Những trích đoạn từ cuốn sách “Những
ngày thứ ba với thầy Morrie” như một dấu lặng để người đọc suy ngẫm. Và cũng
thật đáng ngạc nhiên, giờ đây, trong một xã hội luôn đặt nền tảng trên sự thúc
đẩy để vượt lên, vượt qua người khác như một giá trị thành đạt, thì cái nhìn
tỉnh táo và minh triết của vị giáo sư già lại chỉ ra rằng: Hãy từ bỏ sự khác
thường để trở về với giá trị thật của một con người bình thường - bình thường
với tất cả ý nghĩa đẹp nhất của nó.
. ... Bất cứ ở đâu tôi đều gặp
những người chỉ muốn ăn sống nuốt tươi cái gì mới. Ăn sống nuốt tươi một chiếc
xe ôtô mới. Một miếng đất mới. Một đồ chơi mới nhất. Rồi đi khoe: “Ðố biết tôi
mới có cái gì mới?"
Cậu biết tôi luôn luôn giải thích
điều đó như thế nào không? Họ là những người đói tình cảm đến nỗi chấp nhận cả
những vật thay thế. Họ ôm ấp của cải vật chất và hy vọng được ôm hôn lại. Nhưng
điều đó không ổn. Người ta không thể thay thế những thứ đồ vật chất cho tình
yêu, hay sự dịu dàng, sự âu yếm hay một cảm nhận về tình bạn.
Tiền bạc không thể là thứ thay
thế cho tình âu yếm và quyền lực, cũng không phải là vật thay thế tình âu yếm.
Tôi có thể kể với cậu, khi tôi đang ngồi đây chờ chết, khi người ta cần nói
nhất, không phải tiền bạc hay quyền lực cho người ta thứ tình cảm đang tìm kiếm
đâu, bất kể người ta có biết bao nhiêu quyền và tiền đi nữa.
. ... Tôi đã nói với cậu về độ
căng của những tương phản chưa?
- Ðộ căng của những tương phản?
- Cuộc đời là một loạt những
giằng đi giằng lại. Cậu muốn làm cái này nhưng cậu buộc phải làm cái khác. Cái
gì đó làm tổn thương cậu, nhưng cậu biết là không phải thế. Cậu cho có những sự
việc là dĩ nhiên, ngay cả khi cậu biết là cậu không nên bao giờ cho việc gì là
dĩ nhiên cả.
- Ðộ căng của những tương phản
giống như kéo một sợi cao su. Nhưng hầu hết chúng ta sống ở khoảng giữa.
- Có cảm giác như một trận đấu
vật - Tôi nói.
- Một trận đấu vật! Thầy cười phá
- Ðúng, cậu có thể miêu tả cuộc sống kiểu ấy.
- Thế bên nào thắng? Tôi hỏi
- Thầy mỉm cười nhìn tôi, mắt
nheo, răng khấp khểnh:
- Tình yêu thắng. Tình yêu luôn
luôn thắng.
. ... Hôm nọ, tôi được nghe một câu chuyện nhỏ, hay
- thầy Morrie nói, nhắm mắt lại một lúc và tôi chờ.
- Thế này. Câu chuyện về một con
sóng nhỏ nhấp nhô ngoài đại dương, từ thời xa xưa. Nó tận hưởng gió và không
khí trong lành - tới khi nó để ý những con sóng khác ở trước đang vỗ bờ.
- "Chúa ơi, thật là khủng
khiếp - con sóng nói - Hãy nhìn những gì sắp xảy ra với tôi!"
Rồi một con sóng khác lướt tới.
Nó thấy con sóng đầu tiên có vẻ đăm chiêu bèn hỏi: "Sao anh có vẻ buồn
thế?".
Con sóng đầu tiên nói: “Anh không
hiểu đâu! Tất cả chúng ta sẽ bị tan tành! Tất cả các con sóng chúng ta sẽ chẳng
là gì cả! Chẳng phải là khủng khiếp ư!"
Con sóng thứ hai nói: "Không
đâu, anh không hiểu. Anh không phải là một con sóng, anh là một phần của đại
dương".
Tôi mỉm cười. Thầy Morrie lại
nhắm mắt.Thầy nói:
- Một phần của Ðại dương, một
phần của Ðại dương.
Tôi theo dõi thầy thở. Hít vào
rồi thở ra. Hít vào rồi thở ra.
... Nào, anh bạn của tôi, thầy
nói, chúng ta nói chuyện gì hôm nay.
- Về gia đình được không ạ?
- Gia đình - Thầy ngẫm nghĩ một
lúc - được. Cậu trông gia đình tôi đấy, tất cả xung quanh tôi.
Thầy gật đầu ra hiệu về phía
những tấm ảnh trên giá sách, ảnh của chú bé Morrie với bà ngoại, chàng thanh
niên Morrie với em trai David; Morrie với vợ - cô Charlotte ;
thầy Morrie với hai con trai - Rob, một nhà báo ở Tokyo
và Jon một chuyên gia máy tính ở Boston .
- Tôi nghĩ dưới ánh sáng của
những điều chúng ta trò chuyện suốt mấy tuần qua thì gia đình càng trở nên quan
trọng hơn - thầy nói - Sự thực là không có một cơ sở, không có một nền tảng
vững chắc cho con người có thể đứng được đến ngày nay - nếu không có gia đình.
Ðiều đó quá rõ ràng với tôi khi tôi mắc bệnh. Nếu người ta không có sự giúp đỡ,
yêu thương, chăm sóc và sự quan tâm được nhận từ gia đình thì người ta chẳng có
gì. Tình thương yêu là điều tối quan trọng. Như Auden- nhà thơ lớn của chúng ta
đã nói: "Hãy yêu nhau, nếu không thì lụi tàn".
- Hãy yêu nhau nếu không thì lụi
tàn, tôi ghi ngay lại - Auden nói thế ư?
- Hãy yêu nhau, nếu không thì lụi
tàn - thầy nói. Hay chứ phải không? Thực quá đi chứ! Không có tình yêu, chúng
ta là những con chim gãy cánh.
