 |
| "Khai dân trí - Chấn dân khí - Hậu dân sinh" - Phan Châu Trinh |
Có vẻ như nó đi từ "Ý
Thức" đến "Vật Chất", nhưng không phải.
Khi "DÂN TRÍ" được khai
mở, hanh thông, phát triển... thì sẽ vun bồi cho "DÂN KHÍ" được chấn
hưng, hùng vượng, hài hòa... Từ đó, theo nguyên lý "Hạ Tầng Cơ Sở nào thì
sẽ sản sinh ra Thượng Tầng Kiến Trúc đó, Quần Chúng nào thì sẽ sản sinh ra
Chính Quyền đó", chính quyền mới sẽ được thành lập, có nhiệm vụ hậu thuẫn,
hỗ trợ, thúc đẩy... "DÂN SINH".
Xã hội Việt Nam đã và đang đi
theo chiều ngược lại...
Đất nước đã im tiếng súng được
mấy chục năm, nhưng chính quyền vẫn còn sa lầy "kiên định" trong
những "kim chỉ nam", "hòn đá tảng" ấu trĩ, chủ quan, phản
khoa học... không hậu thuẫn, hỗ trợ, thúc đẩy... được "Dân Sinh".
Tuy nhiên, mặc dù bị kiềm hãm bởi
"kinh tế chính trị Mác-Lê", "Dân Sinh" vẫn phải phát triển
theo những quy luật khách quan của kinh tế thị trường, như thời kỳ "tư bản
hoang dã"... Người dân đã phải làm ăn theo những phương cách "mánh
khóe" thiếu minh bạch, chạy theo những cơ hội "ăn xổi ở thì"
thiếu bền vững, dựa vào "nhất hậu duệ, nhì quan hệ, ba tiền tệ" hơn
là trí tuệ, tài năng và thực lực, vừa là hậu quả vừa là nguyên nhân của một cơ
chế quan liêu, cửa quyền, tham nhũng...
Hậu quả là từ đó sản sinh ra
những tầng lớp "nhà giàu mới" hãnh tiến trơ trẽn, "tư sản
đỏ" hèn hạ hênh hoang, "trọc phú" bần tiện điếm đàng,
"trưởng giả học làm sang" kệch cởm lai căng, "đại gia thiếu gia
nhất thân nhì thế" dốt nát trơ tráo hoang đàng phách lối... vv...; đồng
thời cũng sản sinh ra những tầng lớp "bần cố nông mới" bị mất đất đai
canh tác phải khiếu kiện triền miên bị đàn áp bất công, tầng lớp "dân
nghèo thành thị mới" xuất thân từ nông thôn bị chèn ép bóc lột..., mang
tâm lý bất an, khiếp nhược, uất ức..., sẵn sàng nhẫn tâm, manh động, bạo loạn...
vv...
Hẳn nhiên, những trạng thái đó
chính là "Dân Khí", nhưng đó là một thứ "Dân Khí" không hề
lành mạnh...
Hậu quả tiếp theo là tri thức trở
thành vô dụng, cho nên tầng lớp Trí Thức (nếu có) bị xem nhẹ, không thể đóng
góp năng lực, gây ra "lãng phí chất xám", "chảy máu chất
xám"..., khiến cho "Dân Trí" ngày càng bị bưng bít, bế tắc, suy
vi...
Xã hội Việt Nam, dưới một cơ chế
"toàn trị", nhìn bề ngoài có vẻ "ổn định", nhưng bên trong
đầy "bất ổn". "QUYỀN LỰC CỦA KẺ KHÔNG QUYỀN LỰC" CỦA VÁCLAV
HAVEL diễn giải cho chúng ta thấy cơ chế "toàn trị" gây nên cái ảo
tưởng về một xã hội có hiện tượng "ổn định" vững chắc của bê-tông,
nhưng bản chất lại là sự "bất ổn" rệu rã của giấy bồi, vì bị xây dựng
trên nền tảng "dối trá". Người dân bị buộc phải chấp nhận cơ chế
"sống trong dối trá", rồi bản thân phải "sống trong dối trá"
triền miên để có thể tồn tại, dần dần trở thành một bộ phận cấu thành của cơ
chế "sống trong dối trá"...
Sự "ổn định" dựa trên
"dối trá" này như là một màn biểu diễn sự thăng bằng dựa trên một
chiếc lông chim, nó lơ lững nên có thể tránh thoát được sự sụp đổ do Hiệu Ứng
Domino từ Đông Âu, nhưng khó tránh thoát được Hiệu Ứng Cánh Bướm từ khắp nơi
trên thế giới... Chỉ cần vài nhịp đập của cánh bướm "sự thật", sẽ có
thể gây nên hiệu ứng cộng hưởng thổi bay đi chiếc lông chim "dối
trá", khiến sự thăng bằng "ổn định" sụp đổ...
Sụp đổ tất gây hỗn loạn, điều đó
có thực sự là cần thiết cho Việt Nam!? Với "Dân Trí" và "Dân
Khí" như đã trình bày ở trên, liệu bạo loạn tàn khốc có không xảy ra!?
Người dân hiện nay đã đánh đến chết và thiêu xác kẻ trộm chó chỉ vì một vài con
chó, vậy điều gì sẽ xảy ra nếu họ chợt nhận ra rằng họ đã bị "trộm"
mất quá nhiều thứ còn quý giá hơn vài con chó gấp hàng triệu triệu lần...!?!...
Cuộc đời vốn "Vô
Thường", không có điều gì có thể thường hằng bất biến, "sống mãi muôn
năm", phúc - họa, an - nguy, tồn - vong, trị - loạn, thăng - trầm, hưng -
phế... nối tiếp nhau như hình với bóng, như nhân với quả...
"Phúc trung hữu họa, họa
trung hữu phúc"! Trong phúc có họa, trong họa có phúc!
"Cư an tư nguy, cư trị bất
vong loạn"! Đang lúc bình an phải biết lo nghĩ đến những lúc hiểm nguy,
đang thời bình trị không được quên thời họa loạn!
Những người cầm quyền, nếu biết
xây dựng một nhà nước pháp quyền lành mạnh, xét xử công minh theo những chuẩn
tắc của luật pháp, thì đến khi thời thế đổi thay, cũng sẽ được hậu thế xét xử
công minh theo những chuẩn tắc của luật pháp; còn nếu dùng "luật
rừng" để xét xử, dựa vào bọn "côn đồ du đảng" để đối xử, thì đến
khi thời thế đổi thay, cũng sẽ bị xét xử bằng "luật rừng", bị đối xử
theo kiểu của "côn đồ du đảng"...
Một chính quyền biết KHAI DÂN
TRÍ, kết quả là làm cho người dân trở nên VĂN MINH, rồi nếu có bị sụp đổ vì
chính sự KHAI DÂN TRÍ ấy, chắc chắn sẽ được người dân đối xử một cách VĂN MINH.
Chính quyền ấy dù sao cũng được hưởng cái kết quả của quá trình KHAI DÂN TRÍ.
Một chính quyền chỉ biết NGU DÂN,
hậu quả là khiến cho người dân trở nên DÃ MAN, rồi nếu có bị sụp đổ vì chính sự
NGU DÂN ấy, chắc chắn sẽ bị người dân đối xử một cách DÃ MAN. Chính quyền ấy
buộc phải lãnh cái hậu quả của quá trình NGU DÂN.
Đó là luật NHÂN - QUẢ: "Ác
Giả Ác Báo, Thiện Giả Thiện Lai"! "Gieo Nhân Nào Gặt Quả Ấy"!
"Gieo Nhân Lành Gặt Lấy Quả Vui"! "Gieo Gió Gặt Bão"!...
Cặp phạm trù NGUYÊN NHÂN VÀ KẾT /
HẬU QUẢ của Triết Học Duy Vật Biện Chứng cũng không nói khác - "Hoạt động
của con người là hòn đá thử vàng của tính Nhân Quả" - Friedrich Engels.
Tôi không tin là những người cộng
sản, ít nhất đã học qua lớp "sơ cấp chính trị", lại không hiểu được
những Quy Luật Duy Vật Biện Chứng Khách Quan này, ngoại trừ là bằng "sơ
cấp chính trị" dỏm, giả...
NGU DÂN, khiến dân trí "u mê
ám chướng", không còn biết "nhìn xa trông rộng", "đời cua
cua máy, đời cáy cáy đào"...; "an phận thủ thường", "thân
trâu trâu lo, thân bò bò liệu"...; phó mặc mọi chuyện "để đảng và nhà
nước lo", không còn ham muốn phấn đấu, thay đổi... Điều đó có thể tạo ra
một xã hội có hiện tượng bên ngoài có vẻ "yên bình", "ổn
định", nhưng bản chất bên trong lại là một tình trạng lạc hậu, tối tăm, ẩn
chứa đầy những dục vọng thấp kém bị kiềm nén, những tội ác man rợ chực bùng lên...
Quy luật tất yếu khách quan của
xã hội loài người là bất cứ triều đại, chế độ nào cũng chẳng thể "vạn
tuế", "muôn năm", "sống mãi"... được, mà sẽ phải thay
đổi.
Dù người dân có u mê, an phận,
phó mặc... "con vua thì lại làm vua, con sãi ở chùa lại quét lá đa"
đến mấy đi nữa, thì đến một lúc nào đó, quy luật tất yếu khách quan của xã hội
loài người vẫn sẽ đến...
Nhưng,
Nếu DÂN TRÍ cao, thì sự thay đổi
sẽ diễn ra tiệm tiến trong ôn hòa, êm thắm, nhân bản, nhân văn..., với tình
tương thân, tương ái, độ lượng, khoan dung...
Nếu DÂN TRÍ thấp, thì sự thay đổi
sẽ diễn ra đột biến trong bạo lực, bùng nổ, phi nghĩa, phi nhân..., với những
cuộc trả thù hèn hạ, nhục hình man rợ, tàn sát đẫm máu... mà "bao giờ dân
nổi can qua, con vua thất thế lại ra quét chùa" chỉ là một cách nói giảm
nhẹ, trong lịch sử, vua Lý Huệ Tông dù đã "ra quét chùa" vẫn còn bị
"nhổ cỏ phải nhổ tận gốc"...
Ngoài ra,
Giữ vững một quyền lực cai trị
độc tài đối với một dân tộc ngu dốt là một việc làm khá dễ dàng!
Nhưng,
Xây dựng một đất nước giàu mạnh
vững bền từ một dân tộc ngu dốt là một việc làm rất khó khăn, nếu không muốn
nói là "bất khả thi"!
Chuyện có nên KHAI DÂN TRÍ hay
không, là chuyện những kẻ cai trị cần phải hiểu biết những điều trên để cân
nhắc và chọn lựa!!!
Để tránh những hậu quả tàn khốc
của sự sụp đổ, xã hội Việt Nam cần đi đúng trình tự của con đường Duy Tân:
"KHAI DÂN TRÍ - CHẤN DÂN KHÍ - HẬU DÂN SINH"!
Một cảnh báo nghiêm khắc và khẩn
thiết là xã hội Việt Nam đang bị băng hoại với tốc độ nhanh hơn sự giữ gìn và
bồi đắp!
"Học" để "KHAI DÂN
TRÍ" phải là trách nhiệm của mỗi công dân Việt Nam, đối với chính bản thân
mình và đối với xã hội!
"Viết" sẽ là một phương
cách tốt.
Mọi người đều có thể
"Viết" được!
Trai gái già trẻ đều có thể
"Viết" được!
Như học giả Nguyễn Hiến Lê từng
tâm sự trong Hồi Ký, khi cụ không biết, và muốn "Học", về một điều
gì, thì cụ bèn... "Viết" một cuốn sách về điều đó. Khi viết sách,
đương nhiên phải tra cứu rất rộng, rất sâu, nghiền ngẫm, chắt lọc..., và khi
cuốn sách hoàn thành, cụ đã trở nên khá am tường về cái điều mà trước kia cụ
không / chưa biết rõ, thậm chí không / chưa hề biết. Cho nên, "Viết"
sách, đối với cụ, trước tiên là để tự "Học", sau mới là giúp cho cái
sự "Học" của người khác...
---
Hồi nhỏ, tôi là đứa chỉ biết có
một con đường từ nhà tới trường, từ trường về nhà, học bài làm bài xong cũng
chỉ biết ru rú ở trong nhà nhai sách nọ sách kia... Lớn lên, ngẫm lại thấy kỳ,
chợt nổi máu... giang hồ, một mình lang bạt Bắc Trung Nam, lên rừng xuống biển...
Nhưng nếu có ai hỏi tôi ra Bắc đã
ăn bánh tôm Hồ Tây, chả cá Lã Vọng... chưa; về Trung đã ăn bánh nậm Đông Ba,
bánh khoái Thượng Tứ... chưa; vô Nam đã ăn lẫu mắm Sóc Trăng, chuột đồng Cao
Lãnh... chưa; lên rừng đã ăn cà xóc, heo mọi... chưa; xuống biển đã ăn chả đẻn,
gỏi sứa... chưa... vv...!? Tôi... ngớ ngẫn... Đọc sách thấy mấy bác Tản Đà,
Nguyễn Tuân sành ăn, thấy cũng thèm muốn, mà sao mình không có cái thú ẩm thực
đó.
Lại có người hỏi tôi đi một mình
vậy không thấy buồn sao!? Tôi... cũng ngớ ngẫn... Sau ngẫm lại, thấy mình đi
đâu cũng cứ miên man ngẫm ngợi về mấy thứ tai nghe mắt thấy trên đường, có rảnh
đâu mà thấy buồn!?
Đi đâu, tôi cũng nghiêng ngó quan
sát cảm nhận từ lời ăn tiếng nói, nết ăn nết ở, công ăn việc làm, đất lề quê
thói..., và thấy dân mình cũng còn "thuần phác" lắm, đó là một vốn
quý để xây dựng một xã hội tốt đẹp!
Nhưng cái sự "thuần
phác" ấy dường như còn thuần cảm tính, thiếu kiến thức của học vấn, thiếu
lý tính của tri thức, để có thể trở thành một nền Dân Trí vững bền, lành mạnh...
Đọc Lão Tử, thấy ông đề cao tính
"tự nhiên thuần phác", "tuyệt thánh khí trí", "ích học
tổn đạo"..., chẳng qua là do ông muốn chống lại cái "hữu vi" của
xã hội Tàu thời Chiến Quốc phân tranh, Tiên Tần đại loạn, nên mới đề ra thuyết
"vô vi" để đối trọng lại mà thôi, mà rồi lại trở thành "cực hữu
vi"... Và Đạo Đức Kinh của ông đã trở thành một triết thuyết để ngẫm ngợi
suy tư, một giáo lý tôn giáo để tồn tâm dưỡng tánh, chứ không thể trở thành một
kế sách an dân trị quốc...
Dân mình "thuần phác",
và dân ở nông thôn "thuần phác" hơn dân ở thành thị, nhưng nếu để ý
kỹ, sẽ thấy nông dân bao giờ cũng dễ bị tha hóa hơn thị dân, mà điều nguy hại
nhứt là không hề tự ý thức được về sự tha hóa đó!
Nếu gần gũi lâu ngày, sẽ thấy
nông dân "thuần phác" chẳng qua vì là giai tầng thấp nhất trong xã
hội, chịu nhiều chèn ép nên hầu như không có điều kiện, môi trường để làm ác đó
thôi.
Xưa nay, nông dân luôn bị lợi
dụng để làm "thành phần cơ bản", "lực lượng nòng cốt" trong
các cuộc khởi loạn, các đội quân nông dân bần cùng vẫn thường "chiến
thắng" các đội quân quý tộc trí thức do một khi cảm tính ác tự nhiên bị
bộc phát mà không có lý tính thiện tri thức kiềm chế thì sẽ trở nên vô cùng
cuồng nộ và hung hãn, gây nên những tội ác cực kỳ man rợ...
Nông dân có thể "trí phú địa
hào đào tận gốc trốc tận rễ", "đấu tố", "diệt chủng"...
vv... một cách "nhiệt tình", "hăng hái", "hồ hởi"...
Nông dân có thể sử dụng thuốc bảo
vệ thực vật, thuốc kích thích tăng trưởng cho cây trồng vật nuôi... vv... một
cách "hồn nhiên", "an nhiên"...
Nông dân có thể đâm chém để bảo
vệ gái làng, gài bẫy điện quanh ruộng rẫy để đề phòng ăn trộm, đánh chết kẻ
trộm chó... vv... một cách "vô tư"...
Nông dân có thể "chém
lợn", "đập trâu", "cướp có văn hóa"... vv... một cách
"bình thường"...
... vv...
Thị dân cũng có thể làm những
việc đó, nhưng với ít nhiều dè dặt, trăn trở, băn khoăn..., tùy thuộc vô mặt
bằng Dân Trí chung của toàn Dân Tộc...
Xuyên suốt lịch sử nhân loại, các
cuộc khởi loạn do nông dân lãnh đạo thường chỉ là "thay vị đổi ngôi",
"bình mới rượu cũ", ít khi làm thay đổi sâu sắc được tận gốc rễ cái
cũ để thay thế bằng một cái mới tiến bộ hơn theo đúng định nghĩa của từ
"Cách Mạng".
Nông dân, hay những người có tính
cách "nông dân", mang suy nghĩ "nông dân", chỉ có thể làm
những cuộc "khởi loạn", không bao giờ có thể làm được những cuộc
"cách mạng"!
Nông dân, hay những người có tính
cách "nông dân", mang suy nghĩ "nông dân", sau khi
"khởi loạn" xong, chỉ có thể thay thế xích xiềng này bằng xích xiềng
khác, không cũ không mới!
...
Càng ngẫm, càng thấy con đường
"KHAI DÂN TRÍ - CHÂN DÂN KHÍ - HẬU DÂN SINH" của Chí Sĩ Phan Chu
Trinh là đi theo một tiến trình đúng đắn, nếu không theo đúng tiến trình này
thì mọi sự thay đổi chỉ là "Dịch Chủ Tái Nô"!
Có câu:
* Ngọc bất trác bất thành khí,
nhân bất học bất tri lý - Khổng Tử
* Kẻ dốt khẳng định, người thông
thái nghi ngờ, nhà hiền triết suy nghĩ - Aristote.
* Những kẻ cứ làm mà không cần
học vấn chẳng khác nào người thủy thủ đi trên chiếc tàu không bánh lái, không
la bàn và cũng chẳng biết rằng họ sẽ đi đâu - Leonardo De Vinci.
Để có thể đạt đến "Độc Lập -
Tự Do - Hạnh Phúc" thực sự, mỗi Công Dân Việt Nam đều phải tự KHAI DÂN TRÍ
cho mình, và KHAI DÂN TRÍ cho nhau, để toàn thể Dân Tộc Việt Nam có một nền DÂN
TRÍ vững bền, lành mạnh...!!!...
---
Thời còn đi học, tôi cũng bình
thường như bao học sinh khác, không quá "xuất sắc", cũng chẳng quá
"cá biệt", chỉ tầm tầm là một học sinh "trung bình",
"tiên tiến"... Khi được học: "Việt Nam là nước thuộc thế giới
thứ ba", thì tôi cũng cứ vô tư học thuộc lòng như vậy, trả bài như vậy,
làm bài kiểm tra như vậy, đi thi như vậy..., rồi lên lớp đều đều...
Sau này, lớn hơn, đọc lung tung,
trò chuyện bâng quơ, tình cờ mới được biết "thế giới thứ ba" là cụm
từ giảm nhẹ dùng để chỉ các nước "kém phát triển", mà nói một cách
thẳng thắn là các nước "đói nghèo", "lạc hậu" - nói một
cách thẳng thừng là "nhược tiểu"...
Từ đó, tôi mới bắt đầu thắc mắc,
ưu tư, dằn vặt...
Nếu các bạn khen tôi viết nhiều,
viết hay, xin các bạn hãy hiểu cho rằng: tôi chẳng có gì hay hơn các bạn cả,
tất cả chỉ là do nỗi thắc mắc, ưu tư, dằn vặt... về cái thân phận "nhược
tiểu" của Dân Tộc Việt Nam, Đất Nước Việt Nam!!!
Nói như vậy để thấy rằng: các bạn
hoàn toàn có thể viết nhiều, viết hay như tôi, hơn tôi, nếu các bạn cũng có nỗi
thắc mắc, ưu tư, dằn vặt... về cái thân phận "nhược tiểu" của Dân Tộc
Việt Nam, Đất Nước Việt Nam!!!
Hiện nay,
DÂN TỘC VIỆT NAM LÀ MỘT DÂN TỘC
"NHƯỢC TIỂU", ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM LÀ MỘT ĐẤT NƯỚC "NHƯỢC
TIỂU"!!!
Đó là một thực tế, một thực trạng
hiển nhiên không thể chối cãi, phủ nhận!
Một nền giáo dục "mị
dân", "ngu dân" đã dùng những "uyển ngữ", những cách
nói quanh co giảm nhẹ, để làm cho học sinh mù mờ, mơ hồ, không biết hay quên đi
cái thân phận thấp kém "nhược tiểu" của Dân Tộc, Đất Nước, chỉ còn
lại những "mỹ từ" bóng bẩy "lạc quan", "tự hào"
về những "vinh quang", "vĩ đại", "thần thánh",
"vô địch", "muôn năm", "sống mãi", "dân chủ
vạn lần", "nhân quyền hơn hẳn", "hạnh phúc nhất nhì"...
vv... và... vv...
Tất cả đã bị "vo tròn bóp
méo", "tô hồng bôi đen", lấp liếm che đậy khiến cho sai lệch,
thậm chí dối trá ngược hẳn lại với sự thật, thậm chí nói không thành có, nói có
thành không...!...
Được / bị đào tạo, "là học
sinh dưới mái trường xã hội chủ nghĩa" ( một "sáo ngữ" nhan nhản
trong các bài văn của học sinh, trong đó có tôi ), người Việt Nam đã quá thừa
thải, thừa mứa những "lạc quan tếu", "tự hào hão" về những
điều sai sự thật, thậm chí hoàn toàn không có thật...
Hãy nhìn lại quá khứ!!!
Hãy nhìn thẳng hiện tại!!!
Mới có thể đi đến tương lai, một
tương lai sáng lạn và bền vững!!!
Đừng sa vào điều này:
* "Sometimes people don't
want to hear the truth because they don't want their illusions destroyed"
- Nietzsche.
Đôi khi người ta không muốn nghe
sự thật bởi vì họ không muốn ảo tưởng của họ bị phá hủy.
Mà hãy hiểu điều này:
* "A nation that has its own
shame of being a nation is about to turn his greatness"- Johann Wolfgang
von Goethe.
Một dân tộc biết tự co mình về sự
xấu hổ là một dân tộc sắp bật mình đến sự vĩ đại.
Những câu nói sau đây rất cần
được suy ngẫm:
* "In the long run every
Government is the exact symbol of its People, with their wisdom and unwisdom;
we have to say: Like People like Government" - Thomas Carlyle.
Trong một khoảng thời gian dài
thì Chính Quyền là biểu tượng chính xác của Dân Chúng trong xã hội mà nó cai
trị, với sự khôn ngoan cũng như sự dốt nát của chính họ; chúng ta cần phải nói
rằng: Dân Chúng nào thì Chính Quyền đó.
* "A Society of Sheep must
in time beget a Government of Wolves" - Bertrand de Jouvenal.
Một Xã Hội của Loài Cừu theo thời
gian chắc chắn sẽ sinh ra một Chính Quyền của Loài Sói.
* "La faiblesse des
gouvernés produit des gouvernants mediocre" - Lưu Hiểu Ba.
Sự kém cỏi của những người bị trị
đã sản sinh ra những người cầm quyền tồi tệ.
