Tháng năm vội vã, đời người ngắn
quá, chớp mắt đã già. Chúng ta nào dám nói đã thấu hết lẽ đời, nhưng ta cảm
thấy, chỉ có hiểu đời, mới sống được ung dung, thanh thản. Tôi muốn viết đôi
dòng “cảm nhận nhỏ nhoi” gửi tới những bạn già, để được mọi người chia sẻ những
“cảm nhận lớn lao” hơn, để ta cùng cố gắng.
1. Cách sống: Qua một ngày, mất
một ngày. Vui một ngày, lãi một ngày.
2. Hạnh phúc và niềm vui: Hạnh
phúc không tự gọi cửa tìm đến ta, niềm vui cũng không tự rơi từ trên trời
xuống, mà đều phải tự tay mình tạo dựng nên. Niềm vui là mục đích cuối cùng của
đời mình, niềm vui ở ngay trong những việc vụn vặt của cuộc sống, ta phải tự
mình tìm lấy. Hạnh phúc và niềm vui là một thứ cảm xúc và cảm nhận, quan trọng
là ở tâm trạng mình.
3. Tiền bạc: Tiền không phải là
vạn năng, tăng lực, nhưng không tiền thì vạn sự bất lực. Không nên quá coi
trọng đồng tiền, lại càng không nên tính toán tiền bạc, nếu hiểu ra, sẽ thấy
tiền chỉ là thứ đồ vật ở ngoài thân, khi ta chào đời ta đâu mang tới, khi ta
chết đi lại chẳng mang theo. Nếu có người cần ta giúp đỡ, khảng khái mở hầu bao
chính là một niềm vui lớn. Nếu tiền bạc mua được sức khỏe và niềm vui, cớ gì
chần chừ nữa? Nếu bỏ tiền ra để được an nhàn tự tại, chẳng phải xứng đáng sao!
Người hiểu biết là người biết cách kiếm tiền biết cách tiêu pha, làm chủ đồng
tiền chứ đừng làm nô lệ cho nó.
4. Học cách hưởng thụ: “Phần đời
còn lại ngắn ngủi, càng phải làm cho nó giàu có”. Người già phải biết đổi nếp
nghĩ cũ, tạm biệt cách sống như tu hành, để làm loài chim vui. Cần ăn thì ăn,
muốn mặc phải mặc, thèm chơi hãy chơi, không ngừng nâng cao chất lượng sống,
đón nhận những thành quả của thời đại công nghệ, mới là mục đích sống của tuổi
già.
5. Sức khỏe quan trọng nhất: Tiền
bạc là của con mình, địa vị chỉ tạm thời giữ, vinh quang thuộc về quá khứ, sức
khỏe mới là của ta.
6. Khác biệt: Tình yêu bố mẹ dành
cho con là vô hạn, con yêu bố mẹ có hạn; Con cái bệnh tật bố mẹ lo âu, bố mẹ
bệnh tật con cái hỏi han vài lời là thấy thỏa mãn; Con cái tiêu tiền bố mẹ thì
dễ, bố mẹ tiêu tiền con cái thì khó; Nhà bố mẹ chính là nhà của con, nhà con
lại chẳng phải nhà bố mẹ. Khác biệt là khác biệt. Người hiểu ra sẽ thấy lo liệu
cho con chính là trách nhiệm và niềm vui, chẳng đòi con báo đáp, còn người cứ
muốn được con báo đáp, là tự chuốc ưu phiền.
7. Bệnh tật trông cậy ai: Cậy
con, bệnh nặng ốm lâu con mệt mỏi vắng bóng. Cậy bạn đời, người già tự lo thân
chưa xuể, lấy đâu sức lực mà chăm nhau. Cậy tiền, có lẽ phải vậy.
8. Trân trọng những gì đã có: Ta
thường coi nhẹ những gì trong tay, ta thường tiếc nuối những gì không có. Nhưng
cuộc sống hạnh phúc đủ đầy lại bởi ta có biết cách cảm nhận cuộc sống chăng.
Người hiểu đời sẽ trân trọng và nâng niu những gì đã có, cho nó thêm ý nghĩa
trong đời mình, để sống tràn đầy và say mê vui sướng.
9. Cách nắm giữ niềm vui: Phải
giữ tấm lòng rộng mở bao dung, để cảm ơn đời và tận hưởng sự sống. So với người
trên nào bằng, ngoảnh xuống kẻ dưới thấy đủ, thấy đủ là thấy vui nhẹ nhõm; Nuôi
dưỡng nhiều niềm say mê, vui thú ấy nào cạn, ta tự tìm lấy được niềm vui; Tốt với
người đời, thường làm việc thiện, vui khi giúp người. Đó là những cách nắm giữ
niềm vui, cũng mạnh khỏe trong tâm.
10. Dung dị mới là cốt lõi: Chức
cao bổng lộc nhiều, địa vị hiển hách được mấy ai, số đông chúng ta chỉ là
thường dân. Nhưng thiểu số ấy chưa chắc đã hạnh phúc, còn đám đông thường dân
như chúng ta lại chưa chắc đã bất hạnh, nên ta cần gì nhìn lên đám thiểu số
giàu sang đó mà tự ti, thèm muốn. Con người vốn không phân chia đẳng cấp giàu
nghèo sang hèn, chỉ phân chia có tận tâm tận lực với sự nghiệp hay không mà
thôi, là đã được coi có công với đời, lòng dạ thanh thản, không hổ thẹn với ai,
nữa là con người ta đã lui về rồi thì đều giống nhau cả, chốn sau cùng của
chúng ta đều là về với thiên nhiên. Kỳ thực, chức cao nào bằng thọ lâu, thọ lâu
nào bằng sống vui lâu, sống vui mới chính là hạnh phúc.
11. Hãy sống đích thực cho chính
mình: Con người quá nửa đời là hy sinh vì sự nghiệp, gia đình, con cái, thời
gian giờ còn lại đâu nhiều, hãy sống đích thực cho chính mình, sống sao thấy
vui thì sống, làm những gì mình muốn làm và mong làm, đừng ngại ngần người khác
đàm tiếu, bởi ta đâu phải sống hộ người khác, mà ta đang sống cuộc đời của
chính bản thân ta.
12. Không cầu toàn: Con người
sống trên đời này làm sao có thể vạn sự như ý, tất sẽ có những điều thiếu sót
tiếc nuối, càng mong hoàn hảo càng khổ sở, chi bằng thanh thản đối diện hiện
tại, tùy hoàn cảnh mà sống.
13. Già và không già: Người già
tâm hồn trẻ, tức là không già. Người chưa già nhưng tâm hồn già cỗi, vậy đã già
nua. Nhưng mọi vấn đề vẫn cần nghe người già.
14. Chú ý điều độ: Sống là phải
vận động, nhưng không nên quá sức; ăn uống đạm bạc thì không đủ dinh dưỡng
nhưng thịt cá nhiều cũng không tiêu hóa nổi; Nhàn hạ quá thì quạnh quẽ, nhưng
khách khứa lắm lại nhiều lo toan, cho nên việc gì cũng nên giữ lấy chữ “điều
độ”.
15. Làm một người thông minh: Kẻ
ngốc tự chuốc bệnh (vì hút thuốc, nghiện rượu, ăn uống vô tội vạ); kẻ thiếu
kiến thức thì chờ bệnh tới (chờ ốm mới đi bệnh viện); còn người thông minh thì
phòng bệnh; hãy tốt với chính mình, hãy giữ gìn sinh mệnh của mình.
16. Đừng lầm lẫn: Chờ khát mới
uống, đợi đói mới ăn, phải mệt mới nghỉ, buồn ngủ mới ngủ, sinh bệnh mới đi
viện, lúc đó đã muộn rồi.
17. Lạc quan và bi quan: Chất
lượng cuộc sống của người già cao hay thấp phụ thuộc vào cách họ nghĩ, lạc quan
thì mọi việc đều suy nghĩ theo hướng có lợi, nếu lạc quan để quy hoạch quãng
đời tuổi già, sẽ được sống đầy tự tin và đầy sức sống, ngày tháng trôi qua sẽ
đầy màu sắc; nếu dùng cách nghĩ bi quan sẽ sống trong tâm trạng chán nản tiêu
cực, tất già sớm chết sớm.
18. Học cách vui chơi: Chơi là
một trong những nhu cầu của người già, hãy mang một trái tim thơ trẻ để chọn
thú chơi mình thích, trải nghiệm những niềm vui khi chiến thắng, cũng không
giận khi thua, không làm nư, từ góc độ tâm lý và sinh lý, người già cũng cần sự
hào hứng vừa đủ, để giữ cho tuần hoàn tốt.
19. Làm một người già “mạnh khỏe
toàn diện”: Mạnh khỏe toàn diện tức là khỏe về thể chất, tâm lý lẫn đạo đức.
Mạnh khỏe về tâm lý tức là sức chịu đựng cao, sức kiềm chế tốt và có năng lực
giao tiếp thân thiện; Mạnh khỏe về đạo đức tức là luôn có lòng yêu thương, vui
vẻ giúp đỡ người khác, tính tình điềm đạm, lòng dạ rộng rãi, thiện tâm tất thọ
lâu.
20. Hòa nhập với xã hội: Con
người là người của xã hội, không được phép sống tách rời biệt lập, lãnh đạm với
đời, phải chủ động tham gia hoạt động công ích tập thể, hoàn thiện bản thân từ
trong hoạt động chung, thể hiện được giá trị bản thân, đó mới là một cách sống
lành mạnh.
21. Kết giao rộng rãi: Cuộc sống
cuối đời nên có nhiều tầng thứ đa dạng, phong phú đầy màu sắc. Một hai người
bạn thâm giao nào thể đủ, phải có nhiều bạn bè mới làm cuộc sống tuổi già tươi
mới. Để bạn sống mê say vui tươi, muôn hình vạn vẻ.
22. Nỗi đau: Khi con người phải
đối diện nỗi đau, chịu đựng, giải thoát cũng như xóa nhòa nỗi đau, nói cho cùng
vẫn phải dựa vào chính bản thân mình, thời gian là vị thầy thuốc tốt nhất,
nhưng quan trọng là ở chỗ bạn sẽ chọn cách sống như thế nào trong quãng thời
gian ấy.
23. Hoài niệm quá khứ: Vì sao
người ta già rồi thường nhớ quá khứ? Con người về già, sự nghiệp đã đi đến
chặng cuối, những huy hoàng dĩ vãng đã biến thành mây khói trong mắt, ta đang
đứng ở ga cuối của cuộc đời, gột sạch những dục vọng trong lòng, tinh thần cần
thăng hoa, chỉ mong lại tìm thấy được chân tình. Lúc này, chỉ có quay về chơi
chốn cũ, gặp gỡ người thân bạn bè, cùng ôn lại những giấc mơ thiếu thời, cùng
bạn học cũ hàn huyên lại những niềm vui thời tuổi trẻ, mới cảm thấy được sức
sống của thời trẻ. Trân trọng những chân tình, đón nhận những tình thân cũng là
một niềm vui lớn của cuộc sống người già.
24. Thuận lẽ tự nhiên: Nếu bạn đã
cố gắng hết mình nhưng vẫn không thay đổi được những gì bạn không mong muốn,
vậy hãy để nó thuận theo lẽ tự nhiên thôi! Có lẽ đó cũng là một cách giải
thoát. Mọi chuyện ở đời làm sao cưỡng ép theo ý muốn, những trái dưa ép chín
cũng đâu có ngọt.
25. Thanh thản đối diện cái chết:
Sinh lão bệnh tử, quy luật muôn đời, ai người trốn được. Khi cái chết sẽ không
buông tha bạn, tại sao ta không đối diện nó, mỉm cười kiêu ngạo. Chỉ những
người đã sống cương trực, không hổ thẹn lương tâm, mới có thể bình an thanh
thản, cho mình một dấu chấm hết thật tròn vẹn.
Dương
Trạch Tế (Trung Quốc)
Trang Hạ dịch
