Không có đường nào để thoát khỏi
cái bẫy của những đam mê trần tục.
Giả thử ta bắt một con rắn, một
con cá sấu, một con chim, một con chó, một con cáo và một con khỉ trói chặt lại
bằng sợi dây chắc chắn rồi cứ để mặc chúng thì mỗi tạo vật này sẽ cố gắng quay
lại với hang ổ của nó bằng phương pháp riêng: rắn kiếm đám phủ che của cỏ, cá
sấu mò tới nước, chim muốn bay lên trời, chó lần về ngôi làng, sói lủi vào
những gờ rìa cô độc, và khỉ cố tìm những cái cây trong rừng.
Tựa những tạo vật ấy, con người
bị lôi cuốn vào những cách thức khác nhau bởi ham muốn thuộc sáu giác quan:
mắt, tai, mũi, lưỡi, sờ chạm (thân xác) và tâm trí (ý), và bị kiểm soát bởi ham
muốn nổi trội, chiếm ưu thế nhất.
Nếu sáu tạo vật cùng được buộc
vào một cái cột, chúng sẽ cố vùng vẫy cho đến khi mệt nhoài và sẽ nằm phủ phục
quanh đấy.
Cũng như thế, nếu con người huấn
luyện và điều khiển tâm trí thì không có rắc rối nào xảy đến từ năm giác quan
kia. Nếu tâm trí được kiểm soát, con người sẽ có hạnh phúc ở ngay bây giờ lẫn
cả tương lai.
The
Teaching of Buddha, Tokyo: Kosaido Printing Co., Ltd., 130th edn, 2003, pp.
232- 234
