Khi bạn càng nhìn đời sống với con mắt hạn hẹp của bản ngã thì bạn càng quan tâm và phản ứng với những hạn hẹp có tính bản ngã, những khía cạnh thiếu nhận thức ở người khác. “Sai lầm” ở họ hay những thứ mà bạn cho là sai lầm ở họ, sẽ trở thành giá trị con người của họ. Điều này có nghĩa là bạn chỉ thấy những biểu hiện của bản ngã ở trong họ, do đó bạn vô tình làm mạnh thêm bản ngã ở trong chính mình.
Thay vì nhìn “xuyên qua” những biểu hiện tiêu cực đó của bản ngã ở trong họ, bạn lại “nhìn vào” cái bản ngã đó của họ. Vậy cái gì ở trong bạn chỉ muốn nhìn vào những biểu hiện xấu xí trong bản ngã của người khác? Và đó cũng là bản ngã của bạn.
Những người rất mê muội thường chỉ có thể cảm nhận bản ngã của họ qua hình ảnh của nó trong bản ngã của người khác. Khi bạn nhận ra rằng những gì mà bạn khó chịu ở người khác, thì những khiếm khuyết đó cũng có sẵn ở trong bạn (lắm khi, chỉ riêng bạn là người có khiếm khuyết này), thì bạn bắt đầu nhận diện được khuôn mặt trần trụi của bản ngã ở trong mình.
Ở vào giai đoạn đó, bạn nhận thức rằng bạn chính là người đang gây khổ cho người khác, trong khi trước đây, lúc còn mê mờ, bạn từng nghĩ rằng chính họ đã gây khổ cho bạn. Do đó, bạn không còn xem mình là nạn nhân của những tình huống đó. Nhưng bạn không phải là bản ngã, nên khi bạn ý thức được bản ngã ở trong mình, không có nghĩa là bạn sẽ biết mình là cái gì.
Lúc đó điều mà bạn biết là: Tôi không phải là những thứ này. Nhưng nhờ biết mình “không phải” là cái gì, bạn tháo gỡ ược chướng ngại lớn nhất để bắt đầu thực sự ý thức được chính mình.
“Bản chất bạn là gì” không thể do lòng tin mà có. Thật ra mọi lòng tin đều là chướng ngại. Thậm chí điều này không đòi hỏi bạn phải đi tìm, vì chính bạn đã là cái đó rồi. Tuy nhiên, nếu bạn không nhận thức được, thì bản chất chân thật của bạn sẽ không chiếu soi qua thế giới này.
Trích ‘Thức tỉnh mục đích sống’
Nguyễn Văn Hạnh dịch
