Hỏi: Luật nhân quả rất công bằng, ai làm thì người đó chịu. Vậy sao
trên đời này chẳng thấy có cái gì là công bằng cả. Ví dụ: như người siêng năng
học tập không chơi bời mà khi kết quả thi thì cứ thấp hơn những người chơi
nhiều học ít. Tại sao vậy?
Đáp: Luật nhân quả rất công bằng,
ai làm thì người đó chịu, nhưng chúng ta phải có đủ trí tuệ quán xét, chứ không
nhìn một cách thông thường mà thấy được sự công bằng ấy.
Ví dụ: như người siêng năng học
tập không chơi bời mà khi kết quả thi thì cứ thấp hơn những người chơi nhiều
học ít. Nếu nhìn thông thường thì chúng ta thấy luật nhân quả không công bằng,
còn chúng ta nhìn suốt lý nhân quả thì mới thấy luật nhân quả không bỏ sót một
hành động thiện ác nào mà ta đã tạo nhân trong hiện tại cũng như trong quá khứ.
Cho nên luật nhân quả gồm có nhiều góc độ nhìn:
- Thứ nhất nhân hiện tại quả hiện
tại.
- Thứ hai nhân quá khứ quả hiện
tại.
- Thứ ba nhân hiện tại quả tuơng
lai.
- Thứ tư nhân người này quả người
khác chịu do chùm nhân quả.
Ví dụ trên về người sinh viên thì
phải nhìn nhân quá khứ, quả hiện tại, thì mới thấy luật nhân quả công bằng, còn
nhìn nhân hiện tại, quả hiện tại thì luật nhân quả không công bằng, đó là nhìn
sai. Thường mọi người chỉ nhìn thấy nhân hiện tại, quả hiện tại, chứ không chịu
thấy những nhân quả ở các góc độ khác nhau, vì vậy đôi khi thấy nhân quả không
công bằng.
Ví dụ: Như một người ăn cắp mà
không bị bắt quả tang tại trận, không bị đánh đập, không bị tù tội thì cho đó
là nhân quả không công bằng. Như vậy là cái nhìn nhân quả không đúng, chứ không
phải nhân quả không công bằng. Luật nhân quả có sự chuyển biến thay đổi theo
từng sát na, từng giây, từng phút không để một kẻ nhỏ của thời gian thiếu công
bằng. Nếu một hành động thiện vừa làm là có sự thay đổi nghiệp quả ngay liền
chuyển biến sự đau khổ của người làm thiện. Thiện ở đây có ba nơi xuất phát:
1- Thân hành thiện
2- Khẩu hành thiện
3- Ý hành thiện
Chỉ một ý hành thiện vừa khởi là
chúng ta cũng cảm thấy quả khổ tiêu tan ngay liền.
Ví dụ 1: Một người đang tức giận
bị người khác mắng chửi, họ chỉ cần khởi niệm: “Đời trước ta đã gieo nhân này
nên ngày nay ta phải trả hoặc người này là người đáng thương họ đang tạo nhân
quả ác”. Khi nghĩ như vậy ngay liền là họ hết khổ. Phải biết, đang tức giận là
đang trả quả ác (khổ), đang chửi mắng là đang tạo nhân ác.
Ví dụ 2: Khi ta vừa khởi niệm
người ấy xấu ác là nhân thì ngay đó liền có quả ta phiền não và đau khổ.
Cho nên phải quán xét trong nhiều
góc độ khác nhau thì ta mới thấy luật nhân quả công bằng, và công bằng tuyệt
đối, do công bằng tuyệt đối nên không sai một hào ly, vì không sai một hào ly,
nên người nào không đủ trí tuệ quán xét tế nhị thì không thấu rõ, vì vậy cho
rằng luật nhân quả không công bằng.
Ví dụ: như người siêng năng học
tập không chơi bời mà khi kết quả thi thì cứ thấp hơn những người chơi nhiều
học ít. Là vì người học sinh ấy học hành không có phương pháp nên học nhiều mà
không nhớ (nhân), do đó kết quả thi thì cứ điểm thấp (quả hiện tại), Còn người
học ít nhưng lại học có phương pháp nên nhớ không quên (nhân hiện tại), do đó
kết quả thi thì điểm cao (quả hiện tại). Vì công bằng cho nên luật nhân quả
không phải chỉ có ở góc độ nhân quả hiện tại mà còn ở nhiều góc độ khác nữa khi
nào các con học đạo đức nhân bản – nhân quả thì các bạn sẽ hiểu rõ hơn nhiều về
sự công bằng của luật nhân quả.
Các con cứ thử nghĩ xem: luật
nhân quả chi phối điều hành khắp vũ trụ này, nếu chỉ một sát na không công bằng
thì vũ trụ này sẽ đổ nhào và không còn trật tự, tất cả vạn vật đều bị rối lọan
và bị tiêu diệt
Với đôi mắt và trí óc phàm phu
người ta không thể nào nhìn thấu suốt quy luật họat động của nhân quả, vì thế
người này thấy góc độ này, người kia thấy góc độ khác, chứ chẳng bao giờ thấy
tòan diện.
Trưởng lão Thích Thông Lạc
Trích: Đường Về Xứ Phật tập I
