thế gian này. Họ ra đi nhẹ nhàng, nhưng lòng ta sẽ trở nên trĩu nặng. Lúc đó chúng ta sẽ tự trách mình: Giá như chúng ta sống tử tế hơn, giá như chúng ta bao dung hơn, giá như…nhưng muộn mất rồi. Ta không thể làm người chết sống lại bằng nước mắt, càng không thể bằng nỗi ăn năn. Hối hận, chẳng để làm gì cả.
Một cây bút trẻ đã từng viết: “Vì cuộc đời vốn ngắn, tử tế với nhau được ngày nào thì tử tế đi”. Nói thế, biết thế, nhưng sống được thế chắc là khó lắm. Vì chúng ta vốn lúc nào cũng sợ mình thiệt thòi, thiếu thốn. Chúng ta sợ mình không có những thứ người khác có, và sợ mất cả những thứ chưa bao giờ thuộc về mình. Và chính vì thế mà không quá xót xa khi làm đau kẻ khác.
Đi đến tận cùng số mệnh, ai rồi cũng sẽ chìm vào giấc ngủ cuối cùng. Đích đến đều giống nhau thôi, dẫu hành trình ngắn dài mỗi người một khác. Đời người tưởng dài rộng lắm, thực ra chỉ trôi vèo như cái chớp mắt mà thôi. Nhưng có hề chi, ai rồi chẳng thế. Điều quan trọng là ta được sống trong yêu thương, sống không quá nhiều nỗi nuối tiếc, giày vò, ân hận. Chen lấn, ganh đua, giẫm đạp nhau để làm gì, cuộc đời này chẳng chật hẹp lắm đâu, nếu ai cũng đứng đúng chỗ của mình.
