Tôn giả Ratthapala là con một, trong gia đình giàu có. Tôn giả xuất gia đi tu, sau khi xuất gia một thời gian, ngài trở về quê hương, gặp vị vua ở trú xứ của ngài, vua hỏi vì sao ngài đi tu. Theo quan niệm của vua mà cũng là của nhiều người trong chúng ta, đi tu có 4 sự suy vong: suy vong vì già, suy vong vì bệnh, suy vong vì tài sản, suy vong vì gia tộc. Còn tôn giả trẻ, khoẻ, giàu có dòng họ đầy đủ sao lại đi tu? Tôn giả trả lời: Có 4 sự thuyết giáo chánh pháp được Thế Tôn Chánh đẳng Chánh giác giảng dạy. Do tôi biết, tôi thấy và tôi nghe thuyết giáo ấy mà tôi xuất gia từ bỏ gia đình sống không gia đình. Thế nào là 4:
1. Thế giới là vô thường đi đến sự huỷ diệt.
2. Thế giới là vô hộ vô chủ.
3. Thế giới là vô sở hữu ra đi cần phải bỏ tất cả.
4. Thế giới là thiếu thốn, khao khát nô lệ cho tham ái.
Sau khi tôn giả giảng cho vua nghe rồi ngài nói lên bài kệ để trả lời TẠI SAO TÔI ĐI TU:
Tôi đã thấy biết bao người giàu có
Chưa bao giờ từ bỏ tánh tham lam
Vẫn mãi mê ham của cải bạc vàng
Vẫn khao khát chạy dài theo khoái lạc
Tôi đã thấy biết bao là vua chúa
Chưa bao giờ an phận với giang san
Dẫu biên cương giáp bốn biển ngút ngàn
Vẫn muốn nữa, muốn biên thuỳ rộng mãi
Người thế gian, từ bần dân, vua chúa
Trước tử thần tâm vẫn còn tham
Tiếc công danh, tiếc sự nghiệp chưa thành
Nhưng phải bỏ, tay buông xuôi, nhắm mắt
Quanh người chết bao người than, kẻ khóc
"Hỡi người thân! Sao vội bỏ ra đi!"
Trong áo quan người nằm đó im lìm
Lửa thiêu đốt, xác thân thành tro bụi
Mang theo gì, trên mình manh vải liệm!
Còn lại chi, bia mộ khắc đôi hàng!
Dẫu muốn về trở lại cõi trần gian
Nhưng phải chịu tái sanh theo nghiệp định
Người còn sống đang tranh giành thừa kế
Kẻ chết nầy chỉ có nghiệp mang theo
Khi ra đi tay trắng chẳng mang gì
Bỏ con cái, bạn đời cùng của cải
Bách niên đại thọ bạc tiền nào mua nổi
Biển ngọc rừng vàng sao tránh khỏi già nua
Lời thánh nhân nhắc nhở lẽ Vô thường
Ngắn ngủi lắm! Kiếp người, nên ghi nhớ!
Bậc có trí quán tưởng luôn sự chết
Phút lâm chung tâm bình thản an nhiên
Kẻ phàm phu không quán tưởng thường xuyên
Nên phút cuối lâm chung đầy sợ hãi
Trí tuệ quý hơn tiền tài của cải
Trí tuệ giúp người đạt Đạo Quả Vô Sanh
Kẻ si mê biết bao kiếp đạt thành
Trôi nổi mãi trong luân hồi vô tận
Từ bào thai người sanh về cõi khác
Tiếp tục hành trình đi mãi không thôi
Còn vô minh nghiệp quả trói thân mình
Hết Sanh Tử Tái Sanh vòng luẩn quẩn
Như kẻ cướp bị luật đời phân xử
Nghiệp chúng sanh, luật nhân quả nghiêm minh
Để đời sau, nghiệp cũ bước theo mình
Trổ quả dữ, khổ người gây ác nghiệp
Dục lạc ngũ trần, vị ngọt ngon thơm ngát
Làm động lòng, làm sao xuyến tâm can
Thấy hiểm nguy trong vị ngọt ẩn tàng
Làm ẩn sĩ tôi sống đời thanh thản
Kiếp người mong manh như nhánh cây đầy trái
Gió rung cành, trái xanh, chín, rụng rơi!
Bởi hiểu thế, tôi đắp y cạo tóc
Làm Tỳ khưu vui đạo sống thanh bần.
THM sưu tầm
